TBMM (AA) - TBMM İçişleri Komisyonu, trafik cezalarını artıran, uyuşturucuyla mücadeleye yönelik önlemleri içeren, yabancıların Türkiye'de iş ve işlemlerini kolaylaştıran düzenlemelerin de yer aldığı Karayolları Trafik Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi'ni kabul etti.

Teklife göre, 45 yaşından gün almamış başpolis ve kıdemli başpolisler, gerçekleştirilecek sınavlarda başarılı olmaları ve eğitimlerini tamamlamaları halinde "komiser yardımcısı" olabilecek. Başpolis alımı sonlandırılacak.

Sahil Güvenlik Komutanı ve Emniyet Genel Müdürüne de kuvvet komutanları, Jandarma Genel Komutanı, orgeneral ve oramirallere uygulandığı şekilde yurtdışı görev yolculuklarında, 1. sınıf üzerinden yol gideri ödenecek.

Kalkınmada birinci derecede öncelikli illerde terörle mücadele kapsamında operasyonel faaliyetlerde takviye kuvvet olarak geçici görevlendirilen Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personeli, Harcırah Kanunu'ndaki, "geçici görev gündeliğinin verilebileceği azami süre" hükmünden istisna tutulacak.

Adıyaman merkez, Samsat, Kahta ilçeleri ve çevresinde 24 Nisan 2018'de ve Muğla'nın Ula ilçesinde 2017'de meydana gelen depremde zarar gören afetzedelere, Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun hükümlerine göre yardım yapılacak.

Hurda araçlarla trafiğe çıkanlara ceza

Karayolları Genel Müdürlüğü görevlilerine, kendi denetim istasyonlarında, kamyon, çekici ve otobüs cinsi araçları takograf ve süre yönünden denetleyebilme ve ceza tutanağı düzenleme yetkisi verilecek.

Genel Müdürlüğü ağırlık ve boyut yönünden denetime tabi tuttuğu araçları, takograf ve çalışma-dinlenme süreleri yönünden denetleyebilecek, trafik idari para cezası karar tutanağı düzenleyebilecek.

Tescil Belgesi, Tescil Plakası almadan ve hurdaya ayrılan araçlarla karayollarına çıkan sürücülere, bin 2 lira idari para cezası kesilecek.

Hurdaya çıkarılmış araçların karayolunda sürülmesi yasaklanıyor. Sürüldüğünün tespitinde, sürücüsüne 2 bin 18 lira idari para cezası verilecek ve araçlar trafikten men edilecek. Mülki amir, aracın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verebilecek.

Çakar lamba kullananlara bin 2 lira ceza

Çakar lamba, siren ve benzeri ışıklı veya sesli cihazlar, mevzuatta belirlenenler araçların dışında kullanılamayacak. Buna uymayanlara bin 2 lira idari para cezası uygulanacak.

Sürücü, araç sahibi değilse ayrıca tescil plakasına da ceza kesilecek. Bir yıl içinde 3 defa ihlal halinde araçlar, 15 gün trafikten men edilecek.

Araçlar üzerinde mevzuata uygun şekilde yapılan her türlü değişiklik, işleten tarafından 30 gün içerisinde araç tescil belgesine işlettirilecek. Bunu yerine getirmeyenler, 108 lira idari para cezasına çarptırılacak.

Mevzuata uygun olarak yapıldığı belgelenemeyen teknik değişikliğin çevredekileri rahatsız edecek derecede gürültü çıkaracak özellikte olması halinde bin 2 lira idari para cezası uygulanacak.

Muayenesiz araçlarda ceza artıyor

Muayenesiz araçların trafikte kullanımını engellemek amacıyla 108 lira olarak uygulanan idari para cezası, 235 liraya çıkarılacak.

Verilen süre sonunda muayenesini yaptırmayanlar ile emniyetsiz raporu verilen araçlarla trafiğe çıkanlara, 488 lira ceza kesilecek.

Trafik kazası, arıza halleri, acil yardım, kurtarma, kar mücadelesi, kaza incelemesi, genel güvenlik ve asayişin sağlanması gibi durumlar dışında emniyet şeritleri ve banketleri kullanılamayacak.

Sürücüler, trafiği aksatacak veya tehlikeye sokacak şekilde art arda birden fazla şerit değiştiremeyecek, tek yönlü karayollarında araçlarını ters istikamette süremeyecek.

Kamyon ve tırlarda emniyet şerit ihlaline 488 lira idari para cezası, trafiği aksatacak veya tehlikeye sokacak şekilde ardı ardına şerit değiştirme veya ters yönde araç sürme gibi ihlaller için ise bin 2 lira idari para cezası getirilecek.

Sol şeridi sürekli işgal eden kamyon ve çekici sürücülerine, bin 2 lira idari para cezası kesilecek.

Kırmızı ışık ihlalinde ehliyete el konulacak

Kırmızı ışık kuralını, son ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren geriye doğru bir yıl içinde ilk kez üç defa ihlal ettiği tespit edilenlerin 30 gün, ikinci kez üç kez ihlal ettiği tespit edilenlerin 45 gün, üçüncü veya daha fazla kez üç defa ihlal ettiği tespit edilenlerin 60 gün süreyle sürücü belgeleri alınacak.

İki ve daha fazla kez sürücü belgesi geri alınanlar, psiko-teknik değerlendirmeden ve psikiyatri uzmanının muayenesinden geçirilecek. Sürücü belgesi almasına engeli olmadığı anlaşılanlara trafik idari para cezalarının tahsil edilmiş olması şartıyla belgeleri iade edilecek.

Hız sınırını yüzde 50'den fazla aşanlara da ceza

Hız sınırlarında uygulanan "yüzde 10-30" ve "yüzde 30 üzeri" şeklinde uygulanan 2 kademeli yaptırım, "yüzde 50'den fazlası" şeklinde 3'e çıkarıldı.

Hız sınırını yüzde 10-30 aşmada 235, yüzde 30-50 aşmada 488, yüzde 50'den fazla aşmada ise bin 2 lira idari para cezası uygulanacak.

İhlalin 1 yıl içerisinde beş kez tekrar etmesi halinde, sürücü belgesi 1 yıl süreyle alınacak. 5 yıl içinde bu kapsamda sürücü belgesi ikinci kez geri alınanlara, "sürücü belgesi iptali" yapılacak.

Bu kişiler psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanının muayenesi sonucunda sürücülüğe engel hali bulunmadığı takdirde sürücü kurslarına katılarak, tekrar ehliyet alabilecek.

Spin ve drifte de ceza

Halk arasında "spin" ya da "drift" denilen; el freni çekilmesi veya başka yöntemlerle aracın ani olarak yönünün değiştiren veya kendi etrafında döndürenler için 5 bin 10 lira idari para cezası uygulanacak, sürücü belgesi 60 gün süre ile geri alınacak.

Bu kişilere, psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanının muayenesi sonucunda sürücülüğe engel hali bulunmadığı takdirde sürücü belgesi iade edilecek. Araç 60 gün süre ile trafikten men edilecek, son ihlalin gerçekleştiği tarihten geriye doğru 5 yıl içinde bu madde kapsamında sürücü belgesi ikinci kez geri alınanların sürücü belgeleri iptal edilecek.

Bu kişiler, psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanının muayenesi sonucunda sürücülüğe engel hali bulunmadığı takdirde sürücü kurslarına katılarak, tekrar ehliyet alabilecek.

Yayalara geçiş hakkı

Yayaların, geçişlerde araçların hız ve uzaklığını göz önünde bulundurma yükümlülüğü kaldırılıyor.

Seyir halinde cep ve araç telefonu ile benzer haberleşme cihazlarını kullananlara verilen 108 lira olan idari para cezası, 235 liraya çıkarılacak.

Sürücülere, durarak yayalara ilk geçiş hakkı verme zorunluluğu getirilecek. Sürücüler, yaya veya okul geçitlerinin yanı sıra kavşak giriş ve çıkışlarında da yavaşlayacak. Uymayan sürücülere uygulanan para cezası 235 liradan 488 liraya çıkarılacak.

İzinsiz veya usulsüz yolcu taşımacılığıyla mücadele

İzinsiz veya usulsüz yolcu taşımacılığı (korsan taşımacılık) ile mücadele kapsamında aracı, tescil amacı dışında veya güzergah dışında kullananlara 15 gün men ve bin 2 lira, izin/ruhsatta belirtilen faaliyet konusu dışında yolcu taşıyanlara 30 gün men ve 2 bin 18 lira, çalışma izni/ruhsatı almadan yolcu taşıyanlara 60 gün men ve 5 bin 10 lira, çalışma izninin/ruhsatının süresi bittiği halde yolcu taşıyanlara ise bin 2 lira idari para cezası uygulanacak.

Bu fiillerin geriye doğru bir yıl içinde tekrarı halinde, idari para cezaları iki kat şeklinde kesilecek.

Abartı egzoz kullananlara cezai yaptırım getirilecek. Yapılan değişikliğin çevredekileri rahatsız edecek derecede gürültü çıkaracak özellikte olması durumunda, idari para cezası bin 2 lira olarak uygulanacak. Araç mevzuata uygun duruma getirilinceye kadar trafikten men edilecek.

Uzman jandarmaların astsubaylığa geçiş yaş sınırı 35'e çıkarılacak

Teklife göre, uzman jandarmaların astsubaylığa geçiş yaş sınırı 31'den 35'e çıkarılacak.

Terörle daha etkin mücadele edilebilmesi amacıyla Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki suç faillerinin yakalanabilmesine yardımcı olanlara veya yerlerini, kimliklerini bildirenlerin yanı sıra suçun ortaya çıkarılmasına veya delillerin ele geçirilmesine yardımcı olanlara da para ödülü verilebilecek.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevlendirilen birimler, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kapsamında bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının arşivlerinden ve elektronik bilgi işlem merkezlerinden bilgi ve belge almaya, cumhuriyet savcılıkları ve mahkemelerce yapılan soruşturma ve kovuşturma sonuçlarını almaya yetkili olacak.

Meralarla ilgili tasarruflarda asayiş yönünden daha etkin kararlar alınması amacıyla mera komisyonunda, genel kolluk biriminde görevli bir temsilci de yer alacak.

Yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları da Vilayetler Birliğine üye olabilecek.

Yabancılara kimlik numarası

Türkiye'de ikamet etmeyen yabancılara da yabancı kimlik numarası verilecek. e-Devlet üzerinden yürütülen iş ve işlemlerde bu numara esas alınacak.

Kaçakçılıkla mücadele kapsamında soruşturma ve operasyon sürecinin yakalama dışındaki diğer aşamalarında yer alan personel de ödüllendirilecek.

Soruşturmalarda iletişimin tespiti, dinlenmesi, kayda alınması, gizli soruşturmacı ve teknik araçla izleme tedbirlerinde görevlendirilmek veya bilgi toplama, analiz, değerlendirme, fiziki takip ya da planlama veya sevk idare çalışmalarında bulunmak suretiyle katkı sağlayanlar da ikramiye alabilecek.

Çakmak gazı ile ilgili düzenleme

Düzenlemeyle solumak, koklamak yoluyla veya başka bir şekilde kişilerde bağımlılık yapabilen çakmak gazının da hangi amaçla olursa olsun, çocuklara satılması veya verilmesi yasaklanıyor.

Genel kolluk hizmeti veren personele disiplin veya aylıktan kesme cezası verilecek fiiller genişletiliyor. Şapkasız göreve çıkmak, kılık kıyafetine özen göstermemek, uyuşturucu maddeyi özendirmek, yasal olmayan müşterek bahis oynamak, fuhşa teşvik eden, bunun yolunu kolaylaştıran ya da aracılık edenlerle irtibatlı olmak ceza kapsamında alınıyor.

Hakkari'nin Şemdinli ilçesinde yer alan Derecik beldesi ilçe olacak.

Bu arada CHP'nin, emeklilikte yaşa takılanlara ilişkin yeni madde ihdasını içeren önergesi kabul edilmedi.

Muhabir: Meltem Öztürk, Sinan Uslu