İşveren için motivasyon, performansın arttırılması için insan davranışlarının uyarılarak yönlendirilmesidir.
Gerek üst yönetim gerekse de astların motivasyon unsurlarını incelediğimiz zaman bir çok unsurun aynı olduğunu görmemek içten bile değil.
Örneğin;
Çalışan Motivasyon Unsurları;
• İş tatmini
• Övgü, takdir
• Önemlilik
• Eşitlik, şeffaflık
• Saygınlık (iş ve özel yaşam)
• Öneri ve fikirler
• Kişisel gelişim
• Terfi
• Gelecek kaygısı
Üst Yönetim Motivasyon Unsurları;
• İş tatmini
• Övgü, takdir
• Önemlilik
• Çalışan performansı
• Üretim performansı
• Yıllık hedefler
Motivasyonun temelinde duygular yatar. Aynı zamanda motivasyon “içsel” ve “dışsal” olarak iki şekilde gözlemlenir.
İçsel motivasyonda, çalışan insanların bazıları yaptığı işinden çok memnun olur, büyük haz alır ve bu durumdan dolayı motive olurlar. Kişinin kendi ihtiyaç ve zevkleriyle ilgilidir.
Dışsal motivasyonda ise çalışanların bir bölümü yaptığı başarılı işlerden ötürü ödüllendirilmek isterler. Fakat yapılan işte hatalar olursa bu durumda da cezalandırmaya tabidir. Bir başka deyişle kişinin cezadan kaçmak, ödül almak ya da başkalarını mutlu etme durumudur.
Bir motivasyon döngüsü oluşturdum ve bunun adına “PİM” adını verdim.
PİM; Performans – İş Tatmini – Motivasyon
Bunlardan biri olmadığı zaman diğerlerini de yakalamak mümkün olmayacaktır!
İlham verme ve motive etme yeteneği olamayan liderlerin en yaygın gözlenen hatalı davranışlarını J. Zenger ve J.Folkman, 2010 yılında yayınladıkları “Inspiring Leadership ( İlham verici liderlik)” isimli kitabında 10 başlık altında toplamaktadır;
• Enerji ve coşkunun olmaması
• Amacın ve yönün açıklığının sağlanmaması
• İddialı hedeflerinin belirlenememesi
• Kişisel gelişim için bir planın olmaması
• Koçluk yapılmaması
• Önemli bilgilerin paylaşılmaması
• Çalışma ve rekabetin önlenememesi
• Dürüst ve adil davranılmaması
• Ekip üyelerinin dinlenmemesi
• Performans geribildiriminin verilmemesi
Motivasyonla ilgili araştırma yaptığımda üst yönetimden ziyade daha alt kısımdan yani çalışanlardan baz alınarak onların motivasyon durumunu incelemeye aldıklarını gördüm. Aslında, motivasyon çalışanlardan önce yöneticilerde ve hatta işverende aranmalı ve önce onların motivasyonlarını arttırıcı çalışmalar yapılmalıdır. Aslında motivasyon hiyerarşik bir süreç taşır.
Bunu şekillendirirsek;
Patron › Müdür › Yönetici › İşçi
Çünkü; motivasyonu yüksek olan bir patron etrafına pozitif bir enerji yayar. Bu enerji ilk alan yanındaki örgütten sorumlu müdürdür. Müdür yukardan aldığı pozitif enerji ile motivasyonu yüksek olur ve altındaki yönetici/ şef ‘ e bunu yayar ve o da bunu yanındaki çalışan işçilere yansıtır. Bu şekilde bir motivasyon zinciri oluşmuş olur.
Aynı zamanda işletme içinde üst yönetimden astlara kadar uzanan motivasyon yolu süreci örgüte iş tatmini ve performansı da yüksek düzeyde kazandırmış olur. Bu durum sayesinde PİM Döngüsü ( Performans- İş tatmini- Motivasyon) sağlanmış olunur.
Çalışma hayatı açısından baktığımız motivasyon yani sanıldığının aksine çalışandan değil yönetimde daha çok yüksek olması gereken bir unsurdur.
Benim tavsiyem ve savunduğum görüş olarak her şeyden önce kendimiz için şunu yapmalıyız; her sabah uyandığımızda artık yeni bir gün ile karşı karşıya olduğumuzu bilerek aklımızdan tüm olumsuz düşünceleri bırakıp, tamamen pozitif düşünceler içinde “her günün sabahı yeni bir başlangıçtır” diyerek başlayınız…
“Aynaya baktığınızda günün ilk gülümsemesini kendinize yapınız”
