URUMİYE (AA) - İran'ın kuzeybatısında Türkiye sınırında yer alan ve adını Azerbaycan Türkleri ile Kürtlerin yaşadığı Urumiye şehrinden alan Urumiye Gölü, geçen yıla kadar tamamen kuruma tehlikesiyle karşı karşıyaydı.

En derin noktası 16 metre olan ve yaklaşık yüzde 95'i kuruyan göl, bu sene ülkede artan yağışlar sayesinde yeniden hayat buldu.

Büyük bir felaket önlendi

Urumiye Gölü'nün su hacminin 9 ay gibi bir sürede 5 katına çıkması bölge halkı arasında büyük sevince yol açarken, bu canlılığın büyük bir çevresel ve sosyal felaketi de önlediği belirtiliyor.

AA muhabirine konuşan Batı Azerbaycan Valisi Muhammed Mehdi Şehriyari, Urumiye Gölü'nün su hacminin geçen yıllarda 1 milyar metreküpün altına düştüğünü ancak bugünlerde yaklaşık 5,5 milyar metreküpe çıktığını söyledi.

Son yıllarda yağışların azalması ve sıcaklıkların artması gibi nedenlerle Urumiye Gölü'nün kurumaya yüz tuttuğunu aktaran Şehriyari, buradaki suyun tarım faaliyetlerinde kullanılmasının da gölün kurumasını etkileyen faktörlerden olduğunu ifade etti.

"Gölün kuruması yaklaşık 20 milyon insanı etkileyebilirdi"

Şehriyari, gölün su hacminin geçen yıllarda 1 milyar metreküpün altına düşmesi üzerine hükümetin Urumiye Gölü İhya Merkezini kurduğunu ve buranın eski haline dönmesi için 1 milyar dolara mal olan 29 proje hazırladığını dile getirdi.

Zap Nehri ve Kanisib Barajı'ndan su nakli projesi ile yılda 600 milimetrekare suyun göle dökülmesinin planlandığını ve bu projenin yıl sonuna kadar hizmete girmesini beklediklerini belirten Şehriyari, şunları söyledi:

"Urumiye Gölü'nün etrafında yaklaşık 15 milyon insan yaşıyor. Allah göstermesin eğer Urumiye Gölü kurusaydı tuz fırtınaları meydana gelebilirdi ve bu büyük krizlere neden olurdu. Böyle bir felaketin meydana gelmesi durumunda Kazvin Ovası ciddi olarak etkilenirdi. Gölün kuruması ve onunla bağlantılı olarak meydana gelecek felaketler yaklaşık 20 milyon insanı etkileyebilirdi. Bu da milyonlarca insanın göçüne ve sosyal problemlere yol açardı."

Şehriyari, Tebriz ve Urumiye'nin atık sularının arıtılması için de tesislerin kurulduğuna işaret ederek, "Nehir yatakları temizlenmediği için akan sular daha önce göle ulaşamıyordu. Yaptığımız temizleme çalışmaları ve diğer düzenlemelerin yanı sıra yağışların da artmasıyla Urumiye Gölü'nün şimdiki durumu çok iyi." diye konuştu.

"Gölün su hacmi 1 milyar metreküpten 5,5 milyar metreküpe çıktı"

Göldeki su kayıplarını ve buharlaşmayı tespit edip buna önlem alacaklarını açıklayan Şehriyari, şu bilgileri paylaştı:

"Geçen yıl 23 Eylül'de göldeki su miktarı 1 milyar metreküptü, şimdi ise 5,5 milyar metreküpe ulaştı. Bu yüzden gölün yeniden canlandığını ve ihya olmaya doğru gittiğini söylemek mümkün. Gelecek yıllarda uygulamaya geçecek projelerle Urumiye Gölü'nü daha iyi seviyelere çıkaracağımızı ve tam olarak ihya edeceğimizi ümit ediyoruz."

Hayata geçirilecek projelerle Urumiye Gölü'nü besleyen kaynak sorununun çözülmesini ve su hacminin ekolojik denge için de gerekli olan 12 ila 13 milyar metreküp seviyesine çıkmasını temenni ettiklerini dile getiren Şehriyari, "Bu şartların korunması ve daha ileri götürülmesi 29 projenin hayata geçirilmesine bağlıdır. Bu projelerle yılda 2 milyar metreküp suyun göle dökülmesi sağlanırsa buharlaşan su da telafi edilmiş olur. Yağışlar bu sene olduğu gibi devam eder ve bahsettiğimiz projeleri hayata geçirebilirsek gölün seviyesi korunur." ifadelerini kullandı.

Kuraklık bölge halkını olumsuz etkiliyor

Tahran yönetimi, gölü 10 yıl içinde eski haline getirme hedefiyle çevre projeleri başlatsa da henüz önlenemeyen kuraklık bölge halkının yaşamını olumsuz etkiliyor.

Urumiye Gölü'nun suyu, kuraklık nedeniyle 2003'te azalmaya başlamış ve göl 2013'te tamamen kuruma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştı. Ülke genelinde gölün kurtarılması için gösteriler düzenlenirken İran hükümeti, Urumiye Gölü'nü ihya etmek için yaptığı çalışmalardan bir netice alamayınca Türkiye başta olmak üzere uluslararası kamuoyundan destek talebinde bulunmuştu.

- İran'ın Türkiye sınırında bulunan Batı Azerbaycan eyaletindeki Urumiye Gölü'nün su hacminin 9 ayda 5 katına çıkması bölge halkı arasında büyük sevince yol açarken, bu canlılığın büyük bir çevresel ve sosyal felaketi de önlediği belirtiliyor
- Batı Azerbaycan Valisi Muhammed Mehdi Şehriyari:
- "Urumiye Gölü'nün etrafında yaklaşık 15 milyon insan yaşıyor. Allah göstermesin eğer Urumiye Gölü kurusaydı tuz fırtınaları meydana gelebilirdi ve bu büyük krizlere neden olurdu"
- "Gölün kuruması ve onunla bağlantılı olarak meydana gelecek felaketler yaklaşık 20 milyon insanı etkileyebilirdi. Bu da milyonlarca insanın göçüne ve sosyal problemlere yol açardı"
- "Geçen yıl 23 Eylül'de göldeki su miktarı 1 milyar metreküptü, şimdi ise 5,5 milyar metreküpe ulaştı. Bu yüzden gölün yeniden canlandığını ve ihya olmaya doğru gittiğini söylemek mümkün"