İSTANBUL (AA) - Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, İstanbul Kongre Merkezi'nde düzenlenen toplantıda Enflasyonla Topyekun Mücadele Programı'nı açıkladı.

Türkiye'nin, ağustos ayı ile birlikte doğrudan para birimi ve ekonomisine ilişkin spekülatif ataklarla karşı karşıya kaldığını anımsatan Albayrak, "Akabinde ekonomi yönetimi ve tüm paydaşlarıyla birlikte güçlü bir koordinasyonla etkin bir mücadele içerisine girmiştir. Bu atakların özellikle kurda neden olduğu oynaklığa karşı alınan tedbirlerle belirsizlik ve dalgalanma dizginlenmiş ve spekülatif ataklar ağustos ve eylül ayı ile birlikte püskürtülmüştür." ifadelerini kullandı.

Albayrak, Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak ortaya koydukları, ağustos ayında başlayan ve eylülde gittikçe etkisini hissettiren aksiyon adımları, yürütülen etkin para politikası ve kapsamlı Yeni Ekonomi Programı ile birlikte piyasaların beklentilerinin büyük ölçüde karşılandığını ifade etti.

Oluşturulmak istenen endişe havasına izin verilmediğini vurgulayan Albayrak, "Bugüne kadar takip edilen bu adımların bir sonraki adımı niteliğinde çok daha güçlü yapısal adımlarla güçlü koordinasyon içinde hayata geçirilecek politikalarla yatırımcı güvenini çok daha ileriye taşıyacağız. Tüm bu adımlarla birlikte Yeni Ekonomi Programı'nda ifade ettiğimiz üzere önümüzdeki sürecin ilk fazı olan dengelenme süreci başlamıştır." şeklinde konuştu.

"Bu tablo hiç kimsenin çıkarına değil"
Berat Albayrak, özellikle son dönemde kurdaki yukarı yönlü hareket ve oynaklığın yavaş yavaş geride bırakıldığını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Şimdi sıra, kur dalgalanmalarının geçtiğimiz 2 ay süresince olumsuz etki yarattığı fiyatlamalarda dengelenmeyi sağlamaktır. Birçoğumuz iş dünyasından burada... Son 2 aydır yaşanan bu dalgalanma bunu ortaya koymadı mı? Kur şöyle mi olacak, böyle mi olacak? Fiyatları 7'den mi, 8'den mi verelim? Mal stoklayalım mı? Oluşan bu köpüğün dengelenme süreciyle birlikte artık aşağı yönlü inme sürecinin başlaması gerekiyor."

Albayrak, bu süreçte kurdaki hareketin fiyat geçişkenliği oluşturduğuna dikkati çekerek, "Belirsizlik ve spekülasyon nedeniyle fiyatlamalarda en üst beklenti ve tahminler esas alınmıştır. İşte bu nedenle eylül ayı enflasyon rakamları, uzmanları da şaşırtacak bir oranda piyasa beklentilerinin de üzerinde gerçekleşti. Hiç kimse beklemiyordu. Algıyla birlikte oluşan köpüğün neticesiyle karşı karşıya kaldı." şeklinde konuştu.

Kurda volatilitenin sona ermesiyle sağlanan normalleşmenin ardından fiyatlarda da rasyonel seviyelere gerilemenin ve normalleşmenin sağlanacağı bir sürece girildiğini vurgulayan Albayrak, şunları kaydetti:

"Bizim ekonomi anlayışımızın temelinde insan var, insanımız var. Attığımız tüm adımlarda insanımızın huzur ve refahının artması ve çabası her daim ilk sıradadır. Bizim ekonomi anlayışımızda topyekun milletçe kazanmak var. Sadece bir paydaşın kazandığı değil... Tüm paydaşların birlikte kazanması gereken bir anlayış var. İşte büyük ve güçlü Türkiye hedefiyle birlikte el birliğiyle müreffeh bir geleceği inşa etme arzumuz var. Bugün spekülatif atakların etkisiyle fiyatlarda oluşan bu tablo hiç kimsenin çıkarına değil. Bu tabloda kimsenin kazanması mümkün değil."

Albayrak, bugün bu ortamda kar artırma amacıyla yapılacak her girişimin; kısa soluklu, yakın gelecekte çok daha büyük zararları beraberinde getirecek adımlar olacağını belirterek, "Bunu görmemiz lazım. Zaten bunu gördüğümüz için son bir haftadır iletişime geçtiğimiz tüm paydaşlarımız bu program özelinde aynı samimiyet ve açık yüreklilikle taşın altına eline koymayı bir ülke vazifesi olarak gördü." ifadelerini kullandı.

Albayrak, açıklayacakları programla yatırımcı güvenini çok daha ileriye taşıyacaklarını belirterek, "Girdi maliyetlerini düşürecek, fiyatlarda oluşan hareketliliğin firmalarımızı zarara sokmayacak ve işsizliği artırmayacak bir program üzerinde çalıştık." dedi.

"Büyük bir samimiyetle destek ve sahiplenme gördük"
Bakan Albayrak, holdinglerden, KOBİ'lere kadar tüm üretim, hizmet, tedarik ve perakende zincirleri içindeki firmalarla birebir görüşme yaptıklarını belirterek, "İş dünyamız ve birliklerle iletişime geçerek programın detaylarını anlattık. Bu görüşmelerde, birliklerimizden, iş dünyası temsilcilerimizden büyük bir samimiyetle destek ve sahiplenme gördük." diye konuştu.

Bu görüşmelerde, bu hareketin bir çıtasını belirledikleri bilgisini veren Albayrak, "Bu harekete katılım için tüm firmalarımızdan asgari yüzde 10 indirim yapmaları ve bu indirimi yıl sonuna kadar sürdürmeleri fikri üzerinde topyekun bir mutabakata vardık. Bu bir gönüllü kampanya. Katılımlardan mutluluk duyuyoruz. Ama katılmayanlara da bir şey diyemeyiz. Zorunluluk yok." değerlendirmesinde bulundu.

Albayrak, TOBB, TÜSİAD, MÜSİAD, BMD, üretici birlikleri ve sektörlerdeki firmalarla birlikte bu sürecin iletişimine başladıklarını dile getirerek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bugün burada büyük bir katılımla başlatacağımız bu topyekun mücadeleye katılacak tüm firmalarımız, belirlenen logo ile birlikte asgari yüzde 10 kampanyasını uygulayacaklarını taahhüt ettiler. İşte burada örneklerini gördüğünüz bu görselleri dükkanlarında kullanarak, logomuzun stickerlerını camlarını yapıştırarak vatandaşlarımıza da bu güçlü mücadeleye omuz verdiklerini gösterecekler."

"Enflasyon sepetindeki ürünlerin tüm markaları var"
Berat Albayrak, yüzde 10 indirimin alt limit olduğuna dikkati çekerek, "Bunun üzerine ne kadar çıkarlarsa destekleri de o kadar fazla olur, destekleri ne kadar fazla olursa milletimizin de teveccühü o oranda yüksek olur." dedi.

Albayrak, yıl sonunun indirim dönemi olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:

"Zaten bu indirimler yapılıyor, arada onu da sıkıştırarak yapılıyor' değil. Bu logo ile mücadele kapsamında yansıtılacak bu indirimler, hali hazırda yapılma kararı verilen indirim kampanyalarına ek olacak. Burada enflasyon sepetindeki ürünlerin tüm markaları var. Bunun ötesinde bir çağrı yapıyoruz. Bu mücadeleye sahip çıkın. Bu mücadeleye omuz verin. Bu logo ile dükkanlarımızı, ürünlerimizi, caddelerimizi, AVM'lerimizi adeta süsleyeceğiz."

Albayrak, Hazine ve Maliye Bakanlığı olarak tamamen gönüllülük esasına dayalı bu topyekun mücadeleye katkı veren firmaların söz verdikleri indirimleri aynen uygulayacaklarına inandıklarını söyledi.

Bu kapsamda bir internet sitesi kurduklarını da aktaran Albayrak, şu bilgileri verdi:

"www.enflasyonlamucadele.org.tr" adını verdiğimiz bu site bugün itibarıyla binlerce rakamı buldu. Eğer ulaşamadığımız, konuşamadığımız dostlarımız ve firmalarımız bu kampanyaya katılmak isterlerse, sitemiz ve ya Bakanlığımız üzerinden başvurularını yapabilir, katılımlarını sağlayabilir. Bu görsellerimizi oralardan indirerek kullanmaya hemen başlayabilirler."

Albayrak, vatandaşların da siteden bu güçlü mücadeleye destek veren firmaları tek tek takip edebileceğini vurgulayarak, "Kamu bu süreçte öncü olacak dedik. Bugüne kadar özellikle kurdaki spekülatif ataklara karşı attığımız güçlü adımlarla enflasyonla mücadelede oldukça önemli başarı ortaya koyduk." ifadelerini kullandı.

"Mücadeleyi mali politikalarla destekledik"
Albayrak, tüketici kredileri ve kredi kartı taksitlerinin sınırlanmasıyla birlikte özellikle ithalata dayalı oluşabilecek, cari açık üzerindeki baskıyı sınırlayacak, dengeleyecek adımlar attıklarını anımsattı.

TL ve yabancı para zorunlu karşılık oranlarında aktif bir şekilde indirim kararları ve benzeri adımlarla, bankaların teminat yönetiminde esneklik, fonlama ihtiyacına ilave ihale imkanı, TCMB'nin döviz depo piyasasındaki düzenlemesi ile piyasaları rahatlattıklarını ve rahatlatmaya da devam edecek adımlarla sahada durduklarını ifade eden Albayrak, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Enflasyon ile mücadeleyi mali politikalarla destekledik. Özellikle akaryakıtta eşel mobil sistemi ile enflasyon üzerinde oluşabilecek kur baskısı noktasındaki fiyat geçişinde güçlü bir duruş sergiledik. Enerjideki tüm düzenlemelerin de ayrıca detaylı enflasyon etki analizlerini yaptık. Öncelikle, çok büyük bir küresel değişim görülmediği sürece, elektrik ve doğal gazda yıl sonuna kadar zam yapmayacağız."

"KDV iadeleri ödenme süreci hızlandırılacak"
Berat Albayrak, 2018 yılının son üç ayı için bekleyen KDV iadeleri ile ilgili bir çalışma yapıldığını belirterek, "KDV iade ödenme süreçlerini çok ciddi oranda hızlandırıp, bu yıl sonuna kadar başvuruların tamamını neticelendirme sürecini taahhüt ediyoruz." dedi.

2019 yılı başlarından itibaren, iade başvurusu tarihi itibarıyla 10 iş günü içinde iade talebinin yüzde 50'sinin, incelemenin bitmesi beklenmeden mükellefe ödeneceğini söyleyen Albayrak, "İş dünyamızın likiditeye ihtiyacı var. Ekonomik olarak sıkıntı yaşayan işletmelerimizde kısmı çalışma ödeneği uygulamasını tekrar başlatıp işçi çıkarılmasının önüne geçilmesi noktasında işletmelerimize destek vereceğiz." şeklinde konuştu.

"Bankalar kredi faizlerinde yüzde 10 indirim yapacak"
Bakan Albayrak, dün 15 milyon TL altındaki krediler için TBB'nin 24 ay vadeli 6 ay ön ödemesiz yapılandırma tavsiyesini açıkladığını anımsatarak, Hüseyin Aydın'ın şahsında Bankalar Birliği'ne ve sektördeki tüm kuruluşlara teşekkür etti.

Bugün bankacılık sektörü tarafında güzel bir haberin olduğunu söyleyen Albayrak, şöyle devam etti:

"Herkes taşın altına elini koyuyor. Reel sektör, kamu. İlk duyduğumuzda biz de çok memnun kaldık. Bu dalgalanmaların etkisi ile özellikle son iki ayda (ağustos ayından başlayan dönemde) kredi faizlerinde yüksek dalgalanma ve yüksek seviyelere şahit olduk. Mevduat ve kredi piyasalarında daha stabil bir döneme girdiğimizi düşünüyoruz. Bankacılık sektörümüz gümbür gümbür. Bankalarımız sendikasyonlarını hallediyor, likidite ve fonlama imkanlarını güçlü bir şekilde ortaya koyuyor. Bu normalleşme sürecine bağlı olarak diğer sektörler gibi bankalarımız da enflasyonla mücadeleye destek verecekleri yönünde bir irade beyanında bulundular. 1 Ağustos'tan itibaren geçerli olmak üzere, bankalarımız bu kapsamda yüksek faizle kullandırılmış kredilerin faiz oranlarında yüzde 10 indirim yapacaklarını ifade etti. Kendilerine teşekkür ediyoruz."

"Hal yasasında değişiklik yapılacak"
Berat Albayrak, enflasyonla mücadele kapsamında sebze-meyve fiyatlarının ucuzlamasını temin etmek için hal yasasında değişiklik yapılacağını belirterek, "Meclise gelmesiyle ilgili süreç bu ay içerisinde nihayete eriyor. Ekim itibarıyla vekillerimiz eliyle mecliste, komisyonda göreceğiz." dedi.

Bu değişiklikle komisyonculuğun kaldırılacağının altını çizen Albayrak, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Yeni haller kurularak satıcı sayısının ve rekabetin artırılması, üretici ve üretici örgütlerinin satış imkanlarının artırılması öncelikli hedef olacak. Ürünlerin bozulmasını engellemek için depolama, ambalaj, nakliyat konularında yeni standartlar uygulamaya konulacak. Çok özgün bir modeli Tarım Bakanlığımız, Ticaret Bakanlığımız ve biz çok detay şekilde çalışmaya başladık. Yasal düzenleme sonrası Türkiye'ye özgün yeni bir stratejik model üzerinde eş zamanlı da çalışıyoruz. Gıda ürünlerinde fiyat dalgalanmasının büyük veri ve ileri analitik yöntemler kullanılarak yakından takip edileceği Ürün Gözetim Mekanizması için çalışmalar başladı.

Kira artış oranına dair üst sınır, döviz kuru ve emtia fiyatlarındaki gelişmelere duyarlılığı yüksek olan üretici fiyatları yerine tüketici fiyatlarına göre belirlenecektir. Enflasyon ile yapısal adımlarla yapacağımız mücadelenin yanında, spekülatif fiyat artışlarına sebep olan fırsatçılık, stokçuluk ile etkin mücadele edeceğiz. Bu kapsamda vatandaşlarımızın doğrudan şikayetlerine yanıt vermek için Ticaret Bakanlığı'nın 'Alo 175' hattı üzerinden şikayet ve başvuru kanallarını genişletiyoruz. Ayrıca BDDK içerisinde de bankalarla ilgili kampanya takibi ve özellikle reel sektörün kredi süreçlerindeki şikayetlerinin daha etkin takibi için de var olan çağrı merkezini güçlendireceğiz."

Vatandaşlara çağrı
Bakan Albayrak, vatandaşlardan bu mücadeleye sahip çıkmalarını ve vatandaşların bu mücadelenin logosunun bulunduğu mağaza ve iş yerlerini tercih etmelerini istediklerini söyledi.

Çünkü topyekun mücadelede bir paydaşın da vatandaşlar olduğunu belirten Albayrak, "Vatandaşlarımız AVM'ye, çarşıya, pazara, caddeye çıktığı zaman bu kampanyaya katılan firmaları bence öncelikli tercih etmeli. Böylelikle çok daha gönüllülük esasıyla kaynaşan bir resimle karşı karşıya olacağız. Vatandaşlarımızın gösterecekleri hassasiyet ve destek, bu mücadelenin başarıya ulaşmasını çok net bir şekilde ortaya koyacak." diye konuştu.

Albayrak, milletin, 81 milyonun tüm paydaşlarıyla zor günlerden el ele, omuz omuza, sırt sırta vererek çıkmasını bildiğini, varlığı ve refahı hep birlikte paylaşarak bugünlere geldiklerini ifade etti.

Bugün bu spekülatif girişimleri püskürttükleri gibi, etkilerini de el birliği ile bertaraf edeceklerini belirten Albayrak, şunları kaydetti:

"Biz güçlü bir milletiz. Biz çok şanlı bir milletiz. Kökleri mazide güçlü bir çınarın kolları, dallarıyız. Tarihin her döneminde, her sahnesinde alnı açık, başı dik duruşu ile hep örnek gösterilen bir millet olduk. Bugün de dünyaya örnek gösterilecek bir birliktelikle, bir mücadeleyi açıkladığımız bir sürecin başlangıcını yaşıyoruz. Bir yanda Türkiye'nin en güçlü, en yaygın markaları ve ürünleri, bir yanda tüm bankalarımız, kamu kurumları ve cesur müteşebbislerimiz... İşte birkaç günlük görüşmeler ile binlerce firmamız bu topyekun mücadeleye 'ben de varım' diyerek bu duruşu gösterme erdemini ortaya koydular."

Bu topyekun mücadele kapsamında, her bir paydaşın katkısı ve desteği ile 81 milyon Türkiye olarak bu suni sürecin de geride bırakılacağını vurgulayan Albayrak, "Kimsenin şüphesi olmasın. Büyük ve güçlü Türkiye yolculuğunda ok yaydan çıkmıştır ve hedefine ulaşmasına kimse engel olamayacaktır." diyerek sözlerini tamamladı.

Muhabir: Handan Güneş-Murat Birinci