TBMM (AA) - Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Bakanlığın 2019 yılı bütçesinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda yaptığı sunumda, vefatının 80. yılı nedeniyle Mustafa Kemal Atatürk'ü rahmet ve minnetle andığını söyledi.

Gümrük ve Ticaret ile Ekonomi bakanlıklarının birleştirilmesiyle iç ve dış ticaretin bir bütün olarak ele alındığını, daha etkili bir model oluşturulduğunu dile getiren Pekcan, dış ticaret ve gümrüklerin tek elden yönetiminin reel politikaların uygulamaya konulmasına ve daha hızlı çözümlere imkan tanıdığını ifade etti.

"İhracatımızın 170 milyar dolara ulaşmasını hedefliyoruz"

Türkiye'nin dış ticaretine ilişkin istatistikleri paylaşan Pekcan, 2016'nın son çeyreğinde artış eğilimine giren ihracatın geçen yıl yüzde 10,1 artışla 157 milyar dolara ulaştığını, ithalatın da yüzde 17,7 artışla 233,8 milyar dolar olarak gerçekleştiğini hatırlattı.

Böylece Türkiye 2017 yılında tarihinin en yüksek ikinci ihracat tutarına ulaştığını kaydeden Pekcan, ihracatın bu yılın ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 7,9 artışla 166,8 milyar dolara ulaştığını dile getirdi.

Pekcan, "Dolayısıyla şimdiden 2014 yılındaki tarihi rekor olan 157,6 milyar dolarlık ihracat tutarını geçti. Yıl sonunda ise ihracatımızın 170 milyar dolara ulaşmasını hedefliyoruz." ifadelerini kullandı.

İhracatçıya destek 2 milyar lirayı aşacak

İhracata yönelik devlet destekleri hakkında bilgi veren Pekcan, şunları kaydetti:

"Bakanlığımızca, KOBİ düzeyinden başlayıp kurumsallaşma ve küresel marka olma yolunda ilerleyen her seviyedeki ihracatçımıza, bu yıl 2 milyar 34 milyon lira civarında destek vermeyi öngörüyoruz. Bu destekleri, Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi, yurt içi ve yurt dışı fuarlar, ticaret ve alım heyetleri, markalaşma ve tasarım gibi Türkiye’nin ihracat potansiyeline direkt katkı sağlayacak olan alanlarda veriyoruz. Kümelenme esasına dayalı olarak geliştirilen UR-GE Projesi kapsamında halen 188 proje destekleniyor. Bu desteklerden 8 bin 232 firma faydalandı. 2018 yılında 6 bin 273 firmamızın 11 bin 770 yurt dışı fuar destek başvurusu sonuçlandırıldı.

Pekcan, dünya genelinde, 2007-2017 yılları arasındaki dönemde toplam ticaret politikası önlemlerinin yaklaşık yüzde 70 arttığının altını çizerek, bu önlemlerin son yıllarda haksız rekabet yaratmayan ithalata karşı da uygulandığını ifade etti.

Son dönemde uluslararası ticarette artan korumacı politikalar nedeniyle 2017'de 893 milyon dolar olan bir ticaret politikası önlemine tabi ihracatın bu yılın dokuz ayında yaklaşık 5,6 milyar dolara yükseldiğini bildiren Pekcan, bu tutarın 3,6 milyar dolarlık kısmını AB tarafından tüm dünyadan yapılan çelik ithalatına karşı başlatılan önlemin oluşturduğunu söyledi.

"Afrin'e açılan sınır kapısı faaliyette"

Gümrüklerde bir devrim gerçekleştirdiklerini belirten Pekcan, değişen ticaret şartlarını da göz önüne alarak, idari ve fiziki yapıyı yenilemeye ve gümrük kapılarını modernize edecek yatırımlara devam ettiklerini söyledi.

Pekcan, Karkamış Gümrük Kapısı inşaat çalışmalarının bu yıl içinde tamamlandığını, Öncüpınar ve Çobanbey Gümrük Kapıları yapım çalışmalarının devam ettiğini dile getirerek, "Afrin'e açılan Zeytin Dalı Gümrük Kapısını da 8 Kasım 2018 tarihi itibarıyla faaliyete geçirdik." ifadesini kullandı.

Gümrük kapılarını tek durak sistemine uyumlu hale getirilerek, gümrük işlemlerinin hızlı bir şekilde yapılması ve kaçakçılıkla etkin mücadele edilmesi amaçlarıyla, Sarp, İpsala ve Hamzabeyli gümrük kapılarının yeniden inşa çalışmalarını, Kapıkule ve Habur gümrük kapılarında ise ilave yatırım çalışmalarını başlattıklarını belirten Pekcan, "Bu kapsamda inşaat çalışmaları, Kapıköy ve Sarp gümrük kapılarında 2018, Hamzabeyli Gümrük Kapısında 2019, İpsala Gümrük Kapısında 2020 yılında tamamlanacak. Habur ve Kapıkule gümrük kapılarında yapılacak yatırımlar ise 2019 yılı içerisinde bitirilecek. Gürbulak, Pazarkule ve Türkgözü gümrük kapılarının modernize edilmesine yönelik çalışmalar da devam ediyor." diye konuştu.

Pekcan, ticaret erbabının ihtiyaçları da göz önünde bulundurularak 2018 yılında Kırşehir ve Osmaniye Gümrük Müdürlüklerinin yanı sıra İstanbul Havalimanı Gümrük Müdürlüğünü faaliyete geçirdiklerini, böylece Türkiye genelinde gümrük müdürlüklerinin sayısının 162'ye ulaştığını vurguladı.

Tek Pencere Sistemi ile dış ticarete konu eşya için gerekli tüm bilgi ve belgelerin artık tek bir başvuru noktasında sunulduğuna işaret eden Pekcan, şöyle devam etti:

"Halihazırda 17 kurum tarafından düzenlenen 124 belge, Tek Pencere Sistemine alınmış olup ithalatta 39, ihracatta 18 belgenin sisteme alınması çalışmaları devam etmektedir. Konteyner ve Liman Takip Sistemi limanlarımızı her an, etkin bir şekilde izleyerek gümrük denetimlerimizin etkinliğini artırma imkanı sağladı. Sistem konteyner elleçleyen 20 liman işletmesinde başlatılmış olup Alsancak ve Haydarpaşa Liman İşletmelerinde de çalışmalar devam etmektedir. Deniz yolu taşımacılığında bildirimlerin tek bir veri tabanından sisteme girilmesi yoluyla işlemlerin hızlandırılmasını sağlayan Liman Tek Pencere Sistemini hayata geçirdik. Çevre ve Şehircilik ile İçişleri Bakanlığının sisteme alınması çalışmaları devam etmektedir. Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü ile ülkemiz genelinde gerekli yeterlilikleri yerine getiren firmalarımıza daha hızlı eşya teslimi sağlayan, gümrük işlem sürelerini kısaltan ve maliyetlerini azaltan bir dış ticaret ortamı sunduk. Bugün toplam ihracatımızın yüzde 29,5'i, toplam ithalatımızın ise yüzde 37,1'i 380 Yetkilendirilmiş Yükümlü firmamızca gerçekleştiriliyor. Hali hazırda belgelendirme süreci devam eden 80 civarında firma bulunmaktadır."

Eximbank desteğini 30,5 milyar dolara yükseltti

Bakan Pekcan, dünya ticaretinde korumacı eğilimlerin arttığı dönemlerde ihracatçılara sürdürülebilir finansman imkanları sunan Eximbank gibi kuruluşların öneminin daha da arttığına dikkati çekerek, Eximbank'ın, bugün her 100 dolarlık ihracatın 25 dolarını finanse ettiğini söyledi.

Bankanın, Ağustos 2018 itibarıyla bankacılık sektörü tarafından verilen ihracat kredilerinin yüzde 48'ini tek başına sağladığını ifade eden Pekcan, şöyle konuştu:

"2018 Ocak–Eylül döneminde 18,3 milyar doları kredi, 12,2 milyar doları ihracat kredi sigortası desteği olmak üzere toplam desteğini 30,5 milyar dolara yükseltti. 2018 yılı sonunda bir önceki yıla göre toplam finansman desteği yüzde 12 oranında artarak 44 milyar dolara ulaşacak. Eximbank, 2019 yılı için ise yüzde 10 artışla 48,4 milyar dolarlık nakdi kredi ve ihracat kredi sigortası desteği sunmayı hedefliyor. Böylece, 2019 yılında ihracatın yüzde 27'si düzeyinde toplam finansman desteği sağlanması planlanıyor. Eylül 2018 sonu itibarıyla Bankanın kredi programlarından yararlanan ihracatçı sayısı yıllık bazda yüzde 13 artarak 9 bine, sigorta desteğinden faydalanan ihracatçı sayısı ise yüzde 11 artarak 3 bin 17'ye yükselmiştir. Toplam müşteri sayısı ise 31 Ekim itibarıyla yıllık yüzde 14 artarak 10 bin 642'ye ulaşmış olup, bu firmaların yüzde 68'i KOBİ'dir. Müşteri sayısının yıl sonunda 11 bin, 2019'da ise 12 bin 320'ye ulaşması bekleniyor."

Tasfiyeden kamuya 233,3 milyon liralık katkı

Bakanlığın, tasfiye hizmetlerine ilişkin de bilgi veren Pekcan, kaçak zannıyla el konulan satılabilir eşyanın piyasaya arzıyla 2017'de 394 milyon liralık, Eylül 2018 itibarıyla ise 326,3 milyon liralık satış gerçekleştirdiklerini bildirdi.

Pekcan, tasfiyelik hale gelen eşyadan uygun olanları insani yardım, sosyal sorumluluk ve eğitime katkı projelerinde kullanılmak üzere ilgili kamu kurumlarına bedelsiz olarak tahsis ettiklerine işaret ederek, 2018'de 5,9 milyon liralık eşyanın bedelsiz olarak tahsis edildiğini ve kamuya bu yıl ocak-eylül döneminde 233,3 milyon lira katkı sağlandığını dile getirdi.

Başta alkollü içkiler, tütün mamulleri ve çay olmak üzere bu yıl 143 milyon liralık eşyanın ise imha edildiğini belirten Pekcan, tasfiye işlemlerini de 18 yaşını doldurmuş tüm vatandaşların katılımına açık hale getirdiklerini söyledi.

Pekcan, piyasa gözetimi ve denetimini proaktif hale getirmek için çalışmalara başladıklarını, ithalatta, TAREKS elektronik sistemi vasıtasıyla yaptıkları denetimlerde bugüne kadar uygunsuz olduğu tespit edilen 14 milyondan fazla ürünün ülkeye girişini engellediklerini aktardı.

Helal Akreditasyon Kurumu 2019'da faaliyete geçecek

Helal ekonomisinin küresel bazda 3,9 trilyon dolarlık bir büyüklüğe ulaştığına dikkati çeken Pekcan, 1,8 milyar Müslüman nüfusun gıda, tekstil, eczacılık ürünleri, kozmetik gibi alanlarda helal ürün ve belgelendirmesine ilişkin talebinin giderek arttığını, bu ihtiyacın giderilmesine yönelik Helal Akreditasyon Kurumunun 2019 yılında akreditasyon faaliyetlerine başlayacağını kaydetti.

Pekcan, sebze ve meyveler için kimlik vazifesi gören ürün künyelerinde yer alan karekodların tüketicilerce sorgulanmasını mümkün kılan Hal Kayıt Sistemi (HKS) Mobil Uygulamasını devreye aldıklarını belirterek, sebze ve meyve piyasasında şeffaflığın sağlanmasını ve gıda güvenilirliğine yönelik etkin bir takip mekanizmasının oluşmasını amaçladıklarını anlattı.

Lisanslı depoculuk sisteminde kuruluş izni alan işletme sayısının 144'e, faaliyete geçen işletme sayısının 62'ye ve toplam lisanslı depo kapasitemizin de 3 milyon 88 bin 17 tona ulaşmasını sağladıklarını bildiren Pekcan, "Elektronik ürün senetlerinin işlem göreceği Türkiye Ürün İhtisas Borsası'nı 2019 yılı hasat dönemine kadar faaliyete geçirerek gelişmiş bir tarım ürünleri piyasasının oluşmasını sağlayacağız." dedi.