İSTANBUL (AA) - Borsa İstanbul'da hesaplanan BIST 100 endeksi, geçen yıl kasım ayına kadar inişli çıkışlı bir grafik izlese de 2019'un son iki ayındaki ralli ile 114.425 seviyesinden kapanış yapmayı başardı.

Ekonomide yaşanan yeniden dengelenme süreci, enflasyondaki gerileme ve faizlerdeki sert düşüş, Borsa İstanbul'da 2018 yılı kayıplarının telafi edilmesinde önemli rol oynadı.

BIST 100 endeksi, 2018'i yaklaşık yüzde 21 değer kaybıyla 91.270 puandan tamamlasa da 2019'da 114.425 seviyesine yükselerek yatırımcısına ortalama yüzde 25,4'lük getiri sağladı.

Yerel seçimler, yurt dışına yapılan askeri operasyonlar ve ABD ile gerilen ikili ilişkilerle Türkiye'nin risk görünümünde dönem dönem artış yaşansa da Borsa İstanbul özellikle geçen yılın son iki ayında ralli yaptı.

Ocak 2019'da aylık bazda yüzde 14,03 yükselerek yaklaşık son 10 yılın en iyi performansını gösteren BIST 100 endeksi, yurt içinde yerel seçimler, yurt dışında ticaret savaşları ve Brexit belirsizliğinin artmasıyla nisanda 83.535 puanla yılın en düşük seviyesine geriledi.

Endeks, 106 bin direncini aşmakta zorlandı

Merkez bankalarının olası faiz indiriminin fiyatlandığı haziran ve temmuz aylarında pay piyasalarında yükseliş eğilimleri görüldü. ABD ile Çin arasındaki ticaret müzakereleri, pay piyasalarında dalgalanmalara neden oldu.

BIST 100 endeksi, kasım ayına kadar analistlerin önemli direnç olarak gördüğü 106 bin direncini kırmayı birçok defa denemesine rağmen başarısız oldu. Kasımda başlayan ralliyle bu seviye kırılarak 114 binin üzeri görüldü.

Türkiye'nin Suriye üzerinden ABD ile yaşadığı gerilimli süreç pay piyasalarını olumsuz etkiledi. ABD Başkanı Donald Trump'ın yaptırım kararı da BIST 100 endeksinin yükselişini geciktirdi.

ABD'li yetkililerin Türkiye ziyareti sonucu tarafların anlaşmaya varmasıyla risk algısı önemli derecede azalması pay piyasalara pozitif yansıdı.

Rusya ile de Suriye'nin kuzeyi konusunda anlaşma sağlanması BIST 100 endeksinin yükseliş trendine girmesine önemli derecede katkı sağladı.

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch'in, kasım ayı başında 7 yıl aradan sonra ilk kez pozitif bir değerlendirmede bulunarak, Türkiye'nin not görünümünü durağana yükseltmesi de 106 bin direncinin kırılmasında önemli rol oynadı.

Analistler, teknik olarak 106 bin direncinin kırılmasıyla 115 bin puanın ilk önemli direnç olarak öne çıktığın altını çizdi.

BIST 100'deki şirketlerin dünyadaki muadillerine göre hala ucuz olmasının endeksi yukarı yönlü destekleyen en önemli etkenlerde birisi olduğunu söyleyen analistler, 2020'de kısa vadede 120 bin puanın görülebileceğini belirtti.

BIST 100 endeksi 8 hafta üst üste değer kazandı

BIST 100 endeksi, yıl sonuna doğru küresel piyasalarda yaşanan alıcılı seyrin de desteğiyle 115 bin direncini test ederken, küresel pay piyasaları 2019'da yüzde 25'in üzerinde getiri sağladı.

Kasım ve aralık aylarında Borsa İstanbul'da yaşanan yükseliş trendini yurt içi ve yurt dışında birçok etken destekledi. BIST 100 endeksi, Kasım 2012'den bu yana ilk kez 8 hafta üst üste değer kazandı.

BIST 100 endeksinde 8 haftalık yükseliş rallisinde ekonomide gözlemlenen toparlanma işaretleri etkili oldu. Yıllık bazda 12 ayın ardından yükselişe geçen sanayi üretim verisi ile düşen enflasyon oranları bu gelişmede rol oynadı.

Gelişmekte olan ülke borsalarının ortalama Fiyat/Kazanç (F/K) oranları yaklaşık 15,4 seviyelerinde bulunurken, Borsa İstanbul'da F/K oranının yaklaşık 8,9 olması önemli bir getiri potansiyeli ortaya koyuyor.

Merkez Bankasının politika faizini yüzde 12'ye indirmesi, enflasyonun tek haneli rakamlara gerilemesi ile artan ekonomik güven, Borsa'da yaşanan hareketin arkasındaki temel unsurlar olarak görülüyor. Düşen faiz oranları da borsayı tekrar yatırımcıların gündemine getirdi.

Analistler, ekonomide yaşanan yeniden dengelenme süreciyle birlikte artan ekonomik aktivitenin pay piyasalarına olan talebi de canlandırdığına işaret etti.

Endeks dışı hisselerden son 10 yılın en iyi performansı

Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksine dahil olmayan şirketler son 10 yılın en iyi getiri performansını gösterdi. Bu durum genel olarak yerli yatırımcıların pay piyasalarına artan talebinin bir sonucu olarak gerçekleşti.

BIST 100 endeksi dışında kalan şirket hisseleri 2019'da yüzde 76,4 değer kazandı. Hesaplanan ana endeksler arasında en fazla kazandıran ise yüzde 34,3'le mali endeks oldu.

Mali endeksi, yüzde 32,7 ile sınai, yüzde 22 ile hizmetler ve yüzde 7,3 ile teknoloji endeksi takip etti.

Sektör endeksleri arasında yıllık bazda en çok kazandıran yüzde 119,2 ile menkul kıymet yatırım ortaklığı olurken, tek kaybettiren ise yüzde 8,2 ile finansal kiralama faktoring oldu.

Aynı dönemde bankacılık endeksi yüzde 36 ve holding endeksi yüzde 29,6 değer kazandı.

Muhabir: Murat Aslan