Başbakan Binali Yıldırım, Çankaya Köşkü’nde düzenlenen ‘Cazibe Merkezleri Programı Başlangıç Lansmanı’nda açıklamalarda bulundu. Programın detaylarını paylaşan Yıldırım, "Esas itibarıyla iki şekilde anlatabiliriz. Bir üretime destek var, iki hizmet sektöründe faaliyet gösteren özellikle çağrı merkezi kurulması, veri merkezi kurulması. Bu iki hizmet sektörüne ayrıcalıklı destek var. Yatırım yapanlara ücretsiz danışmanlık hizmeti verilecek. İstenen danışmanlık hizmetini biz karşılayacağız, devlet parasını verecek, yatırımcı, girişimci böyle bir hizmeti alacak. Ayrıca yatırım için yer üreteceğiz. Ne lazım, arsa, bu organize sanayi bölgesi veya yoksa organize sanayi bölgesi dışında. Tercihimiz varsa organize sanayi bölgesi içinde olması. Yatırım için sıfır faizli yatırım kredisi verilecek. Faiz oranı indirilmiş işletme kredisi verilecek. Üretim tesislerini büyütmek, yenilemek, işini geliştirmek isteyenlere de ayrıca destek verilecek. Çağrı merkezi kurmak isteyenlere yatırım desteği vereceğiz, veri merkezi kurmak isteyenlere de" ifadelerini kullandı.
Başbakan Yıldırım, "Diyelim ki fabrika kuracaksınız, yatırım tutarı asgari 2 milyon lira olacak ve en az 30 kişiye iş sağlayacağınızı garanti edeceksiniz. Bunlar asgari sınırlar. Eğer, hizmet sektöründe çağrı merkezi açacaksınız en az 200 kişiye iş sağlayacağınızı taahhüt edeceksiniz ve bu 200 kişiyle hizmet sözleşmesini yaptığınızı ibraz edeceksiniz. Veri merkezi için de, bilgilerin saklanması lazım, eskiden arşivler vardı, orada dosyalar falan depolara dolduruluyordu, şimdi de kutuların içinde bilgiler var. 5 bin metrekarelik bir temiz alan, beyaz alan, bunu taahhüt edecek ve bu şekilde veri merkezi kuranlar bu destekten yararlanacak. Desteklerde öz kaynak yüzde 30, kredi yüzde 70. Cebinden sen 30 lira koyacaksın, devlet de 70 verecek. Biraz kendi cebinden de para koyacaksın" dedi.

"20 bin metrekareye kadar binalar desteklenecek"
"Organize sanayi bölgeleri parselleri büyük şehirlerde yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıkları, diğer şehirlerde il özel idarelerine devredilecek" diyen Yıldırım, "Bu fabrika binaları fizibiliteye uygun inşa edilecek. Bina inşaatların 20 bin metrekare olması veya 10 milyon TL bedel olması öngörülüyor. 20 bin metrekareye kadar binalar desteklenecek. 20 binden fazla olunca desteklenmiyor mu? Daha fazla yatırım daha fazla destek olması lazım. Siz şimdi 20 binden başlayın, ikinci 20 bini de ikinci desteğe tayin edin. İlk 20 bin metrekaresi devletten, diğer kısmına kredi alabiliyorsun. İlk 20 bin metrekare kapalı alan bedelini tamamen devlet karşılıyor. 5 kuruş cebinizden para çıkmıyor. Onun üzerindekilerde de faizsiz kredi var. Bedel ne? 10 milyona kadar olan kısmını devlet karşılıyor, 10 milyonluk sabit yatırım. Daha sonra 15 yıl boyunca burada yatırım imalat yaptıktan sonra isterseniz, size sembolik bir bedelle devrediliyor fabrika. 15 yıl kullanacak, sembolik bir kira vereceksiniz, daha sonra da tamamen mülkiyetini alacaksınız. Ne güzel iş ya, biz de mi yapsak acaba?" ifadelerini kullandı.

"100 milyon ve üzerindeki yatırımlara özel desteğimiz var"
100 milyon ve üzerindeki yatırımlara özel desteğin olduğunu dile getiren Başbakan Yıldırım, konuşmasında şunları kaydetti:
"OSB’lerde yatırıma uygun arsa yoksa, o zaman hazinenin yerleri, arazilerinden uygun arsa verilecek. Diyelim ki arsa yok, bu sefer hazinenin elindeki arazilerden fabrika olmaya uygun, şehrin imar planına uygun araziler bulunup yatırımcıya tahsis edilecek. Ayrıca büyük yatırımlar da organize sanayi bölgeleri dışında özel desteklenecek. 100 milyon ve üzerindeki yatırımlara özel desteğimiz var. Binayı yaptınız, içeriye makine alacaksınız, onların da sermayesini karşılıyoruz, bu sermayeyi karşılarken bir ayrıcalık yapıyoruz. Eğer bunu yerli kaynaklardan temin ederseniz, kredi şartları başka, ithal şeklinde temin ederseniz kredi şartları başka. Nedir? Kredi 2 yıl ödemesiz 6 yıl. Bu ithal ederseniz, alırsanız dışarıdan yatırım için kredi 2 yıl ödemesiz toplam 6 yıl olacak, sıfır faiz olacak. Eğer yerli makine teçhizat alırsanız, burada ödemesiz dönemi 3 yıla, toplam süreyi de 10 yıla çıkarıyoruz, yerli üretimi teşvik ediyoruz."
Bu tür desteklerin mevcut işini büyütmek isteyenlere de verileceğini anlatan Yıldırım, "Diyelim ki yenileme, büyüme yapıyorsunuz, bunlar için de benzer şekilde desteklerden yararlanacaklar. Burada önemli bir husus, yatırımın yüzde 30’unun öz kaynaktan karşılanma şartı burada da devam ediyor, faiz sıfır" dedi.

"Düşük faizli işletme kredisi veriyoruz, kredi 4 yıl vadeli olacak"
Üçüncü programın işletme kredisi olduğuna dikkati çeken Başbakan Yıldırım, "Hammade gelecek, işletmenin önce harekete geçmesi için cansuyu lazım, para lazım. Burada da düşük faizli işletme kredisi veriyoruz, kredi 4 yıl vadeli olacak. İlk yılı ödemesiz, bir yıl para yok. İkinci yıl, üçüncü yıl geri ödemeli olacak ve düşük faizli olacak. Cari faizin yarısı. Bu da tam bir destek" diyerek destekten faydalanamadıklarını ifade eden kişiye "Sesin çıkmıyor" şeklinde karşılık verdi.
Yıldırım, işletme döneminde de 2 yıl ödemesiz olmak üzere 5 yıl kredi verildiğini belirterek, "Aslında bu 23 ili kapsayan teşvik programı bütün Türkiye’nin imalat sektörünü destekleme anlamına geliyor. Oradaki imalatları destekleyerek Doğu’da yatırımın yapılmasının önünü açıyoruz. Yatırımını Doğu’da büyütmek isteyenler, onlara da özel destekler vereceğiz. Taşıma ve lojistik destekleri" dedi.
Çağrı ve veri merkezleri desteklerine ilişkin konuşan Yıldırım, "Müsait kamu binalarını tahsis edeceğiz. İletişim altyapısı devlet tarafından yapılacak. Kuruluş aşamasında personelin eğitilmesi için kişi başına 2 bin 500 lira destek vereceğiz. Kullanılan elektriğin yüzde 30’unu devlet karşılayacak. Elektrik ihtiyacı aslında düşük olmuş, ben bunun biraz daha artırılmasını düşünüyorum. Bakanlar Kurulu bu desteklerin miktarını değiştirmeye de yetkili, dolayısıyla buradaki desteklerin oranlarını değiştirme şansımız var. Bu iş nasıl olacak? Vatandaş ne yapacak? Bunu açıkladık. Yarın vatandaş ne yapacak? Duydu, bütün Türkiye dinliyor. Yapacakları şey önemli illerde yatırım destek ofisleri var, Kalkınma Ajanslarının bünyesinde, birkaç ilde sorumlu, bu Kalkınma Ajanslarının içinde yatırım destek birimleri var. Bu birimlere, diyelim Erzurum’da gidecek yatırım destek birimine müracaat edecek veya doğrudan Kalkınma Bakanlığı Kalkınma Bankası desteğin verileceği yer Kalkınma Bankası. Bu işe gerekli olan kaynak ayrılmıştır, dolayısıyla projeler buraya verilecek. Projenin hangi desteklerden hangi oranlarda yararlanacağına karar verilecek. Zaman kaybı olmadan vatandaş işine gücüne bakacak. Bu işin koordinasyonunu Kalkınma Bakanlığımıza verdik. Benim görevim de bu işlerin doğru yapılıp yapılmadığını takip etmek. Arkadaşlar uygulayacak, bir aksaklık varsa onu da gidermek benim boynumun borcudur. Burada milletimizin huzurunda söz veriyoruz. Verdiğimiz sözün eksiksiz yerine getirilmesi de bizim boynumuzun borcudur" ifadelerini kullandı.

"3-5 kuruş para alayım gibi düşünüyorsanız hiç yanaşmayın, çalışmaz"
Yatırım ortamı için her şeyin hazır olduğunu söyleyen Yıldırım, "Programı sağır sultan duydu, siz duymadım derseniz üzülürüm. Nerede iş aksıyor sorun varsa bu sorunları bize ileteceksiniz, ilgili valilere, bakanlıklarımıza, olmadı bize. Zaman kaybetmeye tahammülümüz yok. Bir yandan terörle ilgili mücadelede ciddi mesafeler aldık. Vatandaşlarımız da orada artık, bu yavaş yavaş iş hayatının canlanması, hayatın normalleşmesi, yatırımların hızlanmasına bağlı. Bugün için bu ortamlar mevcut. Terörle ilgili kırsalda, şehirlerde mücadele tam kapasite devam ediyor. Bundan sonra daha da güzel olacak. Yatırım ortamı için her şey hazır. Para hazır, imkanlar hazır bundan sonra iş yatırımcılara düşüyor. İşi yapacak olanlar sizlersiniz. Dolayısıyla biz de uygun olarak, iş aş sağlayan projelere gözümüz kapalı destek vereceğiz. Geleyim buradan 3-5 kuruş para alayım gibi düşünüyorsanız hiç yanaşmayın, çalışmaz" şeklinde konuştu.

"Yatırımcılar daha işin başında ne tür destek alacaklarını görecekler"
Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan ise, Cazibe Merkezi Programının 23 ili kapsadığını ve gelişmişlik düzeyleri daha düşük olan illerin kalkınması için önemli bir hamlenin başlatıldığını belirterek, bölgelerin rekabet gücünün artırılması, işsizliğin azaltılması için Cazibe Merkezleri Programının başlatıldığını ve bu programın paket bir program olduğunu ifade etti. Bir bütün olarak bir paketin ortaya konduğunu anlatan Elvan, yatırımcıların daha işin başında ne tür destek alacağını göreceğini ve bu yatırımcıların belirli illere yoğunlaşmasını istediklerini söyledi. Elvan, illerin belirli alanlarda uzmanlaşmalarını istediklerine dikkati çekerek, ciddi desteklerin sağlanacağını ve topyekün bir kalkınmanın harekete geçirileceğini açıkladı.
Toplantıya, Kalkınma Bakanı Lütfi Elvan, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, 23 ilin valisi, milletvekilleri ve gazetelerin ekonomi müdürleri katıldı.

5 ayrı merkezde 23 ilde uygulanacak
Cazibe Merkezleri Programıyla, uygulama kapsamındaki illerin refah seviyesinin yükseltilmesi amaçlanıyor. Bu kapsamda, üretim ve ihracata yeni bir ivme kazandırılacak. Cazibe Merkezleri Programı kapsamındaki iller arasında, Adıyaman, Ağrı, Ardahan, Batman, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Malatya, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Tuncel ve Van yer alıyor. Program, danışmanlık hizmeti desteği, yatırım yeri tahsisi desteği, bina yapımı desteği, faizsiz yatırım kredisi desteği, faiz indirimli işletme kredisi desteği, üretim tesisi taşıma desteği, çağrı merkezi yatırım desteği, veri merkezi yatırım ve enerji desteğinden oluşuyor. Başvuruların değerlendirilmesinde öncelik kriterleri, yüksek istihdam sağlayan, ithal ikamesi sağlayacak ürün üreten, ihracat potansiyeli olan, ileri-geri bağlantıları ile diğer alt sektörleri tetikleyen nitelikte, Ar-Ge ve yenilik içeren, yerli makine ve teçhizat veya yerli teknoloji kullanan yatırımlar ve tecrübeli ve kurumsal kapasitesi yüksek yatırımcılar desteklerden öncelikli olarak faydalanacak. İmalat sanayii yatırımları, asgari sabit yatırım tutarı 2 milyon TL ve asgari istihdam 30 kişi, çağrı merkezi yatırımları asgari istihdamı 200 kişi ve hizmet sözleşmesinin yapılmış olması, veri merkezleri yatırımları asgari beyaz alan 5 bin metrekare ve asgari standart TIER-, üretim tesisi taşıma asgari istihdam taahhüdü 200 kişi ve son iki yılda üretim faaliyetinin sürdürülmüş olması, yatırım kredileri asgari öz kaynak oranı yüzde 30 olarak belirlendi.
Başvuru formlarına www.kalkinma.com.tr adresinden ulaşılabilecek.