BRÜKSEL (AA) - Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerine günler kala henüz Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanının seçilme yöntemi tam olarak netleşmezken, seçimlere katılacak siyasi grupların bu pozisyon için öne sürdüğü liderler dikkati çekiyor.
AB genelinde 23-26 Mayıs'ta tüm üye ülkelerde AP seçimleri düzenlenecek. Her 5 yılda bir gerçekleşen AP seçimlerinin ardından AB kurumlarının da yeni başkanları bu yıl içinde belirlenecek. AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ve AP Başkanı Antonio Tajani'nin yerlerini kimlerin alacağı merak konusu olmaya devam ediyor.
"Spitzenkandidat" süreciSon AP seçimlerinden sonra uygulanan "Spitzenkandidat" süreciyle parlamentoda en çok oyu alan siyasi grubun gösterdiği aday AB Komisyonu Başkanlığına seçildi. Bu seçimlerin ardından da aynı sürecin uygulanıp uygulanmayacağı hala tartışılıyor.
AB liderlerinin 28 Mayıs'ta Brüksel'de bir araya gelerek "Spitzenkandidat" sürecinin uygulanıp uygulanmayacağına karar vermesi ve ortak bir aday arayışına girmesi bekleniyor. Almanya Spitzenkandidat sürecini açık bir şekilde desteklerken Fransa ve Lüksemburg karşı çıkıyor.
Bu süreç olmazsa üye ülkelerin AP seçimleri sonuçlarını göz önüne alarak AB Komisyonu Başkanlığı için ortak bir adayda uzlaşması gerekiyor. AP'nin de bu adaya mutlak çoğunlukla onay vermesi gerekiyor.
751 sandalyenin paylaşılacağı AP seçimlerine bu yıl 8 siyasi grup katılıyor. Farklı ülkelerden benzer siyasi görüşleri paylaşan grupların öne çıkan liste başı adayları ise şu şekilde sıralanıyor:
Sosyal Demokratların liste başı adayı TimmermansAB Komisyonu Birinci Başkan Yardımcılığı görevini 2014'ten beri yürüten Frans Timmermans, Sosyal Demokratların (S&D) liste başı adayı.
Hollanda asıllı 58 yaşındaki Timmermans, 2012-2014 yıllarında ülkesinin Dışişleri Bakanlığı, 2007-2010 yıllarında da AB Bakanlığı görevlerini yürüttü.
AB kurumlarının işleyişini iyi bilen ve bürokrasi deneyimi bulunan Timmermans, kampanyasında hukukun üstünlüğü, ifade özgürlüğü, demokrasi, sosyal adalet ve sürdürülebilir bir ekonomik model gibi unsurlara ağırlık veriyor.
EPP'nin adayı WeberAvrupa Halk Partisinin (EPP) liste başı adayı Manfred Weber.
Alman asıllı 46 yaşındaki Weber, daha sıkı göç kontrolü, AB genelinde suçla mücadele kabiliyeti olan bir örgütün kurulması ve Türkiye'nin AB'yle müzakere sürecinin sonlandırılması gibi konulara odaklanıyor.
Son seçimlerde 221 koltuk kazanarak AP'deki en büyük siyasi parti olan EPP'nin adayı Weber, halihazırda partinin başkanlığını da yürütüyor.
Weber'in, daha önce bulunduğu pozisyonlara seçilerek değil atanarak gelmiş olması ve yeterli siyasi tecrübesi bulunmaması eleştiriliyor.
Muhafazakarların adayı ZahradilAvrupa Muhafazakarları ve Reformistleri (ECR) grubunun liste başı adayı ise Jan Zahradil.
Çekyalı 56 yaşındaki Zahradil, ilk kez 2004 yılında AP milletvekili seçildi.
"AB'ye tekrar ayar çekelim" sloganıyla kampanya yürüten Zahradil, daha esnek bir AB inşa edilmesi, Birliğin ulusal devletlerin önüne geçmemesi gerektiğini savunuyor.
ALDE'den birkaç adayAB Komisyonu Başkanlığı seçimi için Spitzenkandidat sürecine açık bir şekilde karşı çıkan Avrupa İçin Liberal ve Demokrat İttifakı (ALDE), tek bir liste başı adayı yerine 7 isim önerdi.
İsimler, Guy Verhofstadt, Margrethe Vestager, Nicola Beer, Katalin Cseh, Luis Garicano, Emma Bonino ve Violeta Bulc olarak sıralandı.
Ancak bu kişiler arasında Belçika'da bir dönem başbakanlık görevini yürüten ve halihazırda ALDE'nin grup başkanı olan Guy Verhofstadt ve AB Komisyonunun Rekabetten Sorumlu Üyesi Margrethe Vestager ön plana çıkıyor.
66 yaşındaki Belçikalı Verhofstadt, federalist bir AB savunucusu ve aşırı sağcı milliyetçi karşıtı tutumlarıyla tanınıyor.
Danimarka asıllı 51 yaşındaki Vestager ise AB genelinde büyük şirketlere ve sosyal medya platformlarına kestiği para cezalarıyla ün yapmış bir aday. Vestager, daha önce de Danimarka'nın Ekonomi ve İçişleri Bakanlığı görevini yürüttü.
Yeşiller'den 2 adayAvrupa Yeşiller Partisinin (EGP) de iki liste başı adayı bulunuyor.
Alman kökenli 38 yaşındaki Ska Keller, seçimlerdeki en genç adaylardan biri olarak dikkati çekiyor.
İslam çalışmaları ve Türkoloji gibi alanlarda eğitimi bulanan Keller, cinsiyet eşitliği ve çevre dostu gibi politikalara ağırlık veriyor.
Yeşillerin diğer adayı ise 41 yaşındaki Hollandalı Bas Eickhout. Eickhout da tarım, iklim değişimi ve çevre gibi konulara odaklanan bir seçim kampanyası yürütüyor.
Seçimlere aynı zamanda Avrupa Birleşik Solu-İskandinav Yeşil Solu, Özgürlükler Avrupası ve Doğrudan Demokrasi (EFDD) ve Özgürlükler Avrupası (ENF) olarak adlandırılan farklı siyasi gruplar da katılıyor.
Bağımsız adayların da yarışacağı AP seçimlerinde, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Macaristan Başbakanı Viktor Orban'ın hangi siyasi gruplara yöneleceklerinin henüz netlik kazanmaması dikkati çekiyor.
Diğer yandan, kıta genelinde güç kazanmış bulunan aşırı sağcı partilerin de mevcut ittifak arayışlarına seçimler sonrasında hız vermesi bekleniyor.
Muhabir: Şerife Çetin
