ANTALYA (AA) - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, 9. Türkiye Enerji Zirvesi'nin özel oturumunda moderatörlerin sorularını yanıtlayan Dönmez, doğalgazda kaynak ve güzergahların bollaşmasıyla daha rekabetçi bir ortam oluşacağını ve şu anda Türkiye'nin önünde doğalgaz kontratları açısından bir fırsat bulunduğunu söyledi.

Bazı kontratların sürelerinin sonuna yaklaşıldığını anımsatan Dönmez, artık 20-25 yıllık uzun dönemli kontratlar yerine daha esnek bir yapıyla yürünecek ve kısa dönemli kontratlar yapılacağını, bu şekilde yapılacak gaz kontratlarının da tüketicinin daha lehine olacağını aktardı.

Dönmez, doğalgaz dağıtımında geçen yıl Türkiye'nin tarihi bir rekor kırdığını ve 101 ilçeye gaz verildiğini anlattı. Devam eden çalışmalarla yaklaşık 220 ilçenin doğalgaza kavuşmuş olacağını ifade eden Dönmez, doğalgaz konforunun şehirlere olan göçü durdurduğuna da işaret etti.

Bakan Dönmez, Türkiye'de gazın elektrik üretimdeki payı azalırken şehir ve sanayinin talebini sorunsuz karşılayacak şekilde bir strateji belirlediklerini vurguladı.

Akaryakıtta eşel mobile devam sinyali

Akaryakıttaki eşel mobil uygulamasına değinen Dönmez, kur ve petrol fiyatlarındaki artışın yüzde 50 seviyesinde gerçekleştiğini ve bu maliyet artışlarının hepsinin pompaya yansıtılması durumunda tüketici açısından "katlanılamaz bir durumun ortaya çıkacağını" dile getirdi.

Dönmez, Hazine ve Maliye Bakanlığının bu konuda önemli bir fedakarlık yaptığına dikkati çekerek "Ne zaman kalkar bu uygulama bilemiyoruz ama anlaşılan o ki bir müddet daha devam edecek gibi görünüyor." değerlendirmesinde bulundu.

"Orta ve küçük ölçekli YEKA'lar yapılacak"

Türkiye'nin yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının en üst düzeyde değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Dönmez, YEKA ihalelerine gelecek dönemde de devam edeceklerini açıkladı.

Dönmez, yeni YEKA ihalelerinin orta ve küçük ölçekli olabileceğini ifade ederek şöyle konuştu:

"Bunun ilk işaretini YEKA GES-2 ihalesinde de vermiş olduk. Bir başka çalışmamız daha var. Kars'tan Edirne'ye kadar her ilde 40-50'şer megavatlık güneş enerjisi santrali planlıyoruz. Bu işin mühendislik tarafı da var, arkadaşlarımız bunu çalışıyor. Lisanssız güneş enerjisi yatırımlarında geçen yıl bir rekor kırdık. Burada yaklaşık 5 bin megavatlık bir kapasite devreye girdi. Lisanssızlarda önümüzdeki dönemde daha çok çatı ve cephelerin değerlendirilmesinin doğru olacağını düşünüyorum. Çatıda zaten 10 kilovata kadar üst limit var ama iş yerleri için bu bir megavata kadar. Ayrıca, rüzgar enerjisinde dört bölgede 250'şer megavat olmak üzere toplamda bin megavatlık bir YEKA planımız daha olabilir. Rüzgar enerjisinde mevcut santrallerde kapasite artış talepleri vardı, bu konuda da hazırlıklar son noktaya geldi ama yasal bir düzenlemeye ihtiyaç var gibi görünüyor. Bunun için gerekli çalışmayı ileteceğiz ve orada takdir Meclis'in. Burada sektörün önünü açmak istiyoruz. Uygulanabilir, piyasaya maliyet getirmeyen bir model bulmak gerekiyor."

"Akkuyu, yılda 7,5 milyar metreküplük gaz ithalatını önleyecek"

Türkiye'nin nükleer enerjideki adımlarına da değinen Dönmez, nükleer santrallerin mevsim koşullarından bağımsız olarak çalıştığını anlattı.

Dönmez, doğalgaz ithalatının ikame edilmesi açısından da nükleerin çok önemli olduğunu belirterek "Akkuyu tam kapasite devreye girdiğinde yıllık 7,5 milyar metreküplük gaz ithalatından sağlanan elektrik üretimini gerçekleştirebilecek. Sinop'ta ikinci nükleer santral için çalışmalar sürerken, üçüncü nükleer santral için de Çinlilerle görüşüyoruz. Çinlilerle yaklaşık 6 aydır görüşülüyor ama yer henüz netleşmedi. Enerjinin tüketildiği yerde üretilmesi çok önemli ve Trakya bölgesinin de enerji tüketimi fazla olduğu için Trakya üçüncü nükleer için ağırlık kazandı diyebiliriz." diye konuştu.

Bakan Dönmez, Türkiye'nin doğalgaz ve petrol arama ve sondaj çalışmalarındaki güncel durum konusunda ise şunları söyledi:

"Fatih sondaj gemimizle bu ayın sonunda inşallah matkabı çalıştırmaya başlıyoruz, gemi şu anda lokasyonda. Sığ denizde eşzamanlı bir başka noktamız daha var. O da Mersin'de, hazırlık çalışmaları büyük ölçüde tamamlandı. Antalya açıklarındaki derin deniz sondajı olacak. 2 bin 500 metre derinlik söz konusu. Deniz tabanından itibaren de 5 bin ila 6 bin metre aşağıya inilecek. Son derece modern ve teknolojik bir altyapıyı kullanıyoruz. Biz bilimsel olarak yapılması gereken tüm çalışmaları yaptık. Ayrıca, sondaj için ikinci bir gemiyi daha alma çalışmalarımız devam ediyor. Bir sondaj gemimiz Karadeniz'de diğer sondaj gemimiz de Akdeniz'de çalışmalarına devam edecek."

Enerji verimliliği için yeni finansman modeli

Türkiye'de enerji verimliliğine çok önem verdiklerini aktaran Dönmez, "Tüketicinin enerji verimliliğinde yapacağı yatırımın belli bir modelle finanse edilmesi gerekiyor. Bankalarla görüşüyoruz, bunun için yurtdışından da ciddi finans imkanları olacak gibi görünüyor. Önümüzdeki hafta ve aylarda parça parça lansmanını yapacağımız gelişmeler olacak." açıklamasında bulundu.

Dönmez, özellikle konutlarda yalıtımın çok önemli olduğunu ifade ederek doğalgazdaki zamlarının etkisinin de ısı yalıtımıyla azaltılabileceğini ve bu sayede faturalarda yüzde 30 civarında tasarruf sağlandığını dile getirdi.

Yaz saati uygulamasıyla Türkiye'nin teknik ve ekonomik bir karar aldığını vurgulayan Dönmez, Avrupa Birliği'nin de bu konuyu tartıştığını, bu yıl son defa yaz saatini kullanıyor olabileceklerini söyledi. Böylece Avrupa ile Türkiye'nin arasındaki bir saatlik zaman diliminin da kapanmış olacağını belirten Dönmez, yerel yöneticilerin okul ve mesai saatlerini güneşin doğuş ve batış saatlerine göre ayarlamasında fayda olduğunu kaydetti.

Muhabir: Nuran Erkul Kaya