Konjonktür kavramının Batı Dillerinde, “Olayların ve koşulların bir kombinasyonu” anlamına geldiğini belirten Çıray, bu anlamda her siyasi hareketin ve partinin içine doğduğu konjonktürün ürünü olduğuna dikkat çekti ve şu tespitte bulundu:
“Konjonktürler siyasi hareketleri ve partileri ortaya çıkarırlar; onlara karakterlerini verirler. İYİ Parti, bu geniş anlamda elbette AKP dahil diğer partiler gibi belli bir konjonktürün neticesidir. Yani belli şartlar ve olaylar bir araya gelmemiş olsaydı İYİ Parti diye bir partinin kurulması elbette söz konusu olmazdı. Ancak İYİ Parti’yi var eden konjonktür ağırlaşarak devam ediyor.”
İYİ PARTİ’Yİ CHP İLE YAPTIĞI İŞBİRLİĞİ İÇİN ELEŞTİRMEK HATALIDIR
İYİ Parti muhalifi kalemlerin 'konjonktür' kavramını çarpıtmalarından etkilenmemek gerektiğini vurgulayan Çıray, uyarı niteliğindeki tespitlerine şöyle devam etti:
“İYİ Parti bir tek adam rejiminin tesis edildiği bir konjonktürde kuruldu. Bu konjonktür İYİ Parti’nin merkez ve merkez sağ geleneğine yönelmesi için çok elverişliydi. Saray bunu gördüğü için kendi tedbirlerini aldı. İYİ Parti’nin kurulmasından seçimlere katılabilmek için CHP’yle yapılmak durumunda kalınan işbirliğine kadar geçen süre içinde karşı karşıya kalınan bütün sorunlar bu tedbirlerin sonucu olarak İYİ Parti’yi etkisizleştirme müdahaleleriydi. müdahalelere karşı İYİ Parti’nin almak zorunda kaldığı CHP’yle ittifak gibi kararları eleştirmek bu nedenle İYİ Parti’yi dar anlamda konjonktür partisi olarak göstermek isteyenlerin değirmenine su taşımaktan başka anlam taşımayacaktır.”
İYİ PARTİ KONJONKTÜR DIŞINDAKİ HATALARINI ANALİZ ETMELİ
Aytun Çıray bu değerlendirmesini şu öneriyle noktaladı: “İYİ Parti o halde seçimlerde aldığı sonuçları konvansiyonel anlayışlarla analiz etmekten ve yorumlamaktan kaçınmalıdır. Bunun için de kendisini var eden konjonktürün koyulaşarak devam ettiği gerçeğini esas alarak kuruluşundan seçimlere kadar geçen süre içinde neleri eksik bıraktığını ve eksik bırakılanların konjonktürden kaynaklanan boyutları ile kaynaklanmayan cephelerini ve unsurlarını yüzde yüz yenilikçi bir çerçeveye yerleştirmelidir.”