CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in soru önergesini yanıtlayan Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, devlet destekli markalaşma programı olan Turquality’den bugüne kadar 277 firmaya 3.4 milyar TL destek ödemesi yapıldığını açıkladı.
Markalaşma potansiyeli olan firmaların, kurumsal, finansal ve operasyonel anlamda desteklendiği Turquality Programındaki 15 şirketin büyük ortağının yabancı olduğunu belirten Bakan Pekcan, CHP Milletvekili Gürer’in “bu firmalara ne kadar devlet desteği sağlandı” şeklindeki sorusuna yanıt vermedi. Bakan Pekcan, soruyu yanıtlamama gerekçesi olarak büyük ortağı yabancı şirketler olan firmalara sağlanan devlet desteğinin firmaya özel gizli nitelikte olmasını gerekçe gösterdi.
GÜRER, TURQUALİTY DESTEKLERİNİ TBMM GÜNDEMİNE TAŞIDI
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Türkiye’de 2006 yılından bu yana marka potansiyeli taşıyan firmalara globalleşme yolunda ilerlemeleri amacıyla oluşturulan Turquality Programı kapsamında yapılan ödemeleri, soru önergesiyle TBMM gündemine taşıdı.
HANGİ FİRMAYA NE KADAR MARKALAŞMA DESTEĞİ SAĞLANDI
Gürer, Ticaret Bakanlığı’nca yanıtlanması istemiyle verdiği yazılı soru önergesinde, Turquality Programı kapsamında destek verilen firmaların kaçının yabancı uyruklu firmalarca satın alındığını ve bu firmalara ödenen toplam destek miktarının ne kadar olduğunu sordu.
277 FİRMA DESTEKLENİYOR
Önergeyi yanıtlayan Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması, “Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi ve Turquality nin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ” çerçevesinde, hâlihazırda 169 Firmanın 180 markasıyla Turquality Destek Programı kapsamında desteklendiğini açıkladı.
Bakan Pekcan, 109 firmanın ise 111 markasıyla Marka Destek Programı kapsamında desteklendiğini belirterek, toplamda 277 firmanın 291 markasıyla desteklendiğini bildirdi.
3.4 MİLYAR LİRALIK DESTEĞİN NE KADARI YABANCI ORTAKLI FİRMALARA GİTTİ?
2006-2019 döneminde toplam 3,4 milyar TL destek ödemesi yapıldığını kaydeden Bakan Pekcan, desteklenen Türk şirketlerinin 15’nin hâkim ortağının (en az yüzde 51) yabancı olduğunu ifade etti.
DEVLETİN YABANCI FİRMALARA VERDİĞİ DESTEK TİCARİ SIR OLUR MU?
Bakan Pekcan, bu kapsamda desteklenen firmalar ile 2006/4 sayılı Tebliğ kapsamında bu firmalara ne kadar devlet desteği sağlandığı bilgisinin firmaya özel gizli nitelikte veri olması nedeniyle paylaşılamadığını da sözlerine ekledi.
DESTEKLENEN FİRMALARIN BÜYÜK HİSSELERİNİ YABANCI ŞİRKETLER SATIN ALMIŞ
Önerge sahibi CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer ise, Bakan Pekcan’ın önergeye verdiği yanıttan; amacı Türk ürünlerinin yurtdışında markalaşması olan Turquality Programında desteklenen bazı firmaların büyük hisselerinin yabancı şirketlere satıldığının anlaşıldığını belirtti. Yabancı ülke firmalarına dönüşen şirketlerin yasal bir dayanağı olmadan sağlanan desteklerin virüs nedeni ile tümden iptal edilmesi gerektiğini söyledi.
KAFALARDA SORU İŞARETLERİ OLUŞUYOR
Gürer, Türk firmaların büyük hisselerini satın alan şirketlere, Türk Devleti tarafından ödenen markalaşma desteğinin ne kadar olduğunun açıklanamamasının da kafalarda soru işaretlerinin oluşmasına neden olduğunu ifade etti.
KABUL EDİLEMEZ!
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Turquality’de amaç; marka potansiyeli taşıyan Türk firmalarının ve ürünlerinin yurtdışında markalaşmasını sağlamaktır. Bu firmaların yabancı ülke şirketler tarafından satın alınmış. Türk Devleti, yabancı ülke şirketleri olan firmalara markalaşma desteği adı altında milyarlarca lira aktarıyor. İşin daha da ilginç yanı; yabancı firmalara ne kadar para aktarıldığı, gizlilik kapsamında Türk kamuoyundan saklanıyor. Bu kabul edilebilir bir durum değildir. Ticaret Bakanlığı’nın hangi yabancı firmaya ne kadar markalaşma desteği sağladığını derhal açıklaması gerekmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin, yabancı ülkelere ait firmaların sahip olduğu markalara kamu bütçesinden nakdi yardım yapması yasal bir dayanağı bulunmadığını Sayıştay, raporlarında yer vermiştir. Eğer Türk firma gidip başka bir ülkede tesis ve marka satın alsa o ülke Türk müteşebbise bu desteği vermezken Türkiye Cumhuriyeti neden vermektedir? Virüs ile ülkeler içine düştüğü durum dikkate alındığında dayanağı olmayan yabancı ülke firmaları marka destekleri derhal durdurulmalıdır. İşin tuhaf tarafı Türk firma yabancı ülke Firmasına satılsa dahi yabancı ülke firması marka desteği alıyor. Böylece alım gideri bir kısmını T.C marka desteği ile geri ödenmesi ile satılan firma tutarı bir bölümü devletten çıkıyor. Yabancı ülkeye ait bir firma ülkemize gelip yatırım yapsa ona bu destek verilmiyor. Dolaylı olarak Türk firması yabancı ülke firmasına satılınca marka desteği adı ile alış gideri devlet desteği saçmalığı olur mu? Buradan pis kokular geliyor. Bir an önce yabancı ülke firmalarına marka desteği derhal durdurulmalıdır.
TURQUALITY sistemi, devlet destekli bir Türk markalaşma programı iken bazı yabancı ülke firmalarına destek programına dönmüştür. Sayıştay raporlarında;
Yabancı şirketlere satılan ve sayısı her geçen gün artan Türk markalarına anılan Tebliğ kapsamında sağlanan desteklerin devam ettirilmesinin mümkün olmadığı yönündeki değerlendirmemiz devam etmektedir” diyerek görüş ifade etmesine rağmen yıllardır bu destek sürdürülmektedir. Virüs nedeni ile bu gider olsun durdurulmalıdır” dedi.