Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), 2005 ila 2018 yılları arasında gerçekleştirdiği 543 projeyle Filistinlilerin ihtiyaçlarına cevap veriyor.
TİKA 2005 yılında açtığı Filistin Ofisi aracılığıyla eğitim, sağlık, acil yardım, su ve kamu sağlığı, üretim sektörü, ortak tarihi mirasın korunması ile idari ve sivil altyapının güçlendirilmesi gibi alanlarda bugüne kadar 332’si işgal altındaki Batı Şeria, 81’i işgal altındaki Doğu Kudüs, 130’u da İsrail ablukası altındaki Gazze’de olmak üzere 543 projeyi uygulama geçirdi.
Her yıl onlarca projeyle Türkiye'nin tecrübesini ve yardım elini Filistin halkına ulaştıran TİKA'nın, yakın zamanda hizmete sunmak üzere Gazze'de 180 yataklı modern bir hastane ve yapımı tamamlanarak ihtiyaç sahiplerine dağıttığı 320 daireli toplu konut inşası gibi dev projeleri de bulunuyor.
TİKA, ayrıca Filistin'de sosyal altyapı projelerinde, sivil toplum kuruluşlarının desteklenmesi, kadının statüsünün güçlendirilmesi, toplumsal etkinlikler ve spora katkı sağlanması gibi çeşitli alanlarda çalışmalar yürütüyor
"Türk tipi kalkınma modeli"
TİKA’nın Filistin Koordinatörü Bülent Korkmaz AA muhabirine yaptığı açıklamada, “TİKA’nın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın işaret ettiği ‘Türk tipi kalkınma modelinin’ öncü ve icracı kurumu” olduğunu belirterek, “Amacımız, insani ve kalkınma yardımları adı altında ‘neo-kolonyal’ amaçlar ve bu amaçlara yönelik yöntemler aracılığıyla faaliyet gösteren benzer kurum ve kuruluşlardan ayrışarak, kendi yolumuzu inşa etmektir.” dedi.
Dayatmacı, müdahaleci ve koşullara bağlayıcı bir yardımlaşma anlayışına sahip olmadığına vurgu yapan Korkmaz, “İşbirliğinden, istişareden ve paylaşımcılıktan yanayız. Millet olarak “diğerkamlık” özelliğimizin yansımasıyız. Açık, dürüst ve şeffaf bir planlama süreci ile muhataplarımızın taleplerini esas kılan bir üslubumuz var.” ifadelerini kullandı.
Korkmaz, Filistin başta olmak üzere TİKA’nın bulunduğu ülkeleri kendi ülkesi gibi gördüğüne dikkati çekerek, “Sorunların ve fırsatların tespitinde de araştırmacı bir ruhla çalışıyor, çıkış yollarını birlikte oluşturmaya gayret ediyoruz. Dini, etnik yahut siyasi kimlikler önceliğimiz değil, ihtiyaç sahibi olmayı esas kabul ediyoruz. Bulunduğumuz coğrafyalarda halkların etraflarında toplandığı meşru kurum ve kuruluşlarla çalışıyoruz.” dedi.
Hedeflerinin ekonomik, kültürel veya politik sonuçlar elde etmek olmadığını vurgulayan Korkmaz, “Biz, kardeşlik ve dostluk ilişkilerinin vücut bulduğu gönül birlikteliklerinin peşindeyiz. Asıl bu hedefe ulaştığımızda diğer iş birliği alanlarının kendiliğinden arzu edilir olacağına inanıyoruz ve bunun adına da ‘bereket’ diyoruz.” ifadelerini kullandı.
Korkmaz, TİKA’nın ‘barışı’ retorik bir unsur olarak değil, bir inanç esası olarak gördüğünü dolayısıyla barış fikrini canlı tutmanın, umutsuzluk ve karamsarlık içinde yaşamak zorunda bırakılmış tüm coğrafyalara yeni bir gelecek ümidi aşıladığını kaydetti.
Kudüs ve Filistin’in konumu ayrı
Koordinatör Korkmaz, TİKA’nın 58 ülkede 60 ofis ile toplamda ise 170 ülkede faaliyet gösterdiğine işaret ederek, “Kuşkusuz bulunduğumuz her ülke ve coğrafya bizim için çok özel ancak Filistin ve Kudüs’ün farklı bir konumu var.” dedi.
İnsanlık tarihi ve Türk-İslam medeniyeti açısından sahip olduğu müstesna konumun Filistin’i eşsiz kıldığına vurgu yapan Korkmaz, “Dolayısıyla millet ve devlet olarak bu coğrafyaya ilgimiz, zaman zaman yanlış yorumlanabiliyor. Oysa kurum olarak uluslararası hukuktan kaynaklanan haklarımız ile mevcut legal prosedürlerden ayrılmaksızın açık, şeffaf ve denetlenebilir bir çalışma prosedürüne sahibiz.” diye konuştu.
Tüm faaliyetlerinin yıllık raporlar halinde neşredildiğini, TİKA’nın Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) ve BM temelinde faaliyet gösteren birçok alt kuruluş ile ortak proje yürüttüğüne dikkati çeken Korkmaz, şunları ifade etti:
“Bu faaliyetleri de geleneksel ve sosyal medyanın tüm mecralarında bizzat paylaşan bir kurumuz. Daha da ötesinde, bizimle tanışmak isteyen yahut faaliyetlerimiz ve yöntemlerimiz hakkında bilgi edinmek isteyen tüm paydaşlara da usulüne uygun başvurmaları halinde, yardımcı olmaya ve yol göstermeye de hazır bir iradeye sahibiz."
180 yataklı modern hastane yakın zamanda açılacak
TİKA'nın sağlık alanında ise hastane inşasından, tıbbi ekipman desteğine, sağlık personeline mesleki eğitim verilmesinden ambulans hibesine ve cerrahi operasyonların gerçekleştirilmesine kadar birçok alanda faaliyetleri devam ediyor.
"Filistin-Türkiye Dostluk Hastanesi" ismi verilen ve yaklaşık 62 milyon dolara mal olması beklenen Gazze Şeridi'ndeki hastanenin bu yıl hizmete açılması planlanıyor. "Filistin'in en büyük ve en modern hastanesi" unvanını alacak 10 bloktan oluşan sağlık kurumu, 180 yatak kapasitesine sahip olacak.
Ayrıca işgal altındaki Batı Şeria'nın Tubas kentinde beş yıldır hizmet veren ve ülkenin en modern hastanesi konumunda bulunan 30 yataklı hastane de TİKA'nın Filistin'e kazandırdığı hastaneler arasında bulunuyor.
Gazze'deki 320 daireli toplu konut sahiplerine teslim edildi
TİKA tarafından 2017’de yapımı tamamlanan ve yaklaşık 13 milyon dolara mal olan 320 daireli toplu konut projesiyle de İsrail saldırılarında evleri yıkılan yüzlerce aileye barınma imkânı sağlandı. "Vadi Gazze" bölgesinde 20 bin metrekarelik alan üzerine kurulan toplu konutlar, 20 blok halinde yükseldi.
Filistinli ailelere insani koşullarda barınma imkânı sağlayan bu büyük proje, 2017’de tamamlanarak ihtiyaç sahibi 320 aileye dağıtıldı ve şu anda yaklaşık iki bin 500 kişinin yaşadığı bir semt haline dönüşmüş durumda.
Batı Şeria'da 6 okul açıldı
"Filistin'in Her Şehrine Bir Okul" sloganı ile yola çıkan TİKA'nın şimdiye kadar Filistin'in farklı şehirlerinde açtığı 6 okulda binlerce Filistinli eğitim görüyor. Batı Şeria’nın en büyük şehri olan El Halil'de inşa edilen dört katlı ve 14 sınıflı "El Halil Türk Okulu" 550 öğrenci kapasitesi ile şehrin en modern okulu konumunda.
Filistin'in ikinci büyük kenti Nablus'ta 2 bin metrekarelik alan üzerinde inşa edilen 18 derslik, 2 bilgisayar laboratuvarı, 3 yönetici odası ve bir depoya sahip "Nuri Pakdil Kız Okulu" da TİKA'nın yaptırdığı okullar arasında bulunuyor.
TİKA, Filistin’de 6 okul inşa etmenin yanı sıra, şu ana kadar 9 okulun tadilat ve restorasyonunu gerçekleştirdi, 20 eğitim kurumuna donanım desteğinde bulundu ve 13 eğitim kurumuna da bilgisayar laboratuvarı kurdu.
Filistin’deki birçok üniversiteye bilgisayar laboratuvarı ve benzeri projelerle destek veren TİKA, 2018 yılı haziran ayı itibarıyla inşaat çalışmalarını başlattığı Kudüs Üniversitesi 400 yataklı kız öğrenci yurdu projesini de 2 yıl içerisinde tamamlayarak öğrencilerin hizmetine sunmayı hedefliyor.
Gazze'de ülkenin en modern zeytinyağı üretim tesisi kuruldu
Üretim sektörleri alanında gerçekleştirilen projeleri ile Filistin halkının sahip olduğu kaynakları daha işlevsel kullanmasına hizmet eden TİKA, bu sayede Filistin ekonomisine katkıda bulunarak Türkiye'nin bu alandaki tecrübesini Filistin halkına aktarıyor.
Verimli tarım arazilerine sahip olan Filistin'in en önemli geçim kaynaklarından biri çiftçilik. Filistin tarımının gelişmesine de destek olan TİKA, ülkenin en modern zeytinyağı üretim tesisi olma unvanını taşıyan Abasan Zeytinyağı Üretim tesisini kurarak Gazze'deki çiftçilerin hizmetine sundu.
Gazze Şeridi'nde tarımsal kalkınmanın desteklenmesi için temin edilen 2 adet 4X4 arazi aracı, 10 adet traktör ile 5 adet taraklı 9 dişli pulluk, 5 adet taraklı 2 dişli pulluk, 2 adet çukur açma makinesi, 2 adet hububat biçerdöver makinesi, 5 adet kültivatör de TİKA'nın Filistinli çiftçilere sağladığı yardımlar arasında yer alıyor.
El Halil’de yumurta tavukçuluğu tesisi kurdu
İşgal altındaki Batı Şeria'nın güneyindeki El Halil kentinde bulunan El-Arub Tarım Meslek Lisesi'nde yumurta tavukçuluğu tesisi kurdu.
TİKA tarafından Batı Şeria’da öğrenim gören Filistinli öğrencilere üretim sektöründe uygulamalı olarak yerinde inceleyebilecekleri bu tesiste, ayrıca 2 bin 500 kümes hayvanının günlük yumurta üretimi ile okulun gelirine de önemli bir katkı sağlanacak.
Kültürel hizmetler
TİKA, Türkiye ile ortak tarihi mirası paylaşan Filistin'de, Osmanlı döneminden kalan eserlerin korunması ve gelecek nesillere aktarılması amacıyla çok sayıda restorasyon çalışmasını da sürdürüyor.
Mescid-i Aksa külliyesinde bulunan ve altın kaplı olan Kubbetu's-Sahra'nın hilali ile Sultan II. Abdülhamid'in Nablus'ta yaptırdığı saat kulesinin restore edilmesi bu çalışmalar arasında yer alıyor. TİKA ayrıca Filistin'in ve Mescid-i Aksa’nın daha iyi tanıtılması için Türkçe, Arapça ve İngilizce olarak rehber kitaplar bastırdı.
Filistin davası ve Arap-İsrail savaşı konularında araştırma ve çalışmalar yapmak üzere "House of Wisdom" (Beytu’l-Hikme/Hikmet Evi) tarafından hazırlanan ve Türkiye-Filistin ilişkilerinin son on yılını kapsayan Arapça kitaptan 2 bin 500 adet ve 1915 Ermeni olaylarına ilişkin Türkiye'nin tezlerini destekleyen ve yine Arapça hazırlanan bir kitapçıktan bin adet olmak üzere toplam 3 bin 500 adet kitabın basım masraflarını da TİKA karşıladı.
Nebi Musa Şenlikleri yeniden hayat buldu
İslam komutanı Selahaddin Eyyubi tarafından Müslümanların gücünü göstermek için 1187 tarihinde başlatılan ve İsrail'in 1967'de Doğu Kudüs'ü işgaliyle sona eren Nebi Musa Şenlikleri de 2014 yılından beri TİKA'nın desteğiyle yeniden hayat buluyor.
Türkiye'deki üniversitelerden mezun olmuş çeşitli mesleklere mensup Filistinlilerin aralarındaki dayanışmayı güçlendirmek ve kültürel faaliyetler aracılığıyla iki ülke arasındaki dostluğu pekiştirmek amaçlarıyla TİKA'nın destek ve teşvikiyle kurulan "Filistin Türkiye Mezunları Derneği"nin ofis malzemeleri de yine TİKA tarafından temin edildi.