Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) 15 Temmuz 2016'daki darbe girişimine ilişkin açılan 289 davadan bugüne kadar tamamlanan 194'ünde, 1624'ü ömür boyu olmak üzere darbeci 2381 sanığa hapis cezasıverildi.
AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, FETÖ'nün darbe girişiminin ardından cumhuriyet başsavcılıklarınca 100 binin üzerinde soruşturma yürütüldü.
Tamamlanan soruşturmaların ardından darbecilerin hakim karşısına çıkarılması amacıyla açılan 289 davadan bugüne kadar 194'ü karara bağlandı.
Sona eren davalarda, 734 sanığa ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi. 31 sanık 4'er kez, 4 sanık ise 3'er kez ağırlaştırılmış ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
890 müebbet
Sanıklardan 890'ı için müebbet hapis cezası veren mahkemeler, 757 sanık için de 1 yıl 2 ay ile 20 yıl arasında değişen hapis cezalarına hükmetti.
Mahkeme heyetleri, tamamlanan davalarda aralarında çok sayıda erin ve bazı rütbeli askerlerin de bulunduğu sanıkların beraatine karar verdi.
Yargılamalarla, darbe girişiminde aktif rol alan, darbeyi destekleyen sanıklar ülkeye ihanetin bedeli olarak ağır cezalara mahkum edildi.
Darbe girişimine ilişkin 95 davada ise yargılamalar sürüyor.
İlk karar Erzurum'dan
Darbe girişimine yönelik ilk karar 5 Ocak 2017'de Erzurum'da verildi. Bir albay ve bir binbaşı hakkında açılan davayı gören Erzurum 2. Ağır Ceza Mahkemesi, sanıkları "anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırdı.
Muğla'da, darbe teşebbüsü sırasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a yönelik suikast girişimi ve iki polisin şehit edildiği saldırıya ilişkin davada, suikast girişimini planlayan ve saldırıyı yöneten eski tuğgeneral Gökhan Şahin Sönmezateş ve FETÖ'nün "Çiğli üs imamı" olarak anılan "Paşa" lakaplı eski başçavuş Zekeriya Kuzu'nun da aralarında bulunduğu 31 sanığa 4'er kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi.
Sözde "Muğla sıkıyönetim komutanı" olarak gösterilen eski Aksaz Deniz Üs Komutanı tuğamiral Namık Alper ile eski Aksaz Merkez Komutanı deniz piyade albay Aytunç Kan, ''anayasayı ihlale teşebbüs"ten müebbet hapse mahkum edildi.
Generallere ağır ceza
Ankara'daki ilk karar, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Fahri Kasırga'nın alıkonulmasına ilişkin davada çıktı. Ankara 13. Ağır Ceza Mahkemesi, 27 sanıklı davada 18 sanığı "anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet ve "kişiyi hürriyetinden yoksun kılma" suçundan 12'şer yıl, 5 sanığı ise aynı suçlardan müebbet ve 10'ar yıl hapis cezasına mahkum etti.
Ankara 17. Ağır Ceza Mahkemesi, Sahil Güvenlik Komutanlığındaki eylemlere ilişkin 28 sanıklı davada, 2 sanığı "anayasal düzeni ihlale teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbete, olay tarihinde tümamiral rütbesiyle Sahil Güvenlik Komutanı olan Hakan Üstem'in de aralarında olduğu 23 sanığı ise müebbet hapis cezasına çarptırdı.
Darbe girişimi sırasında EDOK Komutanı olan emekli Orgeneral Kamil Başoğlu'nun kaçırılmasına ilişkin 12 sanıklı davayı da karara bağlayan mahkeme, bir sanığı "anayasal düzeni ihlale teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet ve "kişiyi hürriyetinden yoksun kılma" suçundan 9 yıl hapse mahkum etti. Sanıklardan 4'ünü "anayasal düzeni ihlale teşebbüs" suçundan müebbet hapse çarptıran mahkeme, bunlardan 2'sini "kişiyi hürriyetinden yoksun kılmak" suçundan 7 yıl 6'şar ay hapis cezasına çaptırırken, 2'sinin bu suçtan beraatına karar verdi.
Ankara 17. Ağır Ceza Mahkemesi, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Muhabere Elektronik Bilgi Sistemleri Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığından 26 şüphelinin yargılandığı davada 4 sanığa "anayasal düzeni ihlale teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, 11 sanığa aynı suçtan müebbet hapis cezası verdi.
Ankara 14. Ağır Ceza Mahkemesi, Gölbaşı'ndaki TÜRKSAT yerleşkesinde yayınları kesmeye çalışan 5'i sivil 17 kişinin yargılandığı davada 13 sanığı "anayasayı ihlale teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırdı. Asker sanıkları, TÜRKSAT personeli Ahmet Özsoy ve Ali Karslı'nın şehit edilmesi nedeniyle ayrıca 2'şer kez ağırlaştırılmış müebbet hapse mahkum eden mahkeme, firari 4 sanığın dosyasını ayırdı.
Deniz Kuvvetleri Komutanlığındaki darbe girişimi eylemlerine ilişkin davada 47 sanığa ağırlaştırılmış müebbet, 18 sanığa müebbet hapis cezası verildi.
Kara Harp Okulu Davası
Kara Harp Okulunda darbe girişimi sırasında meydana gelen olaylara yönelik görülen davada 4 sanık ağırlaştırılmış müebbet, 60 sanık müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Özel Kuvvetler Komutanlığını (ÖKK) ele geçirmek isteyen darbeci general Semih Terzi'yi vurarak darbe teşebbüsünün seyrini değiştiren Astsubay Ömer Halisdemir'in şehit edilmesine ilişkin davanın karar duruşması, 19 Nisan'da Sincan Ceza İnfaz Kurumları Kampüsü'nde görüldü.
Ankara 14. Ağır Ceza Mahkemesince karara bağlanan davada, 18 sanığın tamamı Halisdemir'e yönelik "nitelikli kasten öldürme" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Sanıklar hakkında takdir indirimi uygulamayan mahkeme heyeti, bütün sanıklara, "anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan da ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verdi ancak fiilden sonraki davranışlarını dikkate alarak sanıkların 13'ünün cezasını takdiri indirimle müebbet hapse çevirdi.
Polatlı ilçesindeki 58. Topçu Tugayı ile Topçu ve Füze Okul Komutanlığındaki eylemlere ilişkin davada aralarında eski tümgeneral Osman Ünlü ile eski tuğgeneral Murat Aygün'ün de bulunduğu 27 sanığa ağırlaştırılmış müebbet, 20 sanığa müebbet hapis cezası verildi.
Mamak 28. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığına bağlı tank taburu personelinin katıldığı eylemlere ilişkin davada mahkeme, 11 sanığa ağırlaştırılmış müebbet, 27 sanığa müebbet hapis cezası verdi. 14 sanığın çeşitli sürelerde hapis cezalarına çarptırıldığı davada, darbe girişimi sırasında er olarak vatani görevlerini yapan 11 sanık beraat etti.
İstanbul'da karar verilen bazı davalar
İstanbul'da FETÖ'nün darbe girişimi sırasında 15 Temmuz Şehitler Köprüsü'ndeki eylemlere ilişkin görülen davada, aralarında tutuklu sanıklar eski yarbay Turgay Ödemiş ve eski binbaşı Ahmet Taştan'ın da bulunduğu 72 sanık, "anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırıldı.
Mahkeme, 22 sanığa "anayasal düzeni ortadan kaydırmaya teşebbüse yardım" suçundan 17 yıl 7'şer ay, 5 sanığa da aynı suçtan 15'er yıl hapis cezası verdi.
Darbe girişimi sırasında İstanbul Valiliğini işgal etmek isteyen 12'si tutuklu 14'ü rütbeli 90 askerin yargılandığı davada, 8 sanık ağırlaştırılmış müebbet hapisle cezalandırıldı. İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesince Bakırköy Adliyesi Konferans Salonu'nda yapılan duruşmada hükmü açıklayan mahkeme, sanıklar eski albay Nizamettin Aydın, yarbay Recep Karaçam, Erkan Tercan, Halit Turan, İsa Turhan, Mehmet Ekerbiçer, Mehmet Umut ve Sadık Efe'ye "cebir ve şiddet kullanarak, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya veya bu düzen yerine başka bir düzen getirmeye veya bu düzenin fiilen uygulanmasını önlemeye teşebbüs etme" suçundan ayrı ayrı ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verdi.
İstanbul'daki "ana darbe" davası
FETÖ'nün darbe girişimine ilişkin İstanbul'daki "ana darbe" davasında, tutuklu 14 sanıktan 12'si "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesince İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi'nde yapılan duruşmada hükmü açıklayan heyet, sanıklar Ahmet Gümüş, Eyyüp Gürler, Sadık Cebeci, Nebi Gazneli, Müslüm Kaya, Şakir Çınar, Fethi Alpay, Fatih Karakaya, Özkan Aydoğdu, Mehmet Kapan, Murat Yanık ve Ömer Faruk Özköse'nin "cebir ve şiddet kullanarak Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etmek" suçundan ağırlaşmış müebbet hapis cezasıyla cezalandırılmalarına karar verdi.
FETÖ'nün 15 Temmuz'da İstanbul Büyükşehir Belediyesini (İBB) işgal girişimi sırasında Prof. Dr. İlhan Varank'ın da aralarında bulunduğu 14 kişinin şehit olduğu olaylara ilişkin yargılanan sanıklardan 10'u ağırlaştırılmış müebbet hapis, 31'i ise müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Lojistik Destek Merkezi ve Arıcılar Camisi'nin işgal edilmesine ilişkin İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesindeki davada tutuklu 7 sanıktan 5'i "anayasal düzeni ihlale teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Biri polis 2 kişinin şehit edildiği, 46 kişinin de yaralandığı Sarıyer'deki Borsa İstanbul'un işgaline ilişkin 15 sanığın yargılandığı dava, 2 Temmuz'da karara bağlandı. Mahkeme heyeti, tutuklu sanıklar Ahmet Baykal ve Seyit Ali Şahin'i 3'er kez ağırlaştırılmış müebbet ve 319 yıl 10'ar ay hapsi cezasına mahkum etti.
Sabiha Gökçen Havalimanı'nın işgali
İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi, darbe girişimi sırasında Sabiha Gökçen Havalimanı'nı ele geçirmeye çalıştıkları gerekçesiyle yargılanan 28 sanıktan 8'ine ağırlaştırılmış müebbet, 20'sine de müebbet hapis cezası verdi.
Sanıklar eski yüzbaşı Emre Eryüz, eski üsteğmenler Cemil Esen, Mehmet Ali Akyan, Uğur Can Bekhan ile eski astsubaylar Recep Özcan, Sinan Torunoğlu, Erkan Taşdemir ve Sadullah Gökçe, "cebir ve şiddet kullanarak, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya veya bu düzen yerine başka bir düzen getirmeye veya bu düzenin fiilen uygulanmasını önlemeye teşebbüs etmek" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası aldı.
Gayrettepe'deki Türk Telekom binasını ele geçirmeye teşebbüs ettikleri iddiasıyla 13 askerin yargılandığı davada, sanıklardan 2'si ağırlaştırılmış müebbete, 4'ü müebbet hapis cezasına çarptırdı.
İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi, 15 Temmuz gecesi, güvenliği sağlamak amacıyla görevlendirilen polis özel hareket timini Atatürk Havalimanı'ndan helikopterle Huber Köşkü'ne götürmedikleri iddiasıyla tutuklu yargılan pilotlardan Ender Küçüka'yı müebbet, diğer 2 sanığı ise 12 yıl 6'şar ay hapisle cezalandırdı.
İstanbul'da AK Parti İl Başkanlığını işgal davası
AK Parti İstanbul İl Başkanlığını işgal girişimine ilişkin davada, sanıklardan 4'ü ağırlaştırılmış müebbet, 11'i ise müebbet hapisle cezalandırıldı.
Darbe girişiminde Deniz Harp Okulu Komutanı Tümamiral Mesut Özel'in alıkonulmasına ilişkin davada, 5 sanığa "anayasayı ihlal" suçundan ağırlaştırılmış müebbet ve "kişiyi hürriyetinden yoksun kılma" suçundan 12'şer yıl hapis cezası verilmesi kararlaştırıldı.
Darbe girişimi sırasında Yalova'daki Hava Harp Okulu öğrencilerinin İstanbul'a sevkine ilişkin, eski Yalova Hava Meydan Komutanı ile Vodafone Park'a inen helikopter pilotlarının da aralarında bulunduğu 9'u tutuklu 16 rütbeli sanığın yargılandığı davada, 7 sanık "anayasal düzeni zorla değiştirmeye teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Eski 2. Ordu Komutanı Huduti'ye ceza
Malatya'da darbe girişimine ilişkin davada 14 sanık ağırlaştırılmış müebbet, 2 sanık ise müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Sanıklardan dönemin 2. Ordu Komutanı Adem Huduti'ye "anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçuna yardım etmekten 15 yıl hapis cezası verilirken, eski 2. Ordu Kurmay Başkanı Tümgeneral Avni Angun ise beraat etti.
Malatya 1. Ağır Ceza Mahkemesince Yakınca Spor Salonu'nda görülen duruşmada mahkeme heyeti, dönemin 7. Ana Jet Üs Komutanı tuğgeneral Emin Ayık, 2. Ordu İdari Kurmay Yarbaşkanı tuğgeneral Mustafa Serdar Sevgili, 2. Ordu Harekat Destek Yarbaşkanı tuğgeneral Zeki Karataş, eski albaylar Bahadır Erdemli, Erkan Varol, Mustafa Özkan ve Tayfun Tuna, eski yarbaylar Ahmet Üçbudak ve İsmail Akın, eski binbaşılar Eyüp Kök, Metin Çivilibal, Tuncay Öztürk ve İbrahim Dede ile eski yüzbaşı Kemal Keskin'e "anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçundan ağırlaştırılmış müebbet, eski albay Mehmet Ergün ve üsteğmen Hüseyin Çakıcı'ya ise müebbet hapis cezası verdi.
İzmir'de 104 sanığa ağırlaştırılmış müebbet
İzmir'de darbe girişimine ilişkin 280 sanıklı davada 104 sanık ağırlaştırılmış müebbet hapse mahkum edildi.
Darbe girişimi sırasında Siirt Valiliğini ablukaya almaya çalıştıkları iddiasıyla yargılanan 88'i tutuklu 332 sanıktan eski Siirt 3. Komando Tugay Komutanı tuğgeneral Ahmet Şimşek'in de aralarında bulunduğu 6'sı ağırlaştırılmış müebbet, 5'i ise müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Darbe girişimine destek amacıyla İstanbul'a gitmek için 55. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı'ndan çıkma hazırlığı yaptıkları iddiasıyla yargılanan, TSK'dan ihraç edilen 55. Mekanize Piyade Tugay Komutanı tuğgeneral Bekir Koçak'a da yargılandığı Kırklareli 2. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi.
700 Kara Harp Okulu öğrencisini Isparta'dan Ankara'ya götürmeye çalıştıkları iddiasıyla yargılanan 21 sanıktan 5'i ağırlaştırılmış müebbet, 2'si müebbet hapis cezası aldı.
"Analizi Harbiyeli"ye müebbet
Adı cuntacıların sözde atama listesinde "Kırşehir Sıkıyönetim Komutanı" olarak geçen ve "Analizi Harbiyeli" adlı Twitter hesabını kullandığı belirlenen eski Jandarma kurmay albay Ömer Kulaç'a 4 kez müebbet ve 12 yıl 6 ay hapis cezası verildi.
Bursa'da FETÖ'nün darbe girişimine ilişkin soruşturma kapsamında 15 Temmuz 2016 gecesi gözaltına alınan ilk isim olup, çantasında "sıkıyönetim atama listeleri" ve "yeni yapılanma" dokümanı ele geçirilen eski Bursa İl Jandarma Komutanı albay Yurdakul Akkuş, ağırlaştırılmış hapis cezasına mahkum edildi.
Gaziantep'te eski 106. Topçu Alay Komutanı albay Turgut Çelebi'nin de aralarında bulunduğu 9 eski asker ile Mardin'de Midyat 70. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Yardımcılığında görevli eski yarbay Uğur Dilek, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Eski Çanakkale Boğaz ve Garnizon Komutanı tuğgeneral Serdar Ahmet Gündoğdu ve Gelibolu 18. Mekanize Piyade Tugay Komutanı tuğgeneral İsmail Gürgen, Edirne'de dönemin 54. Mekanize Piyade Tugay Komutanı tuğgeneral Hidayet Arı'nın aralarında olduğu eski 3 rütbeli asker ile Muğla'da eski Aksaz Deniz Üs Komutanı tuğamiral Namık Alper ve Aksaz Merkez Komutanı deniz piyade albay Aytunç Kan müebbet hapisle cezalandırıldı.
Denizli'deki darbe girişimi davasında, dönemin Denizli Garnizon ve 11. Komando Tugay Komutanı tuğgeneral Kamil Özhan Özbakır, 11. Komando Tugay Komutan Yardımcısı ve Söke Garnizon Komutanı albay Erol Akman hakkında ağırlaştırılmış müebbet, 4 eski askere ise müebbet hapis cezası verildi
Adana'da FETÖ'nün darbe girişimiyle ilgili, dönemin İl Jandarma Bölge Komutanlığı Kurmay Başkanı eski kurmay albay Halil Çelik'in de aralarında bulunduğu 5 sanık ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.