Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Fatih Atmaca, katarakt ile ilgili merak edilen soruları yanıtladı…
Katarakt nedir?
Gözümüzün içindeki cam gibi şeffaf olan merceğimizin şeffaflığını yitirmesi ve matlaşmasıdır. Katarakt, genellikle ileri yaşlarda görülen bir rahatsızlıktır. Fakat diyabet (şeker hastalığı), travma, kortizon (steroid) kullanımı gibi bazı durumlarda erken yaşta görülebilir. Hatta gebelikte geçirilen bazı enfeksiyonlar ve bazı kalıtımsal bozukluklarda yeni doğan bebekte dahi görülebilir.
RENK TONLARINI AYIRT EDEMEME BAŞLAR
Kataraktın belirtileri nelerdir?
Kataraktın en sık belirtisi görmede azalmadır. Bununla beraber ışığa karşı hassasiyet (özellikle araç kullanırken farların gözü alması), etrafı sisli, dumanlı görme, renk tonlarını ayırt edememe, gözlük numaralarında sık değişiklik olması, çift görme meydana gelebilir.
SAYDAMLIĞINI YİTİRMİŞ MERCEK YENİSİYLE DEĞİŞTİRİLİR
Teşhis ve tedavisi nasıl olur?
Katarakt, ayrıntılı bir göz muayenesi ile kolaylıkla tespit edilir. Genellikle görme seviyesi belli bir seviyenin altına düşen hastalara katarakt ameliyatı önerilirken bazen katarakt olmasa dahi yakın ve uzak gözlüklerinden kurtulmak için operasyon kararı verilebilir. Katarakt muayene, teşhis ve ameliyatında tecrübe çok önemlidir. Ameliyat tüm dünyada lazerli veya lazersiz FAKO (Fakoemülsifikasyon) yöntemi ile yapılır. Ameliyatın amacı matlaşmış, saydamlığını kaybetmiş merceğin (lensin) temizlenerek yerine yeni merceğin (lensin) takılmasıdır.
AYRINTILI MUAYENE SONRASINDA UYGUN LENS SEÇİLİR
Kaç tip mercek (lens) tipi vardır? Hangisinin uygun olduğu nasıl anlaşılır?
1- Tek odaklı (monofokal) mercekler: uzağı gösterirler, yakın için yakın gözlüğü kullanmak gerekir.
2- 2 odaklı (bifokal) mercekler: Uzak ve yakını gösterirler, ara mesafede güçlük yaşanır, ışığa hassasiyet olabilir.
3- 3 odaklı (trifokal) mercekler: Uzak, yakın ve ara mesafede görüş sağlarlar, ışığa hassasiyet oldukça azdır.
Bunlar dışında özel durumlarda kullanılan ön kamara mercekleri ve skleral lensler de vardır. Hangi merceğin gözünüze uygun olduğu ayrıntılı bir muayene sonrası anlaşılabilir.
DOĞRU ZAMANDA AMELİYAT OLMAK İYİLEŞMEYİ HIZLANDIRIR
Ameliyat ve iyileşme süresi ne kadar sürer?
Katarakt ameliyatında genellikle narkoz vermek gerekmez, özel bir göz damlası ile göz uyuşturulduktan sonra (topikal anestezi) işlem yaklaşık 15-20 dakika içerisinde tamamlanır. Ameliyattan sonra hastanın normal görüşe kavuşması için geçen süre ameliyatın zorluğuna ve kataraktın sertliğine bağlı olarak değişir. 7-15 gün içerisinde çok iyi bir görme noktasına ulaşılır. Hasta 15-30 gün arasında tamamen iyileşir. Doğru zamanda gelip ameliyat olmuş bir hasta 1-2 günde bile iyileşebilir.
KATARAKT TEKRARLAMAZ!
Ameliyattan sonra katarakt tekrarlar mı?
Bir kez katarakt ameliyatı olduktan sonra kataraktın tekrar oluşması söz konusu değildir. “Gözüme tekrar katarakt geldi” şeklinde yanlış tabir edilen durumda, göz merceğinin kapsül kısmını kalınlaştırarak görmeyi azaltması söz konusudur. Bu durum genellikle kalitesiz mercek ve ekipman kullanımı sonrası gelişir. Bu durumda ameliyat gerekli olmayıp ‘Yag Lazer’ ile 1-2 dakikada kapsül açılarak eski görme sağlanır.
MUTLAKA İKİNCİ GÖRÜŞ ALIN
Bir göz doktoru olarak ameliyat olacak olsanız ne yapardınız?
Hiçbir şikayetimiz olmasa dahi yıllık göz muayenelerimizi aksatmamalıyız. Muayene esnasında katarakt teşhisi konuldu ve ameliyat önerildi ise; bu teşhisi en az bir hekime daha muayene olarak doğrulamalıyız. Muayene olduğumuz hekimler ortak ifadeler kullandı ve hepsi ameliyat önerdi ise teşhisimizden emin olabiliriz. Bundan sonraki aşamada gözümüze hangi merceğin takılacağına hekimimiz ile istişare ederek karar vermeliyiz. Kaliteli ekipman ve merceklerin kullanıldığı hastaneleri tercih etmeliyiz. Ameliyattan sonra gözümüze takılan merceğin (lensin) sertifikasını istemeliyiz. ‘Bedava’, ‘ücretsiz’ kelimeleri ile başlayan ‘kampanyalara’ temkinli yaklaşmalıyız. Gözümüze kalitesiz bir merceğin takılmasını veya kalbimize kalitesiz bir stendin takılmasını ister miyiz? ‘Ücretsiz’ yapılan bir ameliyatta kaliteli ekipman kullanılabilir mi? Başarılı bir operasyon için aklımızda tutmamız gereken 3 önemli nokta vardır: Tecrübeli cerrah, yüksek teknoloji ve kaliteli ekipman.