Afrika üzerinden gelen sıcak havanın etkisi altına giren Türkiye’de hava sıcaklıkları mevsim normallerinin üzerinde seyredecek. Açık havada güneşe maruz kalarak çalışan tüm işçilerin can güvenliği tehlike altında. Emek yoğun sektörlerde inşaat, tarım, yol, ulaşım, liman, tersane gibi dış mekânda uzun süre güneş ışınlarına ve yüksek ısıya maruz kalmak, kapalı ortamlarda yeterli havalandırma/soğutma sistemlerinin bulunmadığı ortamlarda yoğun çalışmak, sıcak çarpması, kas ağrısı-kas yıkımı, sıcak baygınlığı, isilik gibi sağlık sorunlarını tetikliyor.
“ÇALIŞMA SAATLERİ SICAK HAVALARA GÖRE AYARLANMALI”
Sıcak havalarda çalışan işçiler için genel olarak hangi tehlikelerin olduğunu anlatan Allservice Yönetim Kurulu Başkanı ve İK Yöneticisi Ebru Akyüz, işverenlerin alacağı önlemleri anlattı. İşçi sağlığı ve güvenliğinin korunmasının önemini vurgulayarak, işverenlerin ve çalışanların bu konudaki sorumluluklarını anlatan Ebru Akyüz, “Türkiye’de sıcak havada çalışma mevzuatı, işçilerin sağlığını korumak için çeşitli önlemler içeriyor. Mevsimsel sıcak hava dalgaları, mücbir sebep olarak kabul edilmiyor; ancak normalin dışında gerçekleşen doğa olayları doğal afet olarak değerlendirilebiliyor. İşverenler, çalışanların termal konforunu sağlamakla yükümlü olup, yüksek sıcaklıklarda çalışma zorunlu ise gerekli önlemleri almalı ve kişisel koruyucu donanım sağlamalıdır” dedi.
İşverenlerin çalışma saatlerini sıcak hava koşullarına göre düzenleyebileceğini, çalışma saatlerinin kısaltılması veya serin saatlere kaydırılması gibi uygulamaların mümkün olduğunu ifade eden Akyüz, çalışanların biyolojik saatleri ve kanuni düzenlemeler göz önünde bulundurularak, mola sürelerinin uzatılması veya sıklaştırılması da dahil olmak üzere, çalışma şartlarının iyileştirilmesi gerektiğini belirtti.
“ÇALIŞANIN GEREKLİ KOŞULLAR SAĞLANMIYORSA ÇALIŞMAYI REDDETME HAKKI VAR”
Sıcak hava koşullarında çalışmayı reddetme hakkı da gündeme geldi. Akyüz, işverenin gerekli şartları sağlamadığı durumlarda, çalışanların çalışmaktan kaçınma hakkına sahip olduğunu ve bu durumda yapılan fesihlerin haksız veya geçersiz sayılacağını açıkladı. Çalışanların, bu hakkı kullanırken iş sağlığı ve güvenliği kuruluna veya işverene başvurması gerektiğini ve alınan kararların tutanakla tespit edilmesi gerektiğini vurguladı.
Ebru Akyüz, sürekli sıcağa maruz kalan iş sınıfındaki çalışanlara tanınan ek haklara da değindi. 5510 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesine göre, belirli işyerlerinde ve işlerde çalışanlara, emeklilik için tabi olunan yaştan indirilmek üzere, ilave hizmet süresi verildiğini belirtti. Allservice Yönetim Kurulu Başkanı ve İK Yöneticisi Ebru Akyüz, sıcak hava koşullarında çalışma mevzuatının, çalışanların sağlığını korumayı hedeflediğini ve işverenlerin bu konuda proaktifolmaları gerektiğini vurgulayarak sözlerini tamamladı.
İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Sıcak havalarda çabuk yorulma, dikkatin çabuk dağılması, sinirlilik hali, isteksizlik, hata sıklığının artması gibi olumsuzluklar da görülebiliyor. İşverene çeşitli mevzuatlarda yükümlükler var ama bunlar yetersiz. Termal konfor şartlarının oluşturulması, çalışma ortamının işçi sağlığını olumsuz etkilememesi yönünde yükümlülükler var. Açık alanda taşıtla çalışma ile ilgili çok net bir tanımlama mevcut değil. İşyeri tanımı kanunda araçları da kapsar dese de işyeri dışında kullanılan taşıma araçları termal konfor yükümlülüklerini içeren yönetmeliğin dışında bırakılmıştır. İşyeri dışında, işin yürütümü gereği kullanılan tüm araçlar da aslında işyeri sayılır. Bu yüzden işyerinde işverence sağlanması gereken tüm termal konfor şartları taşıma araçlarını kullanırken de sağlanmalıdır.