Açık havada bolca zaman geçirilen yaz ayları bir yandan da tehlikelere davetiye çıkarıyor. Özellikle okulların kapanmasıyla çocuklar dışarıda daha fazla oyun oynarlarken, top koşturup atlayıp zıplıyor, bisiklete biniyor; kimi ailesiyle kimi de tek başına ya da arkadaşlarıyla deniz veya havuza gidiyor. Dışarıda artan hareketliliğe paralel; düşme ve yaralanmadan yanığa, kesilerden boğaza yabancı cisim kaçmasına ve boğulmaya dek yaşamı tehdit eden birçok kazayla karşılaşılabiliyor. Acıbadem Altunizade Hastanesi Acil Servis Sorumlu Hekimi Dr. Veysel Balcı, çocukların en sık karşılaştığı 6 yaz kazasını anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
- YANIKLAR
Özellikle piknik keyfinin hastanede sonuçlanmaması için piknik tüplerini kullanırken çocuklardan uzak tutun. Sıcak su dolu kapların saplarını çocukların erişemeyeceği şekilde içeriye doğru dönük koyun.
İlk müdahale:
Yanan bölgeyi – su kabarcıkları oluşmamış ve deri hafif kızarıksa - yaklaşık 10 dakika soğuk suyun altında tutun. Yanığın üzerini temiz bir bezle kapatın. Yanan kişi çok heyecanlı olacağından onu sakinleştirin. Yanan kişinin elbiselerini çıkarmanız gerekiyorsa, elbiselerini yanık etrafından keserek çıkarın. Ambulans çağırıp hemen bir sağlık kuruluşuna ulaştırın. Yanığın kabarcıklarını patlatmayın. Yanık üzerine yoğurt, diş macunu, zeytinyağı gibi şeyleri kesinlikle sürmeyin!
- SICAK ÇARPMASI
Yaz sıcaklarında çocuklarda sıcak çarpmasına sık rastlanıyor. Yüksek derecede ısı ve nem sonucu vücut sıcaklığının ayarlanamaması nedeniyle ortaya çıkan sıcak çarpmasında baş dönmesi, kusma, bulantı, bilinç kaybı ve hızlı nabız gibi belirtiler baş gösteriyor.
İlk müdahale:
Hastayı hemen serin bir yere alın, giysilerini çıkartın, sırt üstü yatırıp kollarını ve bacaklarını yükseltin. Ambulans çağırıp gelinceye dek bayılma ve bilinç kaybı varsa sıkan giysilerini gevşetin; ‘koma pozisyonu’ da denilen şekilde yani yüzükoyun-yan olarak yatırın. Kusma varsa yan pozisyonda tutarak kusmuğun akciğerlere gitmesini önleyin. Bilinci yerinde ise bol su içirin. Bol su içirmek iyileşmeyi hızlandırıcı bir etken.
- KESİKLER
Açık havada kesici objeler de kazaya davetiye çıkarıyor. Cam batması veya bisikletten, yüksek bir yerden düşme sonucu yaralanmalar, vücudun çeşitli yerlerinde oluşan kanamalar çocukları bekleyen tehlikeler arasında yer alıyor. Bıçak, makas gibi kesici ve delici aletlerin yol açtığı kazalar da cabası.
İlk müdahale:
Kesiklerde ve yaralanmalarda ilk yapılması gereken; kirlenmiş yaraları temiz bir suyla yıkadıktan sonra kanayan bölgenin üstüne temiz bir bezle bastırarak kanamayı durdurmak. Bu arada ambulans çağırıp çocuğu en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırın. Kana tütün ve sigara külü gibi yabancı maddeler koyarak durdurmaya çalışmayın. Parmakla kanama noktasına basınç uygulayın. Basınçlı sargı yapılabilir ancak kanayan kısmın kalp seviyesinde veya üzerinde tutulmasına özen gösterin.
- ZEHİRLENME
Çocukların fazla merak ve öğrenme tutkusu, buldukları şeyleri ağızlarına götürme istekleri ne yazık ki zehirlenmelere de yol açabiliyor. Yazın özellikle uygun şartlarda saklanmamış gıdaların tüketilmemesi gerekiyor.
İlk müdahale:
Çocuğu kusturmayın. Ağızdan bir şey vermeyin. Ağzını ve çevresini yıkayarak temizleyin.
İlk müdahale ile birlikte en yakın sağlık kurumuna ulaşın.
- DÜŞME VE ÇARPMALAR
Yazın en sık karşılaşılan kazalardan olan düşme ve çarpmalarda, kazalar iyi izlenmeli, hekime danışmadan kazanın önemsiz olduğuna karar verilmemeli. Özellikle balkon demirlerinin çocukların sarkamayacağı yükseklikte ve aralarından geçemeyecekleri, başlarını da geçiremeyecek genişlikte olmasına dikkat edin. Çocuğunuza küçük veya ayağına büyük olan ayakkabı ya da terlik giydirmeyin.
İlk müdahale:
Kaza geçiren çocuk ağlamıyorsa, şuuru yerindeyse ve ellerini, kollarını normal hareket ettiriyorsa hiçbir müdahalede bulunmayın fakat 24 saat hareketlerini gözlemleyin. Bu 24 saatlik zaman dilimi içerisinde ilk yarım saatte 2 ya da 1 saat içinde 3'ten fazla fışkırır tarzda kusma, dalgınlık, sürekli uyku hali, solunum sıkıntısı, karın ağrısı, renk solukluğu veya havale geçirme gibi bulgular olursa mutlaka bir sağlık kuruluşuna götürün.
Yüksekten düşmelerde bu belirtiler olmasa bile kırık çıkık veya bir iç kanama ihtimali olacağından en yakın sağlık kuruluşuna götürün.
Kaza sonucu vücutta şişlik veya morluk oluşmuşsa üzerine buz veya soğuk suyla ıslatılmış bez koyarak daha fazla şişmesini önleyin.
- BOĞULMA
Yaz kazaları arasında, havuz ve denizde boğulmalar da ciddi ölçüde artıyor. Yüzme bilmeyenlerin yanı sıra, yüzme bilenler de bu tehlikeyle karşı karşıya. Boğulmaktan kurtardığınız kişinin denizde ya da havuzda size kesinlikle sarılmasına izin vermeyip arkasına geçip taşımanız gerekiyor.
İlk müdahale:
Acil Servis Hekimi Dr. Veysel Balcı “Yüzme bilenlerin de boğulma tehlikesiyle karşılaştığını görüyoruz. Ambulans ulaşana kadar bilinci yerinde değilse solunumunu kontrol etmeniz, solunumu yoksa temel yaşam desteği yapmanız gerekiyor. Bunun için de ilkyardım eğitiminin ne kadar önemli olduğunu belirtmek isterim'' diyor.