KOMRAT (AA) - Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Moldova'daki temaslarının ikinci gününde Gagauz Özerk Yeri başkenti Komrat'ta Moldova Cumhurbaşkanı İgor Dodon ve Gagauz Özerk Yeri Başkanı Vlah ile geldiği Kent Meydanı'nda Gagauz Özerk Yeri halkına hitap etti.
Konuşmasına "Zaman hayır olsun Gökoğuz Yeri, zaman hayır olsun Komrat, burada olmasalar bile yürekleri bizimle çarpan tüm Gökoğuz Türk'ü soydaşlarım zaman hayır olsun." ifadesiyle başlayan Erdoğan, tüm vatandaşları selamladı.
Erdoğan, "Bizlere şu muhteşem tabloyu yaşattığınız için her birinize şükranlarımı sunuyorum. Bugün burada kardeşlik var, bugün burada dayanışma var, işbirliği var, elbette burada Moldova ile Türkiye'nin kadim dostluğu var. Buraya elimiz boş gelmek yakışmaz dedik, olmaz dedik, sizlere tüm Türkiye'nin, 81 milyonluk Türk milletinin selamlarını getirdim, sizlere Türkiye'deki akrabalarınızın sınırları aşan muhabbetini getirdim. Türkiye Cumhurbaşkanı olarak gerçekleştirdiğim bu tarihi ziyaretin Moldova ve Gökoğuz Yeri ile dayanışmamızı daha da perçinlediğine inanıyorum." dedi.
Bugünkü buluşmaya vesile olan Cumhurbaşkanı Dodon'a teşekkür eden Erdoğan, ziyareti boyunca kendilerini evlerinde hissettiren Moldova makamlarına da şükranlarını sundu.
"Elbette bugünlere kolay gelmedik, karşımdaki şu muhteşem dayanışma manzarasına ulaşmamız hiç kolay olmadı." ifadesini kullanan Erdoğan, bugünlere kendilerinden önceki cumhurbaşkanlarının, Türkiye ile Moldova'nın ortak geleceğine inanan devlet ve siyaset adamlarının gayretiyle gelindiğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bizim inancımızda ehli hünerin kıymetini bilmek, emek ve çaba sahibi herkesin hakkını teslim etmek esastır. Öncelikle bizden önceki siyasetçilere ülkem ve milletim adına şükran borcumuzu ifa etmek istiyorum. Gökoğuz Yeri'nin 1994 yılında özerk statüye kavuşmasına katkı sağlayan 9. Cumhurbaşkanımız merhum Süleyman Demirel'i, dönemin Moldova Cumhurbaşkanı Mircea Snegur'u, yine o dönemde Gökoğuz Türklerinin önderi Stefan Topal'ı burada şükranla yad ediyorum." diye konuştu.
Bu devlet ve siyaset adamlarının sergilediği işbirliğinin hem Moldova'ya hem de Gökoğuz yerine huzur ve barış getirdiğini vurgulayan Erdoğan, "Zor zamanlarda halklarının geleceğine yön veren ve bu topraklarda güzel bir miras bırakan liderlerin çabaları asla unutulmayacaktır. Bundan kısa süre önce 28 Eylül'de Gökoğuz Yeri'nin kurucu başkanı, Gökoğuz Türklerinin aksakalı Stefan Topal'ın vefatından duyduğum üzüntüyü özellikle ifade etmek istiyorum. Gökoğuz kimliğinin ve dilinin sadık evladının toprağı bol olsun diyorum. Onlar bu dünyadan göç ettiler ama geride bizim sahip çıkmamız ve çok daha ileriye taşımamız gereken bir miras bıraktılar. İnşallah bizler de Türkiye ve Moldova liderleri olarak bu mirası daha da ileriye götüreceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
Son 16 yılda attıkları adımların bu mirasa sahip çıkma hususundaki güçlü iradelerinin yansıması olduğuna işaret eden Erdoğan, iki ülke arasındaki bağların Gagauz Özerk Yeri'ni de içine alacak şekilde her alanda daha da perçinlendiğini söyledi. Erdoğan, "Bugün iki ülke tarihte hiç olmadığı kadar birbirine yakındır. Fiziki sınırımız olmasa da biz Moldova'yı komşu ülke olarak görüyoruz." dedi.
Moldovalıların dertleriyle dertlenmeyi, sevinçleriyle mutlu olmayı bir görev bildiklerini dile getiren Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Moldova'nın toprak bütünlüğünün korunmasına büyük önem veriyoruz. Hem Moldova'daki hem de Gökoğuz Yeri'ndeki gelişmeleri tıpkı komşularımızdaki hadiseler gibi çok yakından takip ediyoruz. Gerektiğinde de elimizdeki tüm imkanları Moldova halkı için seferber etmekten çekinmiyoruz. TİKA'mızla, iş adamlarımızla ve sivil toplum kuruluşlarımızla Moldova'nın kalkınması, gelişmesi, dünya sahnesinde hak ettiği konuma ulaşması için gayret sarf ediyoruz. Bundan sonra da aynı kararlılıkla Moldova halkının ve siz Gökoğuz Türklerinin kara gün dostu olmayı sürdüreceğiz."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, bir hususun altını çizmek istediğini aktararak şunları kaydetti:
"Sizler 1994 yılında diğer devletler iç çatışmalarla kıvranırken kardeşçe yaşamayı seçtiniz. Avrupa'nın birçok ülkesi geleceğe karamsarlıkla bakarken sizler bu topraklarda huzuru, barışı, dayanışmayı tercih ettiniz. Moldova ve Gökoğuz halklarının bu kararı her türlü takdirin üzerindedir. Sizlerin bu asil tavrı tam anlamıyla bir demokrasi ve medeniyet örneğidir. Geçen 24 yılda kendilerini idare etme olgunluğunu gösteren siz soydaşlarımızı gönülden kutluyorum. Kendi kimliğinizi, dilinizi, iç barışınızı, birliğinizi, dirliğinizi koruyarak bu güzel mirası evlatlarınıza, torunlarınıza aktarmanızı diliyorum.
Bilhassa içinde bulunduğumuz dönemde bunun son derece önemli olduğuna inanıyorum. Zira Avrupa başta olmak üzere dünyanın pek çok yerinde etnik ve kültürel farklılıklar kaşınmaya çalışılıyor. Asırlardır aynı toprağı paylaşan, aynı havayı soluyan, geçmişi ve geleceği ortak olan toplumlar ayrıştırılmak isteniyor. Kültürel ırkçılık dünyanın dört bir ucunda adeta bir veba salgını gibi gün geçtikçe yayılıyor. İslam karşıtlığının yabancı düşmanlığına, etnik milliyetçilikle terörizme kadar birçok sorun bir arada yaşama idealimize sekte vuruyor. Buradaki soydaşlarımızın asla böyle bir tuzağa düşmemesi gerekiyor. Her birinizin bu bilinçle hareket edeceğine inanıyorum. Bu topraklardaki barış ve huzur ortamının bozulmasına hiçbirinizin müsaade etmeyeceğini düşünüyorum."
Erdoğan, ziyaretinin oldukça bereketli geçtiğini belirterek, ziyaretinin ilk gününde gerçekleştirdikleri baş başa ve heyetler arası görüşmelerde, ilişkileri stratejik ortaklık düzeyine yükseltme kararı aldıklarını hatırlattı.
"Unutmayın sizin gücünüz, Moldova'nın gücü"Bu kararın Moldova ile yeni bir dönemin kapılarını açacağını belirten Erdoğan, "Moldova ile kurduğumuz ortak geleceğin köprüsü sizlersiniz. Unutmayın sizin gücünüz, Moldova'nın gücü, Moldova'nın gücü sizin gücünüzdür." dedi.
Moldova Parlamentosu'nda 3 Gökoğuz Türk'ü milletvekili bulunduğuna ve Gagauz Özerk Yeri Başkanı İrina Vlah'ın da Bakanlar Kurulu üyelerinden biri olarak görev yaptığına işaret eden Erdoğan, "Sizleri siyasette temsil eden bu dostlarımıza çok önemli iki görev düşüyor. Birincisi Gökoğuz Yeri'nin sesi olmak, ikincisi de Moldova ile diyalog kanallarını hep açık tutmak." diye konuştu.
24 Şubat'ta Moldova parlamentosu seçimlerine, 19 Mayıs'ta başkanlık seçimlerine gidileceğini kaydeden Erdoğan, "Her birinizin vatandaşlık görevi, bu süreçte birliğinizi, beraberliğinizi, dayanışmanızı korumak ve oyunuza sahip çıkmaktır. Sandıktan çıkan her sonuç halkın özgür iradesini yansıtır ve saygıyı hak eder. Oradan çıkacak sonucun belirleyicisi de siz olacaksınız. Şimdiden sonuçların Gökoğuz Yeri ve Moldova için hayırlı olmasını temenni ediyorum." ifadelerini kullandı.
Komrat'a büyük bir eğitim kompleksiTürkiye olarak Gökoğuz Türkleri'nin kendi vatanlarında hayatlarını en üst standartlarda sürdürebilmeleri için destek vermeye devam edeceklerini bildiren Erdoğan, bu toprakların topyekun kalkınması için üzerilerine düşenleri yapacaklarını açıkladı.
Kongaz Süleyman Demirel Moldova Türk Lisesi'nin 1999'dan bu yana Türk ve Moldovalı öğretmenler vasıtasıyla eğitim verdiğini hatırlatan Erdoğan, şimdiye kadar okuldan 386 öğrencinin mezun olduğunu kaydetti.
Sağlık tesisi olmayan yerlere sağlık tesisi yaptıklarını, kreşler açtıklarını, mevcut hizmet binalarını yenilediklerini, Vulkaneşti'nin su sorununu giderecek altyapı projesine başladıkları bilgisini paylaşan Erdoğan, şöyle devam etti:
"Gelecek yıl Komrat'ta büyük bir eğitim kompleksi inşa etmek için gereken adımları atıyoruz, proje bitmek üzere. Okuluyla yurtlarıyla kapalı spor alanıyla basket alanıyla voleybol alanıyla tenis kortlarıyla buraya bu muhteşem eseri kazandırıyoruz. Gökoğuz Yeri buradaki tüm gençlerimiz için parlak bir gelecek sunabilecek altyapıya sahip olmalıdır."
Bugün Komrat Bölge Hastanesi Aziz Sancar Tanı ve Tedavi Merkezi'ni açtıklarını vurgulayan Erdoğan, içindeki tüm modern araç gereçleriyle beraber açılan bu eserin Gökoğuz Yeri halkını rahatlatacağını bildirdi.
Bugün Kültür Sarayı'nın açılışını da yaptıklarını aktaran Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Birçok kültürel etkinlikleri yapacağınız, çocuklarımızın kültürel eğitimini alacağı muhteşem bir saray oldu." dedi.
Erdoğan, 2 bin 400 metrekare kapalı alana sahip Kültür Sarayı'nın Gökoğuz Yeri'nin medarıiftiharı olacağını belirtti.
"Aramızdaki bu bağlar daha da güçlenecek"Cumhurbaşkanı Erdoğan konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Moldova'nın yardıma en çok ihtiyaç duyan bölgelerinden biri olması Gökoğuz Yeri'nin kaderi değildir, olmamalıdır. Burada hepimize görevler düşüyor. Sayın Cumhurbaşkanı da bugün aramızda. Kendisinin Gökoğuz Yeri'ne olan samimi desteğini yakinen biliyorum. Bu destek Moldova'nın Gökoğuz Yeri'ne sahip çıktığının önemli bir göstergesidir. Bu yaklaşımın, Moldova Devletinin tüm makamlarınca devam ettirilmesi çok önemlidir. Dün Stratejik Konsey Anlaşmasını imzalarken, ardından sayın Başbakan Filip ve bakanlarla birlikte 5 önemli anlaşmaya da imzamızı attık. Bugüne kadar 60 anlaşması olan Türkiye-Moldova, bu beş anlaşmayla beraber bu sayıyı daha da tırmandırdı. Aramızdaki bu bağlar daha da güçlenecek. Biz de daha fazla iş adamımızı Gökoğuz Yeri'ne, Moldova'ya yatırım yapmaya teşvik edeceğiz. Komrat'ta başkonsolosluğumuzun açılmasını heyecanla beklediğinizi biliyorum. İnşallah çok yakında başkonsolosluğumuzu da açacak, başkonsolosumuzu da atayacağız. Sayın Cumhurbaşkanımızla dün bunu da görüştük, konuştuk. Başkonsolosluğumuzun da faaliyete geçmesiyle burada Türkiye'ye açılan yeni bir kapınız daha olacak."
"Sizlerden dilinize sahip çıkmanızı bekliyoruz"Moldova ailesini bir parçası olarak ülkenin resmi dilini en iyi şekilde öğrenmelerini ve kullanmalarını önemli gördüğünü belirten Erdoğan, şunları söyledi:
"Bu sayede hem Moldova'nın beşeri zenginliğini artıracak hem de Gökoğuz Yeri'nin kalkınmasına katkıda bulunacaksınız. Sizlerin ana dili olan Anadolu'da analarımızın, babalarımızın konuştuğu saf, bozulmamış öz Türkçeyi yaşatmanızdan büyük bir memnuniyet duyuyoruz. Dil, bir ileti aracı olmanın yanında toplumsal hafızanızdır, düşünce biçiminizdir, kültürünüzdür. Hepsinden önemlisi dil, kimliğin aynasıdır. Sizlerden dilinize sahip çıkmanızı, çocuklarınıza Gökoğuz Türkçesi'ni öğretmenizi, bu sayede ortak Türk tarihimizi, kültürümüzü ve benliğimizi canlı tutmanızı bekliyoruz. Gökoğuz Türkçesi'ni unutmayın, unutturmayın. Diğer Türk topluluklarıyla akrabalarınız olsun. Türk Cumhuriyetleri'yle bağlarınızı muhakkak geliştirin. Unutmayın, biz Adriyatik'ten Çin Seddi'ne uzanan 300 milyonluk büyük bir aileyiz."
Gagavuzya Milli Marşı'nın dizelerini okuyan Erdoğan, "Allah, bayrağınızı yüksek kaldırmayı nasip etsin, toprağınızı korusun." temennisinde bulundu.
Erdoğan, Moldova makamlarına da destekleri için şükranlarını sundu.
NotlarKonuşmaların ardından Gagauz Özerk Yeri Başkanı Vlah Gagauzya Özerk Bölgesi'nin sosyal, ekonomik ve kalkınmasına yönelik katkıları, yüksek profesyonellik ve Türkiye Cumhuriyeti ile Moldova Cumhuriyeti halkları arasındaki dostane ilişkileri güçlendirme faaliyetleri dolayısıyla Cumhurbaşkanı Erdoğan'a Gagauz Yeri Madalyası takdim etti.
Kent Meydanı'ndaki programda, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan, Moldova Cumhurbaşkanı İgor Dodon'un eşi Galina Dodon ile Erdoğan'a ziyaretinde eşlik eden heyet üyeleri de yer aldı.
Muhabir: Enes Kaplan