TRABZON - HAKAN BURAK ALTUNÖZ
Sürmene'de 62 yıllık kemençe ustası Hasan Sancak, ilerleyen yaşına rağmen Karadeniz yöresi ve müziğiyle özdeşleşen kemençe yapımından vazgeçmiyor.
Sürmene Kaymakamlığı yanındaki 20 metrekarelik iş yerini sabah saatlerinde açarak güne başlayan 73 yaşındaki Sancak, temin ettiği ladin, dut, erik ve ardıç gibi ağaçları yıllanmış tezgahındaki aletlerle işleyerek kemençenin ilk olarak iskeletini oluşturuyor.
Yöre kültüründe öneme sahip kemençeye daha sonra keser, matkap ve yontucu aletlerle son şeklini veren Sancak, kapak, köprü ve tellerin yerleştirileceği vidalı mekanizmayı da eklediği enstrümanları, müşterilerine ulaştırıyor.
Bir kemençenin yapımı için yaklaşık dört gün uğraş veren Sancak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ailesinde kemençe çalan ya da üreten kimse olmadığını söyledi.
Ahşaba şekil verme sevgisinin ilkokul yıllarında başladığını anlatan Sancak, "Köydeki okulla evimin arasını 15 dakikada yürürdüm. Mahalle arkadaşlarıma çantamı verip okula gidene kadar çakıyla tahta parçasını kemençe şekline sokardım. Her gün aynı işi yapardım. O heves bende çocukken vardı." diye konuştu.
Sancak, mesleğe başladığı ilk yıllarda kemençeyi teknik araçlardan yararlanmadan, sadece keser ve testereyle çalışarak yaptığını belirterek, geçen 62 yılda sürekli kendini geliştirdiğini dile getirdi.
Sancak, Yunanistan ve Japonya'dan, yurt içinden neredeyse her gün sipariş aldığını ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bütün kemençe sattığım müşterilerime söylerim. İster 15 yıllık isterse daha fazla olsun, hangi kemençede en ufak bir hata varsa o kişinin ücretsiz değiştirme hakkı vardır. Sene önemli değil. Bizim işimiz korsan işi değil. Benim amacım Karadeniz kültürüne nasıl faydalı olurum? Ben burada para kazanmayı hedefleseydim yanımda çırak çalıştırır, daha farklı makinelerle bu işi yapardım.
İlkel aletlerle tek başıma çalışıyorum, daha kaliteli bu nasıl yaparım diye çalışıyorum."
"İlk günkü heyecanla çalışıyorum"
"İşimde hile düşünmem, hile yapan kendine eder." ifadesini kullanan Sancak, farklı türlerde kemençeler imal ettiğine dikkati çekti.
Sancak, "İstediğim bir keman vardı ve onu yapabilmek için 10 sene deney yaptım. En sonunda sesi kemana benzeyen bir kemençe ürettim. Öğrenmenin yaşı yok. Şu anda bile ilk günkü heyecanla çalışıyorum." diye konuştu.
Sancak, ilçede zaman zaman açılan kemençe üretim kurslarında öğrencileri olduğunu kaydederek, "İlk defa kaymakamlık tarafından kemençe yapım kursu açıldı. O kursta 16 öğrencim vardı. Yetenekli olan oradaki bazı öğrencilere kemençe yapımını öğretmeye çalıştım. Tabii ki bu iş biraz da hevesle ilgili. Bir kemençe yapabilmek insanlara bazen çok zor gelebiliyor." değerlendirmesinde bulundu.
Gelişen teknolojiye rağmen insanların el yapımı kemençeye önem verdiğine işaret eden Sancak, bugüne kadar yaklaşık 16 bin kemençe yaptığını söyledi.
Sancak, Türkiye'nin her yerinden sipariş aldığını belirterek, "İnsanlar yaptığınız işin ne olduğunu biliyor. Dolayısıyla kaliteli bir kemençe alabilmek için sipariş veriyorlar. Hangi meslekte olursa olsun insan yaptığı işe emek vermeli, kolaya kaçmamalı." görüşünü paylaştı.