Osmanlı İmparatorluğu'nun 10’ncu padişahı Kanuni Sultan Süleyman’ın Cristofano dell'Altissimo’nun fırçasından çıkan tablosu, 7. Padişah Fatih Sultan Mehmet Han’ın ünlü İtalyan ressam Bellini’nin atölyesi ürünü portresiyle, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) çatısı altında buluştu. 31 Mart 2021’de, Sotheby’s Müzayede Evi tarafından açık artırmaya çıkarılan ve alıcısı tarafından İBB’ye bağışlanan Kanuni tablosu için Saraçhane’deki ana yerleşkede, Başkan Ekrem İmamoğlu’nun katılımıyla tören düzenlendi. Törende İmamoğlu’na; İBB CHP Grup Başkanvekili Doğan Subaşı, İYİ Parti Grup Başkanvekili İbrahim Özkan, İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, Başkan Danışmanı eşlik etti.
“FATİH VE KANUNİ İLE ORTAK NOKTAM; TRABZON”
Tören için kurulan ve üzerinde “Adalet ve Hukuka Hükmedenler: İstanbul’un Sultanları Evinde” yazılı platforma, ilk olarak 25 Haziran 2020’de Londra’daki dünyaca ünlü Christie’s salonundaki müzayedede İBB tarafından satın alınan Fatih Sultan Mehmet Han’ın portresi asıldı. Törende bir konuşma yapan İmamoğlu, Kanuni tablosu ile teknik bilgileri basın mensuplarıyla paylaştı. Kendisinin de Kanuni gibi Trabzon’da doğduğunu belirten İmamoğlu, “1461’de Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilen Trabzon, Kanuni Sultan Süleyman’ın da doğumuna şahit olmuş bir kent. Yavuz Sultan Selim’in Trabzon valiliği sürecinde doğan Kanuni Sultan Süleyman, burada doğup 14 yaşına kadar yaşıyor. İki padişahın Türk tarihine, Osmanlı tarihine verdikleri o önemli katkıyı derinden hisseden bir insan olarak büyüdüm. Zira ilkokulumun adı da Kanuni Sultan Süleyman İlkokulu’ydu. Dolayısıyla hem Fatih Sultan Mehmet hem de Kanuni Sultan Süleyman bizler için, ailelerimiz için bambaşka bir yere sahiptir” dedi.
HALİÇ TERSANESİ’NE SANAT MÜZESİ KURULUYOR
Her iki tablonun bulunduğu Saraçhane’deki tarihi İBB binasının bünyesinde, çeşitli sanatçıların çalışmaları bulunduğunu aktaran İmamoğlu, İstanbul’u hissettirecek özel sanat eserleriyle yakından ilgilenmeye devam edeceklerini vurguladı. İBB’nin halka ait olduğunun altını çizen İmamoğlu, “Sanat adına, kültür adına emanet etmek istediğiniz, geleceğe taşınmasını arzu ettiğiniz, İstanbul’u temsil eden her ne var ise en sıcak, en doğru adres, İBB olacaktır” diye konuştu. Fatih ve Kanuni tablolarının İstanbul ve Türkiye ile buluşmasının gururunu yaşadıklarını aktaran İmamoğlu, “Bu iki eseri ve alacağımız bu tarz yeni eserleri nerede halkımızla buluşturacağız bu kısmını da tanımlamak isteriz. Haliç Tersanesi’nde çok değerli bir çalışma yürütüyoruz. Şu an uygulaması devam eden Sanat Müzesi’nde bu eserleri sergileyeceğimizi, İstanbul halkına ve bütün sanat severlere duyurmak isterim” müjdesini verdi.
“MÜZELER, 2 YILA KALMADAN TAMAMLANACAK”
Haliç Tersanesi’nin 566 yıl önce Fatih Sultan Mehmet tarafından kurulduğunu hatırlatan İmamoğlu, “İstanbul’un köklü tarihinde diğer çalışmalarımızda da bu anlamda özellikle tarihimize ve kültürümüze sahip çıkmaya devam ediyoruz. Haliç Tersanesi, hafızamızdaki tersane kimliğine ve faaliyetlerine devam edecek; aynı zamanda da burada hem bu iki sanat eserinin sergilendiği İstanbul Sanat Müzesi, İstanbul Fotoğraf Müzesi, İstanbul Sinema Müzesi ve İstanbul Müzik Müzesi yer alacak. Fatih portresini, Kanuni portresini ve ilavesinde diğer eserleri, 2 yıla kalmadan bu alanda vatandaşlarımızla daimi bir sergi olarak buluşturmayı çok istiyoruz” dedi.
GAZETECİLERİN SORULARINI YANITLADI
İmamoğlu, törende, gazetecilerin sorularını da yanıtladı. “Bağışçının kim olduğunu öğrenebilir miyiz” sorusuna, İmamoğlu’nun yanıtı, “Bağışçımızın kim olduğunu şu anda söyleyemiyoruz. Ama tahmin ediyorum ki, kendisi gelip bizi ziyaret edecek. Kendisi uygun görürse sizlerle bunu kamuoyuyla paylaşırız. Şu anda kendisi bağışlamakla yeterli kalmak istiyor” oldu. İmamoğlu, “Fatih Sultan Mehmet tablosu ilk sergilendiğinde koruma alanları oluşturulmuştu. Aynı şey Kanuni için de geçerli olacak mı” sorusunu da “Tabii. Bu özel koruma alanı, yine bu binada özel bir bölüm olarak tasarlanmıştı. Orada duruyor zaten. Her iki eser de orada korunma biçiminde muhafaza edilemeye devam edecek. Ama ilerleyen dönemde kurmayı düşündüğümüz sanat müzemizde, yine aynı koruma, muhafaza mekanizmasının kurulu olduğu bir yeri orada da inşa edeceğiz. Orada koruması yapılarak, inşallah yüz yıllar boyu şehrimizin bir emaneti olarak duracak” şeklinde yanıtladı.
KANUNİ TABLOSUNUN ÖZELLİKLERİ
• Kanunî Sultan Süleyman portresi 31 Mart 2021 günü, Sotheby’s Müzayede Evi tarafından açık artırmaya çıkarılmış, alıcısı tarafından İBB’ye bağışlanmıştır.
• Tablo, 16. yy sonları, 17. yy başlarında bakır panel üzerine yağlı boya ile İtalya’da yapılmıştır.
• Bellini’nin Fatih Sultan Mehmed’in ikonik resmini çizmesinden elli küsur yıl sonra Venedik Cumhuriyeti ile Osmanlı Devleti arasında başka bir alışverişin gerçekleşmesi sonucu ortaya çıkmıştır.
• Kanuni’nin 43 yaşında, Bağdat Seferi’nin ardından, Irak’ı Safevilerden aldığı dönemdeki halini göstermektedir.
• Kanuni Sultan Süleyman 1534 yılında Venedikli bir yetkili tarafından büyük, siyah gözlü, biraz iri burunlu, zalimden çok şefkatli, tıraşlı değil, kirli sakallı, uzun, kırmızı bıyıklı, uzun ve ince boyunlu halde tarif edilmiştir.
• Resmin orijinal çizimi, bilinen diğer kopyalarından daha parlak ve daha canlıdır. Renklendirme ve fırça izleri Uffizi’de yer alan Cristofano dell'Altissimo’nun çizdiğinden, daha çok Venedik izi taşır.
• Tablo ölçüleri, çerçevesiz 22.7x17.5 cm, çerçeveli ise 44.5x39.8 cm’dir. 19. yy’den beri Fransa’da bir ailenin özel koleksiyonunda yer almıştır.
• Tablo, 1530’larda Venedik ile Osmanlı arasında sanatsal bir alışverişin ibaresidir. Hikâyesi de Sultan’ın Venedikli bir ustadan aldığı taç ile ilgilidir. Taç Papalığın tacını ve askeri miğfer özelliklerini barındırırken Papa’ya ve Kutsal Roma İmparatorluğu’na referans yapar.
• Tablo, 11 Haziran 2021 Cuma günü, İBB Saraçhane binasındaki uygun ortamı barındıran güvenlikli odaya yerleştirilmiştir.