Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun'un tatbikat yönetmeliğinde farklılık yapıldı.
Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan yönetmelikte, üniversiteler haricinde, lisanslandırılan kurum ve kuruluşlarda riskli yapı tespit raporu hazırlanmasında görev alacak mühendislerin, alakalı meslek odalarına üyeliklerinin devam etmesi, mesleklerinde fiilen en az beş sene çalışması şartına yenileri ilave edildi .
Buna göre, mühendislerin, Bakanlık ya da Bakanlıkça makul görülmüş olan kurum ile kuruluşlarca tertip edilecek eğitim programlarına katılmaları, eğitim sonunda yapılacak olan yazılı sınavda 100 üzerinden en az 70 puan alarak katılım belgesine sahip olmaları zorunlu olacak.
İlave madde uyarınca ise yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce lisanslandırılan kurum ve kuruluşlarda riskli yapı tespitinde görev yapmak üzere katılım belgesi alan mühendislerin, 6 ay içinde tertip edilecek yazılı sınava katılarak, 100 üzerinden en az 70 puan alması gerekecek.
Kurum ve kuruluşların lisanslandırılması, beş sene geçerli olacak. Bu sürenin sonunda Vize edilmeyen lisans belgesinin kullanımına izin verilmeyecek.
Lisans belgelerinin iptal edileceği durumlara yer verilmekte olan yönetmeliğe göre, lisansı iptal edilen kurum ve kuruluşlar için beş sene yeni lisanslandırma yapılmayacak. Lisansı iptal edilen kuruluşun ortakları, hisselerini devretseler bile beş sene başka lisanslı kuruluşa ortak olamayacak, riskli yapı tespitinde görev alamayacak ve bu ortakların kurduğu firmalara lisans verilmeyecek. Lisansın iptaline neden olan mühendis, beş sene başka bir lisanslı kurum ve kuruluşta görev alamayacak.
Gerçeğe aykırı belge sunan kuruluşun ortak ve yöneticileri, gerçeğe aykırı riskli yapı tespiti yapan kuruluşun ortağı, yöneticisi ve mühendis, olağan olmayan yapı hakkında riskli yapı tespit raporu hazırlayan kuruluşun ortakları, yöneticileri, mühendis ve talepte mevcut bulunan malik hakkında, cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulacak.
-Risk tespiti yaptırılabilecek yapılar
Risk tespiti, kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü, insanların girebilecekleri, oturma, faaliyet , eğlenme, dinlenme ya da ibadet etmelerine yarayan yapılar ile hayvanlar ve eşyaların korunmasına yarayan yapılar hakkında yapılacak olan . İnşaat halinde olup ikamet edilmeyen yapılar ile metruk olması ya da bir parcasının yıkılması sebebiyle bütünlüğü bozulan yapılar, risk tespitine konu edilemeyecek.
Kat Mülkiyeti Kanunu uyarınca kat irtifakı ya da kat mülkiyeti kurulmadığı için arsa paylı tapu varsa, arsa üzerindeki yapının risk tespiti, yapının sahibi olan arsa payı malikince yaptırılacak. Arsadaki yapının başkasına ilişkin olması ve bunun da tapu kütüğünde belirtilmesi halinde, riskli yapı tespiti, lehine şerh olan tarafça gerçekleştirilecek.
Riskli yapılar, en geç 10 iş günü içinde tapu kütüğünün beyanlar hanesinde belirtilmek üzere alakalı tapu müdürlüğüne bildirilecek. Tapu kütüğüne işlenen belirtmeler, ayni ve şahsına ait hak sahiplerine tebliğ edilecek. Tapuda kayıtlı malikin ölmüş olması halinde, Bakanlık ya da Müdürlük tebligat işlemleri için Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre mirasçılık belgesi çıkarmaya yetkili olacak.
Yapı maliklerine 60 günden az olmamak üzere zaman verilerek, riskli yapıların yıktırılması istenirken, yapılacak olan tebligatta, riskli yapıyı kiracı ya da sınırlı ayni hak sahibi kullananlara tahliye için malik tarafından bildirim yapılması gerektiği belirtilecek.
-Ödemeler taksitle yapılabilecek
Uygulama alanındaki taşınmaz maliklerinin birçok konut ya da iş yeri alma hakkının olması halinde, buna ait mukavele yapılabiliyor. Bu durumda taşınmaz malikinin alakalı kuruma borçlanması halinde ödemeler, verilecek konut ya da iş yerinin tespitine yönelik gerçekleştirilecek noter kurası ertesi , alakalı kurumca belirlenecek takvime göre peşin olarak yapılabilirken, yeni düzenlemeyle taksitle ödenebilecek.
Bir parselde birçok yapı bulunması ve bu yapılardan bazılarının riskli yapı olarak tespit edilmiş olması halinde, riskli tespit edilen yapıların beraber değerlendirilebilmesi için, yapıların yer aldığı alanın risksiz yapıların yer aldığı alandan ifrazı mümkünse ifraz, terk, ihdas ve tapuya tescil işlemleri müdürlüklerce resen yapılacak olan ya da yaptırılacak.
Riskli alanlarda maliklerce yürütülecek uygulamalarda parsellerin terk, ihdas ve tapuya tescil işlemlerine de sahip oldukları hisseleri oranında maliklerin en az üçte iki çoğunluğuyla karar verilecek.
Uygulama alanında zeminden kaynaklanan nedenlerle ya da herhangi afet riskinden binaen ya da mevzuata göre yapılaşma hakkının olmaması sebebiyle yeni yapı yapılması mümkün değilse, yeni yapı tatbikat alanı dışında başka parsele yapılabilecek.
-Kira yardımı
Anlaşmayla tahliye edilen tatbikat alanındaki yapıların maliklerine, tahliye tarihinden bu yana Bakanlıkça kararlaştırılacak aylık kira yardımı yapılabilecek. Yardım zamanı , riskli alan dışındaki riskli yapılarda 18 ay, kanun çerçevesinde mutabakat suretiyle kamulaştırılan yapılarda beş ay olacak. Riskli alanlarda kira yardımı zamanı 36 ayı geçmemek şartıyla alakalı kurumca belirlenecek.
Malik, kiracı ve sınırlı ayni hak sahiplerine, sahip oldukları ya da kullandıkları kanun kapsamındaki bütün yapılardan binaen kira yardımı yapılabilecek. İnşaat halinde olup ikamet edilen yapılarda kira yardımı ya da faiz desteğinden, sadece bu yapıda ikamet eden malik, kiracı ve sınırlı ayni hak sahibi faydalanabilecek.
Anlaşmayla tahliye edilen yapıların maliklerine mümkün olması halinde, kira yardımı yerine tahliye tarihinden bu yana konut ve iş yerlerinin teslim tarihine kadar geçici konut ya da iş yeri tahsisi yapılabilecek. Yapılacak kira yardımının beş aylık miktarı, taşınma masrafları da dikkate alınarak defaten ödenebilecek.
Anlaşmayla tahliye edilen tatbikat alanında kiracı olarak ikamet edenlere ya da iş yeri işletenlere aylık kira bedelinin iki katı kadar, sınırlı ayni hak sahibi olarak ikamet edenlere ya da iş yeri işletenlere beş katı kadar defaten kira yardımı yapılabilecek.
Kira yardımı mürracaatları , tahliye tarihinden bu yana en geç bir sene içinde yapılabilecek. Kanun çerçevesinde hakikat ya da tüzel kişilerin bankalardan kullanacağı kredilere faiz desteği verilebilmesi için de tahliye tarihinden bu yana en geç 1 sene içinde Bakanlıkla protokol imzalayan bankalara başvurulması gerekecek.