VATİKAN 2009 YILINDA EV KADINLARINA ÜCRET ÖDENMESİNİ ÖNERMİŞTİ
Toplumsal cinsiyet rolleri gereği, tüm dünyada kadının ev içi görünmeyen emeğinin karşılığı doğrudan para olmasa da, bu konu seçim dönemlerinde bazı siyasetçilerin gündemini oluşturdu. Hatta 2009 yılında Vatikan, ilginç bir çıkış yaparak, ev kadınlarının görünmeyen emeğinin parasal karşılığı olması gerektiğini savundu. Halihazırda, dünyada böyle bir uygulama olmamasına rağmen, Türkiye’de de 2014 yılından itibaren başladığı şekliyle, prim ödenmesi şartı ile ev kadınlarına emeklilik gibi bir takım iyileştirmeler de yok değil.
TEMİZLİK, YEMEK, ÇOCUK BAKIMI, PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK, EĞİTİM…
Ev kadınları piyasa koşullarında ev içi emekleri için ücret alsa idi şöyle bir tablo ile karşılaşacaktık:
Günlük yaptığı işler bazında: temizlik, en az 2 saat olmak üzere, saati 15 TL’den 30 TL; yemek, ortalama 4 saat olmak üzere saati 12 TL’den 48 TL, çocuk bakımı, ortalama 15 saat, saati asgari 10 TL’den 150 TL, eşe, çocuğa, komşuya, arkadaşa psikolojik danışmanlık ortalama 2 saat, saati en az 150 TL olacak biçimde 300 TL’den aylık 15 bin 840 TL.
Haftalık olarak yaptığı işler bazında: ütü, ortalama 5 saat, saati 15 TL’den 75 TL (piyasa şartlarında 30 parça ütü 20 TL. Bir saatte en az 10 parça ütü yapılacağı dikkate alınarak); çamaşır, ortalama 2 saat, saati 10 TL’den 20 TL; ikram hazırlama, ortalama 5 saat, saati 12 TL’den 60 TL; eğitim, ortalama 5 saat, saat ücreti 10.37 TL’den 51.85 TL’den aylık 827 TL.
Bütün bunlara, haftalık fazla mesaileri ortalama 45 saat üzerinden, saat, 7.5 TL olmak üzere aylık bin 350 TL ve sigorta ücretinin karşılığı olan 568 TL 21 Kuruş’u da eklediğimizde, bir ev kadının ev içi görünmeyen emeğinin karşılığı aylık 17 bin 585 TL 21 Kuruş şeklinde.
SOKAK NE DİYOR?
Konuyla ilgili olarak, 31 yıldan bu yana ev kadınlığı yapan Yasemin Yılmaz, evdeki emeğinin karşılığının olmamasının kendisi üzdüğünü söyledi. Yasemin Yılmaz, “31 yıldır dışarıda çalışsaydım emekli olmuştum, evdeki emeğimin karşılığının olmaması beni üzüyor. Çalışsaydım düzenli bir maaşım olurdu. Şimdi ev işini yapıyorum, her şeyi yapıyorum ama karşılığı yok, emeklim bile yok.” diye konuştu.
“BİZİM EMEKLİLİĞİMİZ ÖLÜNCE”
37 yıldır ev kadınlığı yapan Güler Tiryaki ise, “Bizim emekliliğimiz ölünce.” dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü:
“Sabah kalkıyorum önce evimi barkımı temizliyorum ondan sonra akşam ne yiyeceğimi ayarlıyorum, sonra biraz oturup ev işi yapıyorum. Ondan sonra beyim gelecek diye sobamı yakıyorum, yemeğimi pişiriyorum. Beyim geliyor, havlusuydu falan derken akşam oluyor. Şimdiden sonra torunlara bakıyoruz. Bu işlerden para kazansaydım çok kazanırdım. Tahminim 500-600 TL kazanırdım. Eşim çalışıyor, ben evde gölgede oturup çalışıyorum. Emekli olmak isterdim ama bizim işin emekliliği öldükten sonra.”
“EV İŞİ KOLAY DEĞİL”
Eşinin bazen yaptığı işi küçümsemesine kızdığını söyleyen ev kadını Rabia Tiryaki ise, “Sabah kalkıyorum, evi süpür, sil, akşama kadar iş yapıyoruz. Akşam olunca eşimiz geliyor, yemeği ye, bulaşığı yıka… Bazen gelince, ‘Sen evde ne iş yapıyorsun ki’ dediği oluyor. Ama biz de bize göre yoruluyoruz. Ev işi yapmak da kolay bir şey değil. Bu işlerden para alsaydım, sadece temizlikten 400 TL alırdım herhalde.” şeklinde konuştu.
“ÇALIŞSAK DA EVİN KADINIYIZ”
Sadiye Köse ise ev kadını değil. 18 yıldır dışarıda çalışıyor olsa bile bir yandan ev kadınlığının devam ettiğini belirten Sadiye Köse, “18 yıldır çalışıyorum. Bir de evde çalışıyorum. Evde yaptığım işlere karşı ücret alsaydım aylık 2-3 bin TL tutardı. Evde daha çok çalışıyoruz. Evdeki iş bitmiyor, sabahtan akşama kadar yoğun bir şekilde çalışıyoruz.” dedi.
“ONLAR EVDE BİZ DIŞARIDA…”
26 yıldır evli olan Gürsel Eraslan ise konuya erkek bakış açısı ile yaklaşarak, dışarıda kazandıkları parayı eşleri ile paylaştıkları için, ev kadınlarının yaptıkları iş karşısında ücret beklentisine girmesinin anlamsız olduğunu dile getirdi. Gürsel Eraslan, “Eşim ev kadını ama evde çalışıyor. Bağ bahçe işleri ile uğraşıyor. Kendi ürettiğimi bazen sattığı olur. Onun dışında isteğe bağlı Bağkur’dan emekli oldu. Annelerin de görevi bu. Biz dışarıda çalışıyoruz. Karşılığında aldığımız parayı da çoluğumuz çocuğumuz ve eşimiz için harcıyoruz sonuçta. Hayat müşterek diyorlar ya onlar da evde çalışıyor.” ifadelerini kullandı.