2000’li yılların başında attıkları kısa mesajlarda (SMS) sesli harflere ihtiyaç duymamaya başlayan gençler, sosyal medyada çıtayı bir adım ileri taşıyarak ‘favlamak’, ‘mentionlamak’, ‘wth’, ‘bro’, ‘omg’, ‘rt’ gibi pek çok bilinmez kısaltmaları ve sözcükleri internette yazışma diline soktular. Sosyal medyada gençlerin dil kullanımını değerlendiren Yaşar Üniversitesi İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ayda Sabuncuoğlu, “Bizler sosyal medya nedeniyle dilde yaşanan yozlaşmayı açık bir şekilde görüyoruz. Ancak gençlerin psikolojik sağlığını ve kişisel itibarlarını da olumsuz etkileyecek çok ciddi bir tehlike söz konusu” dedi.
“ORTAK DİLİMİZ GİTTİ”
Dilde yaşanan yozlaşmanın yanı sıra sosyal medyanın çocuklar ve gençler üzerinde yarattığı olumsuz etkilerine değinen Yaşarlı akademisyen, anne ve babalara bilinçli internet kullanımı konusunda bilgi verdi. Sabuncuoğlu şunları söyledi: “Sosyal medyanın hayatımıza girmesiyle dilin kullanımında ciddi değişiklikler yaşandı. Bir bakıma ortak dilimiz gitti yerine yalnızca gençlerin anlayabildiği bir dil daha doğdu. Hatta uzun süre bu dile maruz kalan gençlerin resmi yazışma dilini unutmaları bile söz konusu.”
SOSYAL MEDYA OKURYAZARLIĞI
Ebeveynlerin, çocuklarını internetten uzak tutmak yerine ‘sosyal medya okuryazarlığı’ konusunda eğitim almaları gerektiğini savunan Sabuncuoğlu, “Sosyal medya okuryazarlığı, internet temelli teknolojilerin kullanıldığı ortamlarda doğru iletişim kurma yeteneği, sorumluluğu ve konuşmaları değerlendirme yetileridir. Türkiye’de medya okuryazarlığı eğitimi verilse de artık çağımız sosyal medya okuryazarlığına geçmemiz gerektiğini gösteriyor. Anne ve babalar ile öğrenciler bu konuda mutlaka bilgilendirilmeli. Çünkü ebeveynler ancak böyle çocuklarını birer sosyal medya bağımlısı olmaktan çıkarıp onların daha üretken, doğru dil kullanımı konusunda bilgi sahibi ve sanal zorbalıktan korunmuş bireyler olarak yetişmelerini sağlayabilirler” dedi.
HAYATLARI İNTERNET BAŞINDA GEÇİYOR
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ‘6-15 Yaş Grubu Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanımı ve Medya’ araştırmasına göre, 06-15 yaş arası çocukların yüzde 38,2’si interneti günde 2 saat, yüzde 47,4’ü 3-10 saat, yüzde 11,8’i 11-24 saat ve yüzde 2,6’sı da 24 saatin üzerinde kullanıyor. 06-15 yaş arası çocukların yüzde 79,5’i oyun oynamak, yüzde 56,7’si bilgi aramak ve yüzde 53,5’i ise sosyal medya ağlarına katılmak amacıyla kullanıyor. Intel şirketinin yaptığı araştırmaya göre ise; Türkiye’de 13-17 yaş arası gençlerin günde ortalama 222 dakikası, 18-24 yaş arası gençlerin 210 dakikası, 25-29 yaş arası bireylerin ise 192 dakikası internette geçiyor.
GENÇLERİ ANLAMA KILAVUZU
-Bro=Abi, Kardeş; Birader
-WTH! (What the Hell)= O Ne Be!
-OMG (Oh My God)= Aman Tanrım
-RT’lemek= Retweet’lemek
-Mentionlamak= Bir ileti içerisinde bir ya da daha fazla kullanıcının adını kullanmak
-Favlamak= Favorilere almak
-KİB= Kendine İyi Bak
-Gusel= Güzel
-K.b.= Kusura Bakma
-S.a.= Selamün Aleyküm
-Way be= Vay be
-Kahv6= Kahvaltı
-U= Sen
-Aeo= Allah’a emanet ol
-1 Şey= Bir şey
-Tşk/ Thanks/Thanx= Teşekkür ederim
-Gg= Güle güle
-Kont= Kontörüm yok
-X= Sır vermem
-S= Kafası karışmış
-I = İlgisiz