Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli, Büyükçekmece’de geçtiğimiz yıl temeli atılan Halkalı Gümrük Müdürlüğü tesislerinde incelemelerde bulundu. Bakan Canikli, gümrük yetkilileri ve inşaat personeli ile yaptığı toplantıda, tesislerin son durumu hakkında bilgi aldı.
Bitme aşamasına gelen gümrük tesislerinin modern standartlarda inşa edildiğini belirten Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli, yaptığı açıklamada, “Burası gümrük hizmetlerinin standartlarının yükseltilmesi, işlemlerin denetim açısından da daha bilimsel yöntemler kullanılarak denetimin yapılabilmesine imkan sağlayacak önemli gümrük alanımız. Birçok şeyi burada ilk biz test edeceğiz. Temel amaç hem ithalat, hem ihracat hizmetlerinin kalitesinin yükseltilmesi. Hızlı, en düşük maliyetle hem ithalatçı, hem de ihracatçıya hizmet sunulması birinci amacımız. Aynı zamanda tüm gümrük hizmetlerinin güvenli yapılmasını temin etmek. Kurallara, mevzuata uygun bir gümrük işleminin yapıldığının tespit ve teyit edilmesi gerekiyor. Orada yasalara, mevzuatımıza aykırı bir giriş çıkışın ve aynı zaman da içeriğinin olmaması gerekiyor” diye konuştu.
“SINIRLARIN YÜZDE YÜZ DENETİMİNİ YAPMAK MÜMKÜN DEĞİL”
Türkiye’nin coğrafi konumu nedeniyle kaçakçılığa elverişli bir noktada olduğunu ifade eden Bakan Canikli, şunları söyledi:
“Bugüne kadar ki genel denetim mantığında belli risk analizleri çerçevesinde belli oranlarda denetimin yapılması esasına dayanıyor. Gümrük işlerinin öncesinde denetlenmesinde belli yüzdelerle bu denetleme yapılıyor. Ama Türkiye karşılaştırdığımızda özellikle Avrupa ülkelerinden çok daha farklı bir coğrafi özelliğe sahip. Burası uyuşturucu başta olmak üzere birçok açıdan cazip bir geçiş noktası. Etrafımızdaki ülkeler özellikle Suriye, İran, Irak sınırlarımızın hem uzunluğu hem de oralarda zaman zaman meydana gelen denetim dışı yapılar ve asayişle ilgili problemler, bu tür kaçakçılık için genellikle uygun zemin oluşturabiliyor. Fiziki olarak bütün sınırların 24 saat ve yüzde yüz denetimini yapmak mümkün değil. Buradaki hedefimiz tüm giren ürünlerin tamamının dijital olarak kontrol edilmesini sağlamak istiyoruz.”
Kaçakçılığın önlenebilmesi için sınır kapılarının modern standartlarda olması gerektiğini vurgulayan Bakan Canikli, şunları söyledi; İthal amacıyla gelen tüm parçaların burada yüzde 100 X-Ray denetiminden ve gerekirse ona bağlı olarak fiziki denetimden geçirilerek ülkeye sokulmasını hedefliyoruz. Şuanda bu oranlar dünya ortalamasında çok düşük. Son 12 yılda gümrüklerimizde bu anlamda çok ciddi atılımlar, iyileştirmeler yapıldı. Bunların genişlemesi ve tüm ithalat mallarını kapsayacak şekilde olması gerekir. Ama bu yapılırken de makul bir sürede ithalat işleminin yapılmasını da sağlamalı. Çok uzun süreler ve ciddi anlamda maliyet getirecek şekilde olmamalı. Özellikle ihracatçıya hem zaman olarak, hem de maddi anlamda bir külfet gelmemesi gerekiyor. Katlanılabilecek bir yükün ötesine hem zaman hem de parasal anlamda geçmemesi gerekiyor. Bütün bunları sağlayacak şekilde yapmamız gerekiyor. Bu alanın planlaması buna uygun. Makul, kabul edilebilir bir sürede ve ilave bir maliyete sebep olmadan ithalat işlemlerini etkili bir şekilde yüzde yüzünün denetlenebildiği bir sistemin kurulmasına burası imkan sağlıyor. Tüm sınır kapılarımızda bunu yapmamız gerekiyor. Aksi halde belli risk kriterleri ve oranlarla ancak düşük yüzdelerle örnek olarak söylüyorum yüzde 10’u, yüzde 20’si gibi bir bölümünü dijital denetime tabi tuttuğumuz, diğerlerini tutamadığımız takdirde kaçakçılığın önlenmesi noktasında çok fazla yol alamayacağımızı düşünüyorum. O sızıntı yüzde 80’den rahatlıkla girebiliyor ya da çıkabiliyor. O yüzden nihai hedefimiz o.”
“GÜMRÜK KAPILARIMIZ YOL GEÇEN HANI GİBİYDİ”
“2002 öncesinde gümrük kapılarımız adeta yol geçen hanı gibiydi” diyen Bakan Canikli, 2002 yılından bu yana gümrük kapılarında ciddi çalışmaların yapıldığını belirterek, “Bunu herkes biliyordu ve kamuoyunun algısı da zaten böyleydi. 2002 yılında ciddi anlamda kontrol altına alındı ama daha da ileri noktalara götürülmesi ve bütün sızma ihtimali olan açıkların, alanların kapatılması gerekiyor. Yüzde yüz denetimi onun için yapıyoruz. Bizim coğrafyamızda bu gerekiyor. Sınırlarımız ve konumlarımız çok cazip. O yüzden biz de ona uygun denetim mekanizmalarını ve kontrol sistemlerini geliştirmemiz gerekiyor. Teknolojinin tüm imkanlarını kullanacağız” diye konuştu.
“TESİSLERDE 250’NİN ÜZERİNDE PERSONEL GÖREV YAPACAK”
Halkalı Gümrük Müdürlüğü yeni hizmet tesislerinin açılış tarihinin henüz netleşmediğini ifade eden Bakan Canikli, “Gün olarak söylememiz uygun olmayabilir. Çünkü bununla birlikte bağlantı yollarının yapılması gerekiyor. Bağlantı yolunun ihalesi yapılmış vaziyette ancak kesinleşmedi. Bir itiraz söz konusu. O itiraz netleşsin ve ihale kesinleşsin ondan sonra önümüze bir takvim koyma imkanı var. O yol yapılmadan buranın açılması çok anlamlı değil” şeklinde konuştu.
İşletmenin inşaatında 500 kişinin çalıştığını dile getiren Canikli, “Teşekkür ediyorum, gerçekten çok hızlı bir inşaat süreci gerçekleşiyor. Bittiği zaman da 250’nin üzerinde personel çalışacak” diye konuştu.
“MODERN İŞLETME, İHRACATIN ARTTIRILMASINA KATKI SUNACAK”
Bakan Canikli, modern standartlarda inşa edilen, son teknolojilerin kullanıldığı gümrük tesisinin ekonomiye ciddi katkılar sunacağını kaydetti.
Canikli, “Hizmetin hızlandırılmasının elbette bir rakama dökmek mümkün değil ama özellikle ihracatın arttırılmasına bir katkısı mutlaka olacaktır. Oranını tahmin etmemiz tabi mümkün değil. Ama esas beklediğimiz şey denetimlerin yüzde 100’ünü denetlediğimiz takdirde o zaman esas parasal anlamda, parayla ifade edebileceğimiz ciddi bir gelir elde edebilecek. Vergi dışı malların azaltılması ve sıfıra yakın bir noktaya getirilmesi tümünün üzerindeki vergilerin sağlanması bize bu imkanı sağlayacak” dedi.
“SINIRLARDA ACİL BİR DURUM SÖZ KONUSU DEĞİL”
Komşu ülkelerde yaşanan gelişmelerden dolayı sınırlarda acil önlem aldıracak bir durumun söz konusu olmadığını belirten Bakan Nurettin Canikli, “Özel bir durum söz konusu değil. Fakat denetimlerin yüzde 100’ü kapsayacak şekilde yapılması genel olarak bir ihtiyaç. Bunun 2003, 2004 ve 2005 yılında hayata geçirilmesi fiziken mümkün değildi. Şuan ki hesaplamalarımıza göre aşağı yukarı 800 milyonla 1 milyar arasında bir yatırım gerektiriyor. 5 yıl önce bu yatırım ihtiyacı çok daha fazlaydı. O zaman fiyatlar yüksekti, gittikçe düşüyor. Etrafımızdaki siyasi ya da ekonomik gelişmelerden dolayı ortaya çıkmış özel ya da acil bir durum söz konusu değil. Ancak bunu realize edebileceğimiz şartlar şuanda oluşmuş durumda” dedi.
TIR KUYRUKLARI TARİHE KARIŞACAK
Gümrük kapılarında oluşan TIR kuyruklarının tarihe karışacağı müjdesini veren Bakan Nurettin Canikli, kapılarda yapacakları çalışmalar hakkında bilgi verdi
Nurettin Cankli, konuyla ilgili şunları söyledi: “Sarp’tan başlıyoruz. İkinci sırada Kapıkule. Sarp’ın giriş çıkış kapasitesini arttırıyoruz. İşlem akışını değiştiriyoruz. Şuanda bir TIR, Sarp sınır kapısından Türkiye’ye girerken 6 noktada duruyor. Önce araç tesciliyle ilgili yaklaşık bir dakika sürecek olan bir işlem yapılıyor. Sonra Tartı ve pasaport kontrolü var. Tescil işlemi, muayene ve en son çıkış kontrolü var. Toplam 6 noktada. Bunları 2’ye düşüreceğiz. Kapıkule’de de Mayıs ve Haziran aylarında bir aylık bir sürede ciddi kuyruklar oluşuyor. Çıkışta da Temmuz ve Ağustos aylarında kuyruklar yaşanıyor. Önümüzdeki yıl inşallah onları görmeyeceğiz. Hem giriş çıkış hatlarının sayısını arttıracağız, hem de bazılarını giriş ve çıkışlarda kanalize edebilecek şekilde mobil hale getireceğiz. İnşallah Kapıkule ve Sarp başta olmak üzere o kuyrukları tamamen ortadan kaldıracağız.”
Habur Sınır Kapısı’nda da düzenlemelerin yapılacağını dile getiren Canikli, “Diğerlerine de tabi ki fiziki imkanlar, projelerin yapılması ihale edilmesi çok zaman alıyor, o yüzden tümü için söyleyemiyorum. Habur’la ilgili başka çalışmalarımız var. Düzenlemeler yapıldıktan sonra orada da trafikte ciddi anlamda bir sakinleşme olacağını düşünüyoruz. 2015 yazına kadar ana giriş kapılarımız da ve çıkış kapılarımızda ciddi bir rahatlamanın olacağını söyleyebilirim” dedi.