Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Başbakanlık Merkez Bina'da gerçekleştirdikleri görüşme ve Türkiye-İran 1. Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi Toplantısı sonrası ortak basın toplantısı düzenledi. Başbakan Erdoğan, gerçekleştirilen toplantının verimli olduğunu belirterek, "Sayın Cumhurbaşkanımızla Sayın Cumhurbaşkanı arasında imzalanan 10 ayrı sözleşme oldu. Kurulan mekanizmanın ilk toplantısı olmuş oluyor bugünkü toplantı. Türkiye ve İran bu bölgenin en köklü iki devleti. Yaklaşık 400 yıla sahip ortak kültürel değerlerimiz var, halklarımızı birbirimize yakınlaştıran zengin bir hazineye sahibiz. Ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin artarak devamı en büyük talebimizdir. Birçok alanda değişik görüşmelerimiz oldu. Bilhassa Sayın Cumhurbaşkanı Ruhani'nin seçilmesinden bu yana İran'la olan ilişkilerimiz daha da yol aldı. Bu süreci çok daha farklı bir şekilde hızlandırmak istiyoruz. Sayın Cumhurbaşkanı Ruhani ile bir öğle yemeği yedik, yemeğin ardından görüş alışverişimizi devam ettirdik. Bölgesel konuları ilave ettik gerek Suriye'de, Irak'ta, Mısır'daki gelişmeleri değerlendirme fırsatımız oldu. Dışişleri Bakanlarımız bu konseyin sekreteryasını yürütüyorlar. Enerji, haberleşme, sanayi, kültür ve turizm alanlarında sorumlu olan bakanlarımız bu toplantıya katıldılar" ifadelerini kullandı.
İran ile Türkiye arasındaki ticaret hacmine değinen Erdoğan, "2002 itibarıyla baktığımızda 10 kat arttığını görüyoruz. 2012 yılının sonunda 22 milyar dolara ulaştı. İran seyahatinde bir hedef belirlemiştik. 2015 sonu itibarıyla 30 milyar dolara ulaşmak. Bunun toparlanması için bir gayretin içine tercihli Ticaret Anlaşması ve Yüksek Düzeyli İşbirliği toplantısıyla girmeyi düşünüyoruz. İşadamlarımızı İran'da iş yapma konusunda istekliler. Yarın TOBB'da da toplantı yapılacak. Temenni ediyorum ki bu toplantıda yeni bir adım olur. Bu konuda işadamlarımızın çok daha duyarlı olacaklarına inanıyorum. Kültür ve turizm konusunda noktaların çoğaltılması konusundaki görüşmelerimizi yaptık. Doğalgazla ilgili olarak ilgili bakanlarımız bu konuda neler yapacağımızı, görüşme konuşma fırsatını bulduk. İran'ın bunların hallolması noktasındaki iradesi karşılıklı irade konusunda önem kazanıyor. 2014-2015 çok daha farklı olacaktır, aşılmaması için hiçbir sebep yok" şeklinde konuştu.
İran Cumhurbaşkanı Ruhani ise, iki ülkenin yeni bir yolda adım attığını belirterek, "Karar vermişler ki ikili ilişkileri artırsınlar, bölgesel ve uluslararası işbirliklerini artırma konusunda karar vermişlerdir. Yüksek Düzeyli İşbirliği toplantısının ilkini bugün yaptık. Çok dostane ve samimi bir ortamda yaptık. Her iki taraf gündemde olan konuları, bakanlar kendi düşüncelerini aktardılar. 4 önemli toplantıda birbirimize düşüncelerimizi aktardık" dedi.
Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Toplantısı'nda gündemde olan konuların gözden geçirildiğini anlatan Ruhani, ilişki kapasiteni gaz, enerji ve petrol alanında geliştirmeye karar verdiklerini söyledi. Ruhani, "Bankacılık alanında gelecek haftalar içerisinde toplantılar yapılsın. Bankacılık konusundaki işbirliği artırılsın, ticaretimizde kolaylıklar yapılsın" diye konuştu.
İlişkilerin daha da artırılmasına karar verdiklerini anlatan Ruhani, "Irak, Suriye, Kuzey Afrika ile ilgili ülkelerde, bölgesel konularla ilgili, nükleer konusunda bizim düşüncelerimiz ortaktır. Türkiye her zaman bu konuda bizimle işbirliği yapmıştır. Bütün ülkelerin barışçıl nükleer teknoloji isteyen ülkelerin hakkını verme konusunda. Bölgenin tamamıyla nükleer silahlardan arındırılması gerektiğini düşünüyorlar. Terörizmle, şiddetle mücadele konusunda aynı düşünüyoruz. İki ülkenin işbirliğini bu konuda her iki ülkenin ortak düşünceleri vardı. Bu, bir başlangıçtır. İki ülkenin amacı, ticari, ekonomik ilişkileri 15 milyar dolardan 30 milyar dolara çıkarmayı düşünüyorlar. Gelecek yıl inşallah bu irade yerine getirilecektir" ifadelerini kullandı.
Başbakan Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Ruhani, açıklamaları sonrası gazetecilerin sorularını cevapladı. Bir gazetecinin 'ticaret hacmine' ilişkin sorusuna Ruhani, "15 milyar dolardan 30 milyar dolara çıkarmayı düşünüyoruz. Bugünkü görüşmelerden sonra herhalde buna ulaşacağız. Bankacılık, ulaştırma ve yatırımcılardan destek konusunda, enerji alanında, turizm alanında anlaşmalar vardı. Bunlar istediğimiz amaca ulaşmaya yardımcı olacaktır. Yüksek düzeyli İşbirliği toplantısında İran Güney limanlarında Türk yatırımcıları kabul etmeye hazırdır. Bankacılık alanındaki kolaylaştırmalar özel sektör için ortamı hazırlayacaktır" cevabını verdi.
'İran ve Türkiye'nin şiddeti önleme konusundaki rollerinin ne olabileceğinin' sorulması üzerine Ruhani, "Şiddet ve aşırıcılıkla, terörizmle mücadele için her iki ülke bu amaca inanıyorlar ve kararlıdırlar. Bugün bölgede aşırıcılık ve şiddet bütün ülkelerin zararınadır. Bütün ülkeler geçen yıllarda bazı terörist grupları ortaya çıkarmak için yardım edenler, batıdaki büyük ülkeler bugün pişmanlar. İran ve Türkiye, Müslüman ülke olarak Rahmani İslam'a inanıyorlar. Rahmet ve Rahman bize yardım edecektir. İki ülkenin işbirliği şiddet ve aşırıcılıkla mücadele için önemli olacaktır" diye konuştu.
Başka bir gazetecinin, "Türkiye İran'dan doğalgaz alan ülkeler arasında önemli yere sahip. Doğalgazın pahalılığından zaman zaman şikayeti olduğunu da biliyoruz. İran'ın indirime gitmesi söz konusu olabilir mi?" sorusuna Ruhani, "Gaz konusunda hem Sayın Başbakanın yaptığı ziyarette konuştuk, müzakereler yaptık. Bugün de yine Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği toplantısında konuştuk. İki bakan bu akşam konuşup görüşmelere devam etsinler. Gazın fiyatı çeşitli parametrelere bağlıdır. Bu kadar kolay değil ki gaz fiyatıyla ilgili diğer açılardan karar verebilsin. Bu konu gündeme geldi. Gelecekte gaz fiyatı konusunda nasıl anlaşmaya varalım" karşılığını verdi.
Aynı soruya Erdoğan, "İki bakanımızı görevlendirdik. Çalışacaklar. bu konuda arzulanan mutabakatı sağlarlar temenni ederim. Bu mutabakat sağlanması durumunda İran'dan ithal ettiğimiz doğalgazı artırmış oluruz. Halkımıza daha ucuz doğalgazı veririz, bunun gayreti içindeyiz. Doğalgaz çevrim santrallerinden de ürettiğimiz enerjinin daha ucuza üretilmesinin imkanını yakalamış oluruz. Gerekli talimatları verdik. Bu gece çalışacaklar, temenni ederim ki süratle neticeye varılır" dedi.
TÜRK BAYRAĞININ İNDİRİLMESİ OLAYI
Türk bayrağının indirilmesi olayına ilişkin bir soru üzerine Başbakan Erdoğan, "Bununla ilgili olarak benim söyleyebileceğim en şiddetli cümle neyse onu siz benden duymuş olun. Konuyla ilgili olarak İçişleri Bakanım hemen teftişi başlatmış durumdadır. Oradaki ilgili komutanla alakalı olarak da bunlar teftişin içindedir. Çocuk olması bizi ilgilendirmez. Bir çocuk bizim kutsalımız olan bir bayrağı alma maharetini gösteriyorsa bunun bir karşılığı muhakkak ki olacaktır. Bedeli neyse bunun bedelini de onu oraya gönderenler, kendisi, onlar da ödeyecektir. Çocuktur diye bizim bayrağımızı, kutsalımıza bu şekilde saldırmak suretiyle buna sessiz kalmak mümkün değil. Direğe tırmanıyor, sokakta, çarşıda, pazarda bir bayrağı elinden düşürmüyor. Direğe tırmanıyor ve direkten bayrağımızı indirme cüretinde bulunabiliyor ve orada görevli olan askerdi, komutandı, bu teftişten sonra hepsi bunun bedelini ödeyecektir. Son günlerde bölgedeki bu gelişmeler hususunda da özellikle halkıma bir çağrıda bulunuyorum, bütün bu olaylar karşısında bu çözümsüzlük sürecini ortadan kaldırmaya yönelik atılan adımlardır. Bu süreci provoke etmeye yönelik adımlardır ve çözüm sürecini. Bu çözüm sürecine yönelik bu provokasyonlara karşı milletçe dik durmamız lazım. en azından Diyarbakır'da annelerin ortaya koyduğu tavrı tüm bölge insanını aynı şekilde ortaya koyması gerektiğini hatırlatıyorum. Kalkıp da yol kesmek bu eşkıya, terörist işidir. Yol kesenler de bundan böyle bedelini ödeyecektir. İlgili bakanlarıma gerekli talimatlar verilmiştir. Ülkemizin huzurunu, mutluluğunu kimsenin bozmaya, ortadan kaldırmaya hakkı yoktur" diye konuştu.
"ESAD'A TEBRİK MESAJI GÖNDERDİM"
Suriye meselesinde Türkiye ve İran arasında görüş ayrılığının olduğu ve Ruhani'nin Beşar Esad'a tebrik mesajı gönderdiği yönündeki iddiaların hatırlatılması üzerine Ruhani, "Ben Suriye ile ilgili, bölge ülkelerle ilgili konuştuk. Stratejik kurallar çerçevesindedir. Biz bütün halka tabiyizdir. Suriye'de olan birinci bir adım sayılır, istikrar ve barış için. Suriye'nin iyi bir konuma gelmesi için önünde uzun süre vardı. Suriye'de kanın akıtılması dursun, çatışmalar dursun, terörist gruplar oradan çıkartılsın. Suriye'nin geleceği kendi halkının elinde olsun. Evet ben tebrik mesajı gönderdim" şeklinde konuştu.