Bakan Veysel Eroğlu, kuraklık ve barajların son durumunu AKOM’da düzenlediği basın toplantısında değerlendirdi. Türkiye’nin su zengini bir ülke olmadığını belirten Eroğlu, “Ülkemizde yılda ortalama yaklaşık olarak 642 milimetre yağış düşmekte. Ülkemizin yüz ölçümüyle çarparsak neticede ortalama 500 milyar metreküp yağış düşüyor. Kimi yıllar bundan az, kimi yıllar fazla düşüyor. Yağan yağmurun bir kısmı buharlaşıyor, bir kısmı toprağa sızıyor, bir kısmı denizlere akıyor, bir kısmı da sınırları terk ediyor. Hesabımıza 112 milyar metreküp suyu kullanabilir bir durum söz konusu. Ama şu ana kadar yılda geçen yıl itibariyle söylüyorum 44 milyar metreküp su kullanıyoruz. Bu suyun yüzde 73’ünü çok büyük oranda sulamada kullanıyoruz. Yaklaşık 32 milyar metreküp suyu sulamada kullanıyoruz. 7 milyar metreküp suyu da yüzde 16’sına tekabül ediyor, içme kullanma suyu. 5 milyar metreküpü de sanayide kullanıyoruz. Bu yüzden en büyük tasarrufu sulamada yapmamız gerekiyor” dedi.
“1994 ÖNCESİ İSTANBUL KERBELA GİBİYDİ”
Şehirlerde 7 milyar metreküp su kullanıldığını belirten Eroğlu, “Maalesef şehirlerimizde çoğu yerde şebekelerde büyük bir zafiyet var, çok eski. Bunların yenilenmesi gerekiyor. Ben de 1994 yılında İstanbul’da İSKİ genel müdürüyken ilk yaptığım hareket yer altı şebekelerini değiştirmek olmuştu. Yılda 1200 kilometre şebeke borusu değiştirmekle dünya rekoruna imza attık. 1994 öncesi İstanbul Kerbela gibiydi. Su yokken suyun yüzde 65’i kayboluyordu. Çünkü yer altı suyu şebekesi tamamen iflas etmişti. Böylece çok büyük miktarda yüzde 65’lik su kaybını yüzde 20’lere düşürdük” şeklinde konuştu.
“KURAKLIĞA RAĞMEN SU VERİYORUZ, VERMEYE DEVAM EDECEĞİZ”
Bakan Eroğlu, Türkiye’de yağışların mevsimlere ve bölgelere göre değişim gösterdiğini ifade ederek, “Türkiye ortalamasını alırsak 642 milimetrelik bir yağış düşüyor. Ülkemiz coğrafi olarak yarı kurak iklim bölgesinde. 50-100 yıldır İstanbul’un su meselesi çözülememiş. Çünkü yağış yağsa bile siz gerekli tesisleri, biriktirme yapacağınız göletlerde, barajlarda birikim yapmazsanız, gerekli isale hatları, içme suyu artırma tesislerini, çok iyi yönetim sağlamazsanız gerçekten şehirlere yağmur yağsa bile su veremezsiniz. Türkiye’de kuraklığa rağmen su veriyoruz, vermeye devam edeceğiz. Yaptığım tesislere güveniyoruz, cenabı Allah’ın rahmetine güveniyoruz. Türkiye’de baraj gölet yapılması keyiften değil, teknik bir zaruretten doğuyor. Bizde kışın ve ilkbahar aylarında yağış oluyor, yazın olmaz. En büyük su ihtiyacı yazındır. Kışın sulama yapılmaz, yazın yapılır. İki sanayi yazın daha çok su talep eder. Üçüncüsü insanlar yazın kışa göre en az iki misli su kullanır. Dolayısıyla suyu biriktirmemiz gerekir. Bunun için baraj ve gölet yapılması bir mecburiyetten kaynaklanıyor. Şu ana kadar 268 barajla rekor kırdık ve 1001 tane göletle tarihi rekora imza attık” dedi.
“7 YILDA BİR KURAKLIK OLUYOR”
Sadece küresel iklim değişikliği değil, mevsimlere bağlı olarak da bazı yıllar kuraklık olabildiğini ifade eden Eroğlu, şunları söyledi:
“Mesela 1971’den 2014 yılına kadar 12 defa kuraklık yaşanmış. Bunların 6’sı şiddetli kuraklık olmuş. Yuvarlak hesap 7 yılda bir kuraklık oluyor. Biz buna göre tedbir alıyoruz. 1973 yılında Türkiye’de şiddetli kuraklık yaşanmış. Türkiye’de bazı yıllar kurak, bazı yıllar ise bol yağışlı yoluyor. Kuraklıklar belli, 7 yılda bir oluyor. Bakanlığımız tarafından kuraklık yönetim planı hazırlandı. Bu kuraklığa rağmen Alibeyköy barajının resmini çekiyorlar. Bu fevkalade yanlış. Türkiye’de kuraklığa rağmen yaptığımız bunca baraj ve gölet sayesinde suyumuz var. Enerji maksatlı barajlar yüzde 41.7 oranında dolu. Barajlarda su seviyesi bazı bölgelerde Mayıs’tan, bazı bölgelerde Haziran ayından itibaren azalmaya başlar, Ekim’de dipten geçer, Kasım, Aralık ayından itibaren tekrar doluluk başlar. Barajların en dip olduğu dönemler Ağustos, Eylül, Ekim aylarıdır. Vatandaşları tedirgin etmeyin. Tedirgin olacaksak biz olalım. Kalkıp da Alibeyköy barajından resimler gönderip vatandaşları kandırmayın. Alibeyköy barajı daha önce aktarma barajıydı. Terkos’taki su yukarı tepeye kadar basılır, aşağıdan Alibey deresine bırakılır, Alibey barajında birikir, Kağıthane’deki arıtma tesislerine basılırdı. Tabii arada su kirlenir. Alibey barajını transfer barajı olmaktan kurtardık. Bu yüzden kendi havzasındaki suyu topluyor. Bir miktar su varsa bile iyi bir şey. Burada vatandaş tedirgin oluyor.”
“İÇME SUYU MAKSATLI BARAJLARDA DOLULUK ORANI YÜZDE 44”
Bakan Veysel Eroğlu, barajların doluluk oranıyla ilgili de bilgi vererek, “Sulama maksatlı barajlar yüzde 40 yolu. Zaten sulama mevsiminin sonuna geldik. Ağustos’tan sonra sulama olmaz. İçme suyu maksatlı barajlarda en düşük konumda yüzde 44 ortalama doluluk. Alibey’i sorarsanız düşük tabi. Yağış yağsa dahi siz eğer tesisler yapmıyorsanız, şehre su veremezsiniz. Aslolan suyu alıp, arıtacak, iletecek, depo edip şehre dağıtacak sistemi kurmazsanız, su veremezsiniz. Şu anda İstanbul’un su kumanda sistemi dünyanın en ileri sistemidir. Bunu biz 1994’ten sonra yaptık” dedi.
Bugüne kadar 70 milyar liralık su yatırımı yaptıklarını söyleyen Eroğlu, tüm şehirlerin eylem planlarının hazırlandığını söyledi. Eroğlu, “Şu anda biz bütün şehirlerin mevcut durumu, gelecekleri nüfusları, su ihtiyaçları elimizin altında. Dolaysıyla pek çok şehrin 2040-2050’lere kadar ihtiyaçları karşılandı. Su eksikliği olan illeri tespit ettik ve yıldırım hızıyla bu şehirlerin içme suyu temin projelerini yaparak inşaata geçtik. 76 büyük yerleşim yerinde su sıkıntısı vardı. Onlar yapmasaydı bugün İzmir, Mersin, Şanlıurfa, İstanbul susuzdu. 39 tane daha tesisimiz inşaat halinde. 3-5 yıl sonra su ihtiyacı olacaksa onu kabul etmiyoruz. 30 yıl sonrasının ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde yaptığımız zaman yeterli kabul ediyoruz. 39 tane proje devam ediyor. 18 milyon kişiye su temin edeceğiz ve bütün şehirlerin 2040-2050-2060’a kadar su sıkıntısı olmayacak” ifadelerini kullandı.
Eroğlu, barajların enerji, sulama, içme suyu maksatlı veya çok maksatlı olduğunu belirterek, “94 tane içme suyu maksatlı baraj inşa ettik. Bu şekilde barajlarda 20 milyar metreküp suyu depo edecek kapasitemiz var. Bazı yerlerde 3-4 yıllık suyumuz var. Ama bazı yerlerde İstanbul gibi ise 1 yıllık depolama kapasitemiz var” diye konuştu.