Yaklaşık 1 milyon kişi bayram tatili için yollara dökülürken, 'kaçak turlar' tatilcinin canını ve parasını tehdit ediyor. TÜRSAB'ın Kaçak Tur Raporu'na göre geçen yıl 350-400 bin olduğu tahmin edilen kaçak turla seyahate çıkan yerli turist sayısının bu yıl 500 bine yükselmesi bekleniyor. Söz konusu kaçak turların Türkiye ekonomisinde neden olduğu ekonomik kayıp ise 850 milyon lirayı buluyor. Kaçak turlara karşı kampanya başlatan TÜRSAB, özellikle fırsat sitelerinden kaçak tur satanları tespit etmek için özel bir birim kurdu ve tatil satan 8 bin siteden 428 tanesi hakkında dava açtı.
Farkında olmadan ya da daha ucuz diye özellikle yaz döneminde TÜRSAB üyesi olmayan acenta ve kuruluşların düzenlediği belgesiz, kaçak ve denetimsiz organizasyonlarla tura çıkanların herhangi bir olumsuzluk durumunda mağdur olacaklarının altını çizen TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy, “Kaçak çalışan bu şirketler ve kişiler insan hayatını hiçe sayan geziler düzenliyorlar. Belgesiz seyahat acenteliği sektörde haksız rekabet yaratırken, diğer yandan da denetimsizlik nedeniyle can ve mal güvenliğini tehdit ediyor. Vatandaş sadece fiyata bakarak değil, sigortalanmış ve hak iddia edebileceği tatil seçmeli. Kaçak tur kayıtlı turlardan günde 20 ila 100 TL ucuza geliyor. Bu kadar fark için tatil zehir olmasın” dedi.
YASAYA GÖRE TÜM SEYAHAT ACENTALARI TÜRSAB ÜYESİ OLMAK ZORUNDA
Yasaya göre tüm seyahat acentaları TÜRSAB üyesi olmak ve paket tur satarken tatil sigortası yapmak zorunda. Türkiye'de paket tur harcamaları geçen yıl 1.2 milyar TL iken, bu yılı toplam 1.5 milyar TL ile tamamlayacak. Kaçak acenta, tur mağduru olmamak için ise şunlara dikkat edilmesi gerekiyor:
“- Acenta belgesi olmayan kişi, kurum ya da şirketler çeşitli turlar düzenliyor ve başta internet sitesi olmak üzere satış yapıyor. Bilmeden bu tür kişi ve kurumların oyununa gelmek istemeyen tatilci acentanın belge numarasını, ünvanını mutlaka sormalı. Numara ve acenta ünvanının doğruluğunu Turizm Bakanlığı ve TÜRSAB’ın internet sitesinde sorgulamak gerek.
- İnternet sitesi olan ve buradan satış yapan acentaların TÜRSAB logolarını ve acenta numaralarını yayınlayıp yayınlamadığına bakmalı ve yine bakanlık ile TÜRSAB’dan logo ve numaraların kontrol edilmesi gerek.
- Seyahat sigortası poliçeleri sadece TÜRSAB üyesi olan ve Turizm Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş seyahat acentaları tarafından veriliyor. Tüketicinin bunu talep etmesi gerekiyor. İstenmesine rağmen sigorta poliçesi verilmemesi tur düzenleyicisinin kaçak çalıştığına işaret ediyor.
- Buna ek olarak, taahhütlerin yerine getirilmemesi veya turu satan şirketin iflası gibi hallerde zorunlu olan sigortaya ek 'seyahat sağlık sigortası' da yaptırmak mümkün. 7 günlük bir yurt içi tatili için 5-6 TL'ye yaptırılabilen bu sigorta ile tatillerde yaşanabilecek sağlık sorunları ya da kazalara karşı tedbir alınabiliyor.”
Sözleşmede mazeret payına ve iade süresine de dikkat edilmesi gerekiyor. Tur şirketlerinin iflası, vaat edilen tatil şartlarının sağlanamaması ya da tatil iptali gibi koşullarda tatil için ödenen miktar iade ediliyor. İade noktasında ise tüketicilerin dikkat etmesi gereken önemli iki nokta bulunuyor. 'Mazaret payı' sigortanın size ne kadar geri ödeme yapacağını gösteriyor. Sektörde tatil sigortasında genel olarak kullanılan oran yüzde 10 iken, ikinci dikkat edilmesi gereken nokta da geri ödeminin yapılacağı süre. İade süresi acentadan tur satın alındığında imzalanan sözleşmede yazıyor.
TÜRSAB’ın yanı sıra kaçak turlara karşı Maliye Bakanlığı da harekete geçti. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, kaçak acentacılık faaliyetlerinin önlenmesi için geçtiğimiz aylarda vergi dairesi başkanlıklarına ve defterdarlıklara yazı gönderdi. Ardından da 1 Haziran-15 Eylül tarihleri arasında kesintisiz bir denetim süreci başlatıldı.
YERLİNİN PAKET TUR HARCAMASI İLK KEZ 1 MİLYAR TL'Yİ AŞTI
Öte yandan yerli turistin paket tur harcaması özellikle son 2 yılda tırmanışa geçti. 2011 yılında 664 milyon TL olarak gerçekleşen yerli turistin paket tur harcaması, 2013 yılında 1 milyar 274 milyon TL'ye ulaştı. Böylelikle yerli turistin paket tur harcaması ilk kez 1 milyar TL sınırını da geçmiş oldu. TÜRSAB üyesi acentalardan elde edilen verilere göre bu yıla ilişkin beklenti de 1.5 milyar TL.
Toplam turizm harcamaları içerisinde paket turların durumu incelendiğinde de benzer bir yükseliş göze çarptı. 2009 yılında yüzde 5 olan paket tur harcamasının toplam içerisindeki payı 2010 ve 2011 yıllarında yüzde 4'lü rakamlara düşse de, 2012'den itibaren hızlı bir yükseliş yaşadı ve 2013 yılında yüzde 6.9 olarak gerçekleşti.