Türkiye'nin kutup çalışmaları TÜBİTAK bünyesinde kurulan Kutup Araştırmaları Enstitüsü ile kurumsal bir yapı kazanırken, bu yıl ilk kez enstitü koordinasyonunda şubatta başlayacak 4'üncü Ulusal Antarktika Bilim Seferi'nde farklı kurumlardan toplam 24 katılımcı "beyaz kıta"da çalışmalar yapacak.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank'ın kurulacağını ilk kez TBMM'deki 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi görüşmelerinde duyurduğu Kutup Araştırmaları Enstitüsü (KARE) çalışmalarına başladı.
TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) çatısı altında kurulan KARE'nin müdürü Türkiye'nin kıtaya daha önce düzenlediği seferlere liderlik eden Doç. Dr. Burcu Özsoy olurken, enstitünün yoğun mesai harcadığı ilk görevi de 4'üncü Ulusal Antarktika Bilim Seferi oldu.
"Bilimsel ve siyasi çalışmaları sürdürecek"Özsoy, AA muhabirine, Kutup Araştırmaları Enstitüsü ve Antarktika'ya 4'üncü sefer hazırlıklarına ilişkin değerlendirmede bulundu.
Yeni yapılanmayla kutup çalışmalarında ulusal hedeflerin gerçekleştirilmesi yolunda ivme kazanıldığını belirten Özsoy, "Antarktika'ya Bilim Üssü Kurulması Projesi'nin yeni yürütücüsü olarak belirlenen KARE, hiçbir ülkeye ait olmayan Antarktika kıtasıyla ilgili karar mekanizması niteliğindeki Antarktika Antlaşması çerçevesinde, Türkiye'nin danışman üye ülke olması için bilimsel ve siyasi çalışmaları sürdürecek ve uluslararası faaliyetlerde ülkemizin temsilini sağlayacak." dedi.
"Stratejiler ulusal çıkarlar doğrultusunda uygulanıyor"Antarktika Antlaşmalar Sistemi'nde danışman ülke olabilmek için bazı teamüller ve yazılı kurallar olduğuna işaret eden Özsoy, KARE'nin kurulmasının da bunlardan biri olduğunu söyledi.
Özsoy, sistemde danışman ülke olabilmek için kayda değer bilimsel araştırmaların da yapılması gerektiğine dikkati çekerek, şöyle konuştu:
"Bu sadece sayısal olarak çok fazla yayın yapmak değil, bilimsel olarak kaliteli ve uluslararası görünürlüğü yüksek yayınlar yapmak demek. Bu tip yayınlar ise belirli bir alanda uzun süreli gözlemler, ölçümlerle ortaya çıkarılabiliyor. Yani bu şartı sağlamak için bilim üssü olması bir gereklilik. Bu aynı zamanda lojistik ihtiyaçların giderilmesi için de gerekli. Türkiye'nin TÜBİTAK tarafından temsil edildiği Antarktik Araştırmaları Bilimsel Komisyonu ile Ulusal Antarktik Program Yürütücüleri Konseyine (COMNAP) tam üyelik, taraf olduğumuz Antarktika Antlaşması Çevre Koruma Protokolü'nün iç hukuka uygulanması, Antarktika Veri Tabanı oluşturulması, uluslararası iş birlikleri gibi birçok husus da hem yazılı hem de teamül gereği gerçekleştirilmesi gereken ön şartlar arasında. Türkiye'de tüm paydaşlar koordine edilerek ulusal çıkarlar doğrultusunda stratejiler oluşturularak uygulamaya konuluyor."
Kutup bölgelerine yönelik karar mekanizmasında yer alma hedefiKARE'nin yasal olarak kurulma sürecinin tamamlandığını ifade eden Özsoy, enstitünün TÜBİTAK Gebze yerleşkesinde çalışmalarına başladığını, kurumsal yapılanma sürecinin devam ettiğini bildirdi.
Özsoy, şunları kaydetti:
"KARE, Türkiye'nin ulusal çıkarlarını gözeterek, Arktik'e ve Antarktika'ya düzenli bilim seferleri yapmayı, bu seferleri sürdürülebilir hale getirmeyi, bilimsel projelerin bu seferlerde yer almasını, gerçekleştirilen projelere dair Türk bilim insanlarının yayınlar yaparak uluslararası bilim camiasına katkı sağlamasını, insan kaynağı yetiştirerek kutup bölgeleriyle ilgili çalışmaların artırılmasını, ülkemizin kutup bölgelerinde sahip olduğu altyapıların geliştirilmesini ve en önemlisi Türkiye'nin kutup bölgeleriyle ilgili karar mekanizmalarında yer alan bir ülke olmasına yönelik çalışmaların hayata geçirilmesini hedefliyor."
Antarktika'ya düzenlenecek 4'üncü seferin eğitimleri başlıyorÖzsoy, Cumhurbaşkanlığının himayesi, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının uhdesi ve TÜBİTAK KARE'nin koordinasyonunda gerçekleştirilecek 4'üncü Ulusal Antarktika Bilim Seferi'nin şubat-mart döneminde düzenleneceğini, sefere yönelik çalışmaların hızla devam ettiğini dile getirdi.
Eğitimlerin 30 Ocak'ta başlayacağı bilgisini veren Özsoy, "4'üncü Ulusal Antarktika Bilim Seferi'nde 22'si Türk, 2'si yabancı olmak üzere toplam 24 katılımcı yer alacak. İkili iş birlikleri kapsamında da 2 bilim insanımız Belçika ve Polonya'nın kıtadaki üslerinde çalışmalar gerçekleştirecek." diye konuştu.
Bu yıl kıtada 15 bilimsel proje için çalışmaların gerçekleştirileceğini anlatan Özsoy, TÜBİTAK çağrısı kapsamında seçilen bu projelerin yanı sıra Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Harita Genel Müdürlüğü ile Türk Deniz Kuvvetleri Seyir Hidrografi ve Oşinografi Daire Başkanlığından katılımcıların da geçen yıl olduğu gibi bu seferde bulunarak çalışmalar yapacağını söyledi.
Özsoy, seferin koordinasyonunu kendisinin sağlayacağını ifade ederek, bu yıl sefer liderliğini ise Karadeniz Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi, aynı zamanda Dağcılık Federasyonu Başkanı olan Prof. Dr. Ersan Başar'ın yapacağını bildirdi.
Bu yıl bilimsel çalışmalar ve lojistikten sorumlu olmak üzere iki sefer lider yardımcısının da olacağını belirten Özsoy, bu görevleri de Doç. Dr. Hakan Yavaşoğlu ile Kaptan Özgün Oktar'ın yürüteceğini dile getirdi.
Özsoy, kutup çalışmalarında Antarktika kadar Arktik'in de gündemde olması gerektiğine işaret ederek, bu konuda da çalışmaların sürdüğünü sözlerine ekledi.