HDP Merkez Yürütme Kurulunun çağrısı üzerine, 6-7 Ekim 2014'te Ayn el-Arap (Kobani) bahanesiyle Diyarbakır'da düzenlenen izinsiz gösterilerde PKK'lı teröristlerce yakılan ve kullanılamaz hale getirilen Ziya Gökalp Müzesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) arasında imzalanan protokolle restore edildi.
TÜRSAB sponsorluğunda 1 milyon 814 bin lira harcanarak 2016'da restorasyon çalışmaları tamamlanan müze binası, teşhir için son teknoloji ile donatılmış şekilde Bakanlığa teslim edildi.
Bakanlık tarafından eserlerin teşhiri için oluşturulan uzman ekibin yaptığı titiz çalışmalarla o döneme uygun tespit edilen etnografik eserlerin yer aldığı müzede, ünlü fikir ve siyaset adamı, şair ve yazar Ziya Gökalp'in yangından kurtarılan bazı şahsi eşyalarının yanı sıra bal mumu heykeli de yer alıyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından teşhir ve tanzim için 1 milyon 490 bin lira harcanan müze, ziyaretçilerini ağırlamaya başladı.
"Aslına göre restore edilmiş"
Müzeyi ziyaret eden vatandaşlardan Suna Kaymak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 6-7 Ekim olaylarında vatandaşların ciddi problemler yaşadığını, birçok kamu kurum ve kuruluşu, kütüphane ve okula ciddi zarar verildiğini anımsattı.
Tarihi eserlere, okullara özellikle zarar verilmesinin kabul edilemez olduğunu anlatan Kaymak, "Geri bırakmayı, yok etmeyi, silmeyi, yakma ve yıkma şeklinde saldırılarla yapmaya çalıştılar." dedi.
Yıkıma uğrayan yerlerin devlet tarafından tekrar yapıldığını dile getiren Kaymak, "Ziya Gökalp Müzesi ciddi bir yıkım geçirmişti. Şu anki halini gördüğümde bir vatandaş olarak çok mutlu oldum. Aslına göre tekrar restore edilmiş. Bu değere sahip çıkılıp eskisinden çok daha iyi bir hale getirilmesi beni çok mutlu etti." diye konuştu.
"Bu kadim memleketin sahip olduğu birçok tarihi, kültürel değeri var." diyen Kaymak, Türkiye'den hatta dünyadan insanların gelip kenti ve bu değerlerini ziyaret etmesini istediklerini, kentin değerlerinin ve geçmişinin görülmeye değer olduğunu vurguladı.
Kültürel mirası yok etmeye çalıştılar"
Vatandaşlardan Günay Yay da 4 yıl önce yaşanan olaylardan duyduğu üzüntüyü dile getirdi.
"İnsanlara kurban eti dağıtmak isteyen gençlerimizi katlettiler. Bilinçli olarak öldürülen insanlar oldu. Okullara zarar verildi. Burada kültürel mirası yok etmeye çalıştılar." ifadelerini kullanan Yay, olaylar sırasında açılan yaranın devlet tarafından sarıldığını hatırlattı.
Yay, müzeye ilişkin, "Gerçekten umduğumdan çok daha güzel olmuş. Devletimiz çok sağduyulu bir şekilde yaklaşmış." şeklinde konuştu.
Ziya Gökalp'in doğdu ev
Ünlü fikir ve siyaset adamı, şair ve yazar Ziya Gökalp'in 23 Mart 1876'da Diyarbakır'da doğduğu, Kültür ve Turizm Bakanlığına tahsis edilen ev, 23 Mart 1956'da bin 79 kitap ve 15 etnografik eser ile Ziya Gökalp Müzesi olarak açılmıştı. Müze 2012'de Bakanlık ile Karacadağ Kalkınma Ajansı ve İl Özel İdaresince sağlanan destekle 591 bin 490 lira bütçeyle kapsamlı bir onarımdan geçirilmişti.
Diyarbakır’ın tipik sivil mimari örneklerinden olan Ziya Gökalp Müzesi, 19. yüzyıl başında siyah bazalt taşı kullanılarak inşa edilmiş, 2 katlı ev, iç avlunun etrafında birleşen haremlik ve selamlık dairelerinden oluşuyor.
2014'teki izinsiz gösterilerde ateşe verilen müzede 15 etnografik eserden 9'unun yakıldığı veya kaybolduğu tespit edilmişti. Müzedeki yangının sıçraması sonucu tarihi mekanlarda faaliyet yürüten Sur Belediyesine ait Gençlik Merkezi ve Çok Amaçlı Toplum Merkezi (ÇATOM) ile çevredeki bazı evlerde de hasar meydana gelmişti.