Tarihçi ve yazar Prof. Dr. İlber Ortaylı, 2. Dünya Savaşı'nda Alman ordusunun Polonya Auschwitz'teki toplama kampında binlerce Romanı öldürdüğünü belirtti.
Ortaylı, Roman Gençlik Derneğince Edirne Belediyesi Nikah Salonu ve Kültür Merkezi bahçesinde düzenlenen "Roman Dili ve Kültürü Çalıştayı"na katıldı.
Prof. Dr. Ortaylı, buradaki konuşmasında, Nazilerin yaptığı soykırımı "bir kavmin delirmesi" olarak tanımladığını söyledi.
Bu durumun "beşeriyet tarihinin en büyük sapıkça zulmü" olduğunu belirten Ortaylı, "Bu diktatörlüğün başka hiçbir diktatörlükle benzer tarafı da yoktur. Konuşurken Hitler, Mussolini ve Franko diyorlar. Kusura bakmayın ne Franko’yu severim ne de Mussolini’yi ama hiçbirinin Hitlerle, Alman Nazizmi ile mukayese edilir yanı yoktur. Bazı şeyleri sulandırmak için de ketçapla kremşantiyi birbirine karıştırmanın manası yoktur." diye konuştu.
Ortaylı, 2 Ağustos 1944'te Auschwitz kampında büyük bir zulüm yapıldığını anlatarak, şunları kaydetti:
"Bunun üzeri örtülmeye çalışılıyor. Bu hakikaten zulümdür. 2 Ağustos'un sonrasında bugün halen çok dar çevrelerde anılıyor ve propagandayla üstü örtülmeye çalışılıyor. Bilinenler, olanların ve gözlenenlerin çok gerisinde. Bu, bilhassa ikinci cihan harbindeki Roman halkının tarihi bakımından çok önemlidir"
Ortaylı, soykırımın Avrupa'da sadece Yahudileri değil birçok insanın hayatını kaybetmesine neden olduğunu kaydetti.
- "Auschwitz kampının unutulmaması gerekiyor"
Almanya'dan Bulgar kökenli Prof. Dr. Hristo Kyuchukov da 2 Ağustos 1944'ün Roman tarihinde çok önemli olduğunu ve asla unutulmaması gerektiğini ifade etti.
Auschwitz kampında 4 bin 300 Roman'ın katledildiğini belirten Kyuchukov, şöyle konuştu:
"1945 yılından 2015'e kadar bugün bilinmezdi ve kimse konuşmazdı. Avrupa'da yaşayan kimi tarihçiler bunu bilirdi ama halklar bilmezdi. 2015'te Avrupa Parlementosu 2 Ağustos Roman Holokost Günü ilan edildi. Son 6,7 yıldır Romanlar bugünde Auschwitz'e gidip anma töreni düzenliyor. Avrupa'da yaşayan çok sayıda Roman, yakınlarını Auschwitz'te kaybetmiştir. Orada insan ne kadar kötü olabilir. Auschwitz, insanları öldürme fabrikasıdır. Yahudilerden sonra Romanları öldürdüler orada."
Prof. Dr. Emine Zingeç ve Edirne Belediye Başkan Yardımcısı Ertuğrul Tanrıkulu'nun da konuşma yaptığı çalıştaya, Roman Gençlik Derneği üyeleri, öğrenciler ve vatandaşlar katıldı.