TBMM
Terör örgütleriyle mücadele kapsamında, AK Parti Grup Başkanvekillerinin imzasını taşıyan Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Başkanlığına sunuldu.
Teklife göre, valiler, kamu düzeni veya güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu ya da bozulacağına ilişkin ciddi belirtilerin bulunduğu hallerde 15 günü geçmemek üzere ildeki belirli yerlere girişi ve çıkışı kamu düzeni ya da kamu güvenliğini bozabileceği şüphesi bulunan kişiler için sınırlayabilecek; belli yerlerde veya saatlerde kişilerin dolaşmalarını, toplanmalarını, araçların seyirlerini düzenleyebilecek veya kısıtlayabilecek; ruhsatlı da olsa her çeşit silah ve merminin taşınması ve naklini yasaklayabilecek.
Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu'na "Önleme araması" başlığıyla eklenen maddeye göre, tehlikenin veya suç işlenmesinin önlenmesi amacıyla usulüne göre verilmiş sulh ceza hakimi kararı veya bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde askeri birlik komutanının veya askeri kurum amirinin ya da hukuk hizmetleri başkanı veya birim amirinin yazılı emri üzerine, askeri mahallerde kişilerin üstü, araçları, özel kağıtları ve eşyası aranabilecek, gerekli tedbirler alınacak, suç delilleri koruma altına alınacak.
Arama talep yazısında, arama için makul sebeplerin oluştuğunun gerekçeleriyle birlikte gösterilmesi gerekecek. Arama kararında veya emrinde; aramanın sebebi, konusu ve kapsamıyla yapılacağı yer, zaman ve geçerli olacağı süre belirtilecek.
Aramanın sonucu, arama kararı veya emri veren merci ya da makama bir tutanakla bildirilecek.
Konutta ve yerleşim yerinde ve eklentilerinde önleme araması yapılamayacak.
Eklenen "Askeri mahallerde kontrol" başlıklı maddeye göre de özel kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, asker kişiler dahil askeri mahallere girmek veya çıkmak isteyenler duyarlı kapıdan geçmek zorunda olacak. Bu kişilerin üstleri, duyarlı kapının ikaz vermesi halinde, metal dedektörle kontrol edilecek; eşyaları teknik cihazlardan ve güvenlik sistemlerinden geçirilecek; aracı, teknik cihazlarla, gerektiğinde elle kontrol edilebilecek. Şüphe halinde veya bu cihazların bulunmadığı yerlerde, herhangi bir emir veya karar olmasına bakılmaksızın, kontrol elle yapılabilecek. Teknik cihazların ikazının sürmesi halinde, bu kişiler ancak elle kontrolü kabul ettikleri takdirde askeri mahallere girebilecek.
Teklifle, 2017 yılında yapılan değişiklikle sıkıyönetim rejimi anayasadan çıkarıldığından, bu düzenlemeye uyum için Sıkıyönetim Kanunu yürürlükten kaldırılıyor.
AİHM'in, ihlal kararı dışında dostane çözüm ve tek taraflı deklarasyon gibi usullerle sonuçlandırılan başvuruları da "yargılamanın yenilenmesi" sebepleri arasına alınıyor. Maddenin gerekçesinde, "Maddeyle, dostane çözüm veya tek taraflı deklarasyonla sonuçlandırılan başvurularda, ihlal kararı verilen başvurularda olduğu gibi yeniden yargılama yoluna başvurulabilmesi mümkün hale getirilmektedir. Böylelikle, AİHM önündeki başvurularda ihlal kararı verilmesinin önüne geçilmesi amaçlanmaktadır." ifadesi kullanıldı.
Erbaş ve erlerin üst ve eşya aramaları
Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanunu'na "Erbaş ve erlerin üst ve eşya aramaları" başlığıyla eklenen maddeye göre, tehlikenin veya suç işlenmesinin önlenmesi amacıyla usulüne göre verilmiş sulh ceza hakimi kararı veya bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde birlik komutanının veya kurum amirinin yazılı emri üzerine, sahil güvenlik hizmet binaları ve eklentileriyle yüzer unsurlarında, askerlik yükümlülüğünü yerine getiren erbaş ve erlerin üstü, özel kağıtları ve eşyası aranabilecek, gerekli tedbirler alınacak, suç delilleri koruma altına alınacak.
Arama talep yazısında, arama için makul sebeplerin oluştuğunun, gerekçeleriyle birlikte gösterilmesi gerekecek. Arama kararında veya emrinde; aramanın sebebi, konusu ve kapsamıyla yapılacağı yer, zaman ve geçerli olacağı süre belirtilecek.
Aramanın sonucu, arama kararı veya emri veren merci veya makama bir tutanakla bildirilecek.
Konutta ve yerleşim yerinde ve eklentilerinde önleme araması yapılamayacak.
Jandarma erbaş ve erlerin üst ve eşya aramaları da aynı esaslara bağlanıyor.
Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu'nda yapılan değişiklikle, vardiya yatakhaneleri, gazinolar, sosyal tesisler, özel, yerel ve kış eğitim merkezlerinin sermayeleri, bu tesislerin gelirleriyle üye aidatlarına ilave olarak Jandarma Genel Komutanlığı bütçesine konulacak ödenekten oluşacak. Vardiya yatakhaneleri, gazinolar, sosyal tesisler, özel, yerel ve kış eğitim merkezlerinin merkezi yönetim bütçe kanunu ile belirlenen giderleri genel bütçeden karşılanabilecek.
Toplantı ve gösteri yürüyüşleri kanunda değişiklik
Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'nda Anayasa Mahkemesinin kararları doğrultusunda değişiklik yapılıyor. Buna göre, kanunun "Toplantı ve gösteri yürüyüşü yer ve güzergahı" maddesine "vatandaşların günlük yaşamını aşırı ve katlanılamaz derecede zorlaştırmayacak." ibaresi eklenecek.
Aynı kanunun 7. maddesi ise şöyle değiştiriliyor:
"Açık yerlerdeki toplantılar ile yürüyüşler gece vaktinin başlamasıyla dağılacak şekilde, kapalı yerlerdeki toplantılar ise saat 24.00'e kadar yapılabilir. Toplantı ve gösteri yürüyüşünün gece vaktinin başlamasından sonra devam edeceği hususu, geçerli neden gösterilerek bildirilmiş ise vatandaşların huzur ve sükunet içinde istirahatini aşırı ve katlanılamaz derecede zorlaştırmamak ve kamu düzeni ve genel asayişin bozulmasına neden olmamak şartıyla, açık yerlerde yapılan toplantı ve gösteri yürüyüşlerinin dağılma saati mahallin en büyük mülki amirinin kararıyla en geç saat 24.00'e kadar uzatılabilir."
Meslek çıkarılmalarına komisyon karar verecek
Teklifle, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl süreyle; terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilen Anayasa Mahkemesi üyeleri hakkında Anayasa Mahkemesi Genel Kurulunun salt çoğunluğunca; Yargıtay daire başkanı ve üyeleri hakkında Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunca; Danıştay daire başkanı ve üyeleri hakkında Danıştay Başkanlık Kurulunca; hakim ve savcılar hakkında Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulunca, askeri hakimler hakkında Milli Savunma Bakanının başkanlığında oluşan komisyonca ve Sayıştay meslek mensupları hakkında Sayıştay Başkanı başkanlığında oluşan komisyonca meslekten çıkarılmalarına karar verilecek. Kararlar, Resmi Gazete'de yayımlanacak ve yayımı tarihinde ilgililere tebliğ edilmiş sayılacak.
Meslekten çıkarılan kişiler hakkındaki kararlar 15 gün içerisinde Devlet Personel Başkanlığına bildirilecek.
Bir daha kamu hizmetinde istihdam edilemeyecekler
Görevden uzaklaştırılanlar veya görevlerine son verilenlerin, silah ruhsatları ve pasaportları iptal edilecek ve bu kişiler oturdukları kamu konutlarından veya vakıf lojmanlarından 15 gün içinde tahliye edilecek. Görevden alınan kişiler, bağlı bulundukları ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından kamu görevinden çıkarılacak. Ayrıca askeri hakimlerin askeri rütbeleri, mahkumiyet kararı aranmaksızın alınacak.
Görevine son verilenler bir daha kamu hizmetinde istihdam edilemeyecek, doğrudan veya dolaylı olarak görevlendirilemeyecek; görevinden çıkarılanların uhdelerinde bulunan her türlü mütevelli heyet, kurul, komisyon, yönetim kurulu, denetim kurulu, tasfiye kurulu üyeliği gibi görevleri de sona ermiş sayılacak. Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünden çıkarılanların, mahkeme kararı aranmaksızın, karar tarihinden geçerli olmak üzere rütbe ve memuriyetleri geri alınacak. Bu kişiler yeniden kamu görevlerine kabul edilmeyecek ve 15 gün içerisinde Devlet Personel Başkanlığına bildirilecek.
Silah ruhsatları iptal edilecek
Görevlerine son verilenlerin silah ruhsatları, gemi adamlığına ilişkin belgeleri ve pilot lisansları iptal edilecek ve bu kişiler oturdukları kamu konutlarından veya vakıf lojmanlarından 15 gün içinde tahliye edilecek. Bu kişiler özel güvenlik şirketlerinin kurucusu, ortağı ve çalışanı olamayacak.
Göreve iade edilenlere mali ve sosyal hakları ödenecek
Görevine iade edilenlere kamu görevinden çıkarıldıkları tarihten göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları ödenecek. Bu kişiler, kamu görevinden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamayacak. Bu personelin görevlerine iadesi, kamu görevinden çıkarıldıkları tarihte bulundukları yöneticilik görevi dışında öğrenim durumları ve kazanılmış hak aylık derecelerine uygun kadro ve pozisyonlara atanmak suretiyle de yerine getirilebilecek.
Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl süreyle; haklarında bu yasa kapsamında idari işlem tesis edilenler ile aynı gerekçeyle haklarında suç soruşturması veya kovuşturması yürütülenler, işlemi yapan kurum ve kuruluşlarca ilgili pasaport birimine derhal bildirilecek ve pasaportları iptal edilebilecek. İlgili pasaport birimine isimleri bildirilen kişilerin eşlerine ait pasaportlar da genel güvenlik açısından mahzurlu görülmesi halinde aynı tarihte İçişleri Bakanlığınca iptal edilebilecek.
Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl süreyle; terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı nedeniyle hakkında inceleme ve soruşturma yürütülen kişiler ile bunların eş ve çocuklarına ilişkin olarak yetkili kurul, komisyon ve diğer mercilerce ihtiyaç duyulan, Bankacılık Kanunu uyarınca müşteri sırrı kapsamında kabul edilenler hariç, telekomünikasyon yoluyla iletişimin tespiti de dahil olmak üzere her türlü bilgi ve belge, kamu ve özel tüm kurum ve kuruluşlarca vakit geçirilmeksizin verilecek.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl süreyle; kamu kurum ve kuruluşlarının personeline ve bunların eş ve çocuklarına ait olup Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna devredilen ve faaliyet izni kaldırılan Asya Katılım Bankası AŞ'de veya bu Bankayla ilgili olarak Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunda, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunda ya da Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığında bulunan her türlü bilgi, bu personelin çalıştığı kurum ve kuruluşlarca talepte bulunulması durumunda gecikmeksizin verilecek.
Terörle ilişiği tespit edilenlerin rütbeleri alınacak
TSK, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığından ve Emniyet Teşkilat Kanunu kapsamında bulunanlardan, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca, devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı ya da bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilenlerin rütbeleri ilgili bakanın onayıyla alınacak.
Bu kişiler görev yaptıkları teşkilata ve kamu görevine yeniden kabul edilmeyecek, taşımış oldukları mesleki unvanları ve sıfatlarını kullanamayacak. Söz konusu kişilerin silah ruhsatları, emekli kimlikleri, gemi adamlığına ilişkin belgeleri, pilot lisansları ve ilgili pasaport birimlerince pasaportları iptal edilir. Bu kişiler özel güvenlik şirketlerinin kurucusu, ortağı ve çalışanı da olamayacak.
Aynı kapsamda haklarında işlem tesis edilenler, uhdelerinde taşımış oldukları büyükelçi, vali gibi unvanları ve yüksek mahkeme başkan ve üyeliği, müsteşar, hakim, savcı, kaymakam ve benzeri meslek adlarını ve sıfatlarını kullanamayacak ve bu unvan, sıfat ve meslek adlarına bağlı olarak sağlanan haklardan yararlanamayacak.
Emniyet Teşkilat Kanununun uyarınca resen emekliye sevk edilen, kendi isteğiyle emekli olan veya disiplin hükümlerine göre meslekten veya devlet memurluğundan çıkarılanlar ile müstafi sayılanlardan, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilenlerin rütbeleri ilgili bakanın onayıyla alınacak.
Görevler yerine getirilirken görevin niteliğinden doğan veya görevle ilgili olmak şartıyla görevin ifası sırasında işlendiği iddia olunan suçlardan dolayı kamu görevlileri hakkında adli ve idari soruşturma ve kovuşturma yapılması ilgisine göre ilgili bakan, Cumhurbaşkanı veya yetkilendireceği Cumhurbaşkanı yardımcısının iznine tabi olacak.
Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirildiği için görevden uzaklaştırılanlar veya açığa alınanlar hakkında, soruşturmaya başlama süresi uygulanmayacak, disiplin soruşturması sebebiyle görevden uzaklaştırma süreleri bir yıl uygulanacak ve bu süre bir yıla kadar daha uzatılabilecek.
Adli soruşturma ve kovuşturma sebebiyle görevden uzaklaştırma veya açığa alma işlemlerinde değerlendirme süreleri uygulanmayacak.
Bu kapsamda, görevden uzaklaştırma veya açığa alınma işlemi tesis edilen ve ilgili mevzuatında yer alan süreleri dolan kamu görevlilerinin durumu işlemi tesis eden makamca en geç 3 ay içinde gözden geçirilecek.
TMSF 3 yıl daha kayyım atayabilecek
OHAL süresince terör örgütlerine aidiyet, iltisak veya irtibat nedeniyle Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun (TMSF) kayyım atanmasına ilişkin hüküm 3 yıl daha devam edecek.
Terör örgütleriyle mücadele kapsamında, Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne göre, il özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin personel çalıştırılmasına dayalı hizmetlerini karşılayan şirketlerin koruma ve güvenlik hizmeti alanındaki faaliyetlerinde Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun hükümleri uygulanacak.
Bu şirketlerin faaliyet alanının münhasıran koruma ve güvenlik hizmeti olması zorunluluğu aranmayacak. Şirketler bu kapsamdaki faaliyetlerini ayrı bir bölüm halinde yürütecek.
Şirketlerde özel güvenlik alanında istihdam edilen özel güvenlik görevlisi sayısının 10 kişiyi geçmemesi halinde, en az lise mezunu olma ve özel güvenlik temel eğitim şartı sadece özel güvenlik bölümünde görevli yöneticiler için aranacak.
Bu şirketler, Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun'da yer alan ruhsat harcından muaf olacak. Şirketler kendi kurumları dışındaki özel ve kamu kurumlarına özel güvenlik hizmeti veremeyecek.
Teklifin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, terör örgütlerine aidiyet, iltisak veya irtibat nedeniyle TMSF'nin OHAL süresince kayyım atanmasına ilişkin hüküm, 3 yıl daha devam edecek.
Olağanüstü hal döneminde yürürlüğe konulan ve TMSF'nin işleyişi ile görev, hak, yetki ve sorumluluklarını düzenleyen kanun hükümleri, Fonun kayyım atandığı dosyalar bakımından ceza soruşturması veya kovuşturması kesinleşinceye ya da satış veya tasfiye işlemleri tamamlayıncaya kadar uygulanacak.
Ceza Muhakemesi Kanunu'nun, şirket yönetimi için kayyım tayiniyle ilgili maddesi uyarınca kayyım atanan şirketlerde ortaklık pay ve haklarına ilişkin olarak, soruşturmanın başladığı tarihten TMSF'nin kayyım olarak atandığı tarihe kadar şirket ortakları tarafından yapılmış olan devir ve temlik işlemleri muvazaalı kabul edilerek geçersiz sayılacak ve ticaret sicilinden resen terkin edilecek.
Kamu görevine iade edilecekler, eski kadro veya pozisyonuna atanacak
Terör örgütleriyle mücadele kapsamında, AK Parti Grup Başkanvekillerinin imzasını taşıyan Bazı Kanun ve KHK'larda Değişiklik Yapan Kanun Teklifiyle OHAL döneminde doğrudan KHK ile ihraç edilip Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonuna başvurusu kabul edilenler hakkında uygulanacak usul hükümlerinin bir kısmı yeniden belirleniyor.
Kamu görevinden, meslekten veya görev yapılan teşkilattan çıkarılan ya da ilişiği kesilenlere ilişkin başvurunun kabulü halinde karar Devlet Personel Başkanlığına bildirilirken, yapılan düzenlemeyle karar, kadro veya pozisyonunun bulunduğu kuruma, yükseköğretim kurumlarında kamu görevinden çıkarılan öğretim elemanları için YÖK'e bildirilecek.
Kamu görevine iade edilecekler, eski kadro veya pozisyonuna atanacak. Ancak müdür yardımcısı veya daha üstü ile bunlara eşdeğer yöneticilik görevindeyken kamu görevinden çıkarılanların atamalarında, yöneticilik görevlerinden önce bulundukları kadro ve pozisyon unvanları dikkate alınacak.
YÖK'e bildirilenlerin atama tekliflerine ilişkin hükümde herhangi bir değişikliğe gidilmedi.
Kurumlar, bildirim veya atama teklif tarihini takip eden 30 gün içerisinde atama işlemlerini tamamlayacak. Bu kapsamda yer alan personele ilişkin kadro ve pozisyonlar, ilgililere ilişkin atama onaylarının alındığı tarih itibarıyla diğer kanunlardaki hükümlere bakılmaksızın ve başka bir işleme gerek kalmaksızın ilgili mevzuatı uyarınca ihdas, tahsis ve vize edilmiş sayılacak.
Söz konusu kadro ve pozisyonlar, herhangi bir şekilde boşalırsa başka bir işleme gerek kalmadan iptal edilmiş olacak.
Görevine iade edilenlere, mali ve sosyal hakları ödenecek
Atama emri, ilgili kamu kurum ve kuruluşunca Tebligat Kanunu hükümlerine göre ilgililere tebliğ edilecek.
Tebliğ tarihini takip eden 10 gün içerisinde göreve başlamayanların bu maddeden doğan atanma hakkı ile mali hakları düşecek.
Kamu kurum ve kuruluşları, atama ve göreve başlatma işlemlerinin sonucunu, işlemlerin tamamlanmasını takip eden 15 gün içinde Devlet Personel Başkanlığına bildirecek.
İlgililerin kamu görevinden çıkarılmasına ilişkin KHK hükümleri, bu düzenlemede belirtilen kişiler bakımından tüm hüküm ve sonuçlarıyla birlikte ortadan kalkmış sayılacak.
Görevine iade edilenlere, kamu görevinden çıkarılma tarihlerini takip eden aybaşından göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları ödenecek.
Bu kişiler, kamu görevinden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamayacak.
Araştırma merkezlerinde istihdam
Teklifle, Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında KHK'nın Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun'a, "Türk Silahlı Kuvvetleri ile genel kolluk kuvvetleri personeline ilişkin kararların uygulanması" başlığı ekleniyor.
Terör örgütlerine veya MGK'ca devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakı yahut bunlarla irtibatı olduğu değerlendirilmesiyle kamu görevinden, meslekten veya görevden çıkarılan ya da ilişiği kesilen subay, astsubay, uzman jandarmalar ile Emniyet Genel Müdürlüğünde emniyet hizmetleri sınıfına tabi olanlardan; mahkemelerce göreve iade kararı verilenler ile Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu tarafından başvurunun kabulü kararı verilenlerden, eski kadro, rütbe veya unvanına atanması ilgili bakan onayı ile uygun görülmeyenler, ilgisine göre Milli Savunma Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı bünyelerinde kurulan araştırma merkezlerinde, istihdam edilecek.
Bu kapsamdaki binbaşı ve üstü rütbelerde olanlar ile emniyet hizmetleri sınıfında bulunan her sınıftaki emniyet müdürlerinin atamaları araştırma merkezlerindeki araştırmacı unvanlı kadrolara, diğerlerinin atamaları ise Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine ilgisine göre İçişleri Bakanlığı ile Milli Savunma Bakanlığınca tespit edilen araştırma merkezlerindeki diğer kadrolara, kararların bildirimini takip eden 30 gün içinde ilgili bakan onayıyla yapılacak.
Tebliğ tarihini takip eden 10 gün içerisinde göreve başlamayanların atanma hakkı düşecek. İlgili bakanlık atama ve göreve başlatma işlemlerinin sonucunu, işlemlerin tamamlanmasını takip eden 15 gün içinde Devlet Personel Başkanlığına bildirecek.
Araştırma merkezlerinde göreve başlayanlara, kamu görevinden çıkarıldıkları tarihi takip eden aybaşından göreve başladıkları tarihe kadar geçen süreye tekabül eden mali ve sosyal hakları, eski kurumlarınca ödenecek.
Bu kişiler, kamu görevinden çıkarılmalarından dolayı herhangi bir tazminat talebinde bulunamayacak.
Bu madde uyarınca atananlara, eski kadro, rütbe veya unvanlarına ilişkin atama onayının tebliği tarihi itibarıyla almaya hak kazandıkları aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatlar, makam, görev ve temsil tazminatları, ek ödeme ile diğer mali hakları toplamının net tutarının, atandıkları yeni kadroları için öngörülen aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatlar, makam, görev ve temsil tazminatları, ek ödeme ile diğer mali hakları toplamının net tutarından fazla olması halinde aradaki fark tutarı, farklılık giderilinceye kadar herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın tazminat olarak ödenecek.
Çalışma grupları da oluşturulabilecek
Bu madde kapsamına giren personel, önceki statülerinden kaynaklanan rütbe, unvan, kimlik ve sosyal haklarını kullanamayacak, emniyet hizmetleri sınıfındakiler hariç olmak üzere muvazzaf askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılacak, bunlara kanun kapsamında verilen silahları irat kaydedilecek. Talepte bulunanların Ordu Yardımlaşma Kurumu üyelikleri devam edecek.
Araştırma merkezlerinin görev, yetki ve sorumlulukları, kurulacağı iller, çalışma usul ve esasları, ilgili bakanlık tarafından yürürlüğe konulan yönetmelikle düzenlenecek. Bakan onayı ile Ankara dışında araştırma merkezlerine bağlı çalışma grupları oluşturulabilecek.
OHAL döneminde KHK ile ihraç edilip, OHAL işlemlerini inceleme komisyonu kararıyla ihraç kararı kaldırılarak göreve iade edilenlerden Devlet Personel Başkanlığına bildirilenlerin atanmalarına ilişkin usul ve esaslar ile bunların mali ve sosyal hakları düzenleniyor. Böylece bu kişilerin KHK'lar ile iade edilenlerle aynı haklara sahip olması amaçlanıyor.
MİT, Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamı dışına çıkarılıyor
TBMM Başkanlığına sunulan Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu'nun 30. maddesine yeni fıkralar ekleniyor.
Teklifle, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) personelinin kimliğinin gizli tutulmasının zorunluluğu dikkate alınarak, MİT'in tarafı olduğu özel hukuk uyuşmazlıklarında dava şartı olarak öngörülen arabuluculuk dahil olmak üzere, arabuluculuk usulünün uygulanmaması amaçlanıyor. Böylece, MİT'in taraf olduğu özel hukuk uyuşmazlıklarında, arabuluculuğun dava şartı olarak öngörüldüğü İş Mahkemeleri Kanunu dahil, mevzuatta yer alan arabuluculuğa ilişkin tüm hükümler uygulanmayacak.
MİT, Bilgi Edinme Hakkı Kanunu kapsamı dışına çıkarılıyor.
Teklifle, Seferberlik ve Savaş Hali Kanunu'nun 17. maddesinde atıfta bulunulan Sıkıyönetim Kanunu'nun yürürlükten kaldırılması nedeniyle, söz konusu madde yeni hükümlere göre düzenleniyor.
Seferberlik ve savaş hallerinde, tespit ve ilan edilen bölgeler içinde; Türk Ceza Kanunu'nun 109, 124, 148, 149, 170, 172, 179, 185, 188, 190, 202, 213, 217, 220, 223, 240, 299 ve 339. maddelerinde belirtilen suçları işleyenler veya bu suçlara iştirak edenler, bölgede yetkili kılınan komutan tarafından gerekli görüldüğü takdirde askeri mahkemelerde yargılanacak.
Komutanın kovuşturma yapabilmesi
Seferberlik ve Savaş Hali Kanunu'nda belirtilen suçlardan dolayı Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında bölgede yetkili kılınan komutanın kovuşturma yapabilmesi Cumhurbaşkanının, milletvekilleri hakkında TBMM'nin, general ve amiraller hakkında Genelkurmay Başkanlığının, bakan yardımcıları hakkında ilgili bakanların iznine ve yargılama usulüne bağlı olacak.
Valiler ve kaymakamlar hakkında İçişleri Bakanı; Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Hakimler ve Savcılar Kurulu, Sayıştay Başkan ve üyeleri, hakimler ve savcılar ve bu sınıftan sayılanlar hakkında ise özel kanunlarına göre yetkili kurul ve makamlar izin verecek.
Bu kişiler hakkında yetkili kurul ve makamlar tarafından, hakkında bölgede yetkili kılınan komutanca kovuşturma yapılmasına izin verilmediği durumda, özel kanunlarına göre işlem yapılacak.
Diplomatik dokunulmazlıkla ilgili düzenlemeler saklı olacak.
TMK'ya geçici madde ekleniyor
Teklifle, Terörle Mücadele Kanunu'na (TMK) geçici madde ekleniyor.
Ceza Muhakemesi Kanunu'nda yer alan gözaltı süreleri, bazı suçlarla ilgili olarak yeniden düzenleniyor ve ek gözaltı süreleri getiriliyor.
Buna göre; bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl süreyle; TCK'nın "devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçları" ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar veya örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar bakımından; gözaltı süresi, yakalama yerine en yakın hakim veya mahkemeye gönderilmesi için zorunlu süre hariç, yakalama anından itibaren 48 saati, toplu olarak işlenen suçlarda ise 4 günü geçemeyecek.
Delillerin toplanmasındaki güçlük veya dosyanın kapsamlı olması nedeniyle gözaltı süresi en fazla iki defa uzatılabilecek. Gözaltı süresinin uzatılmasına ilişkin karar, Cumhuriyet savcısının istemi üzerine yakalanan kişi dinlenilmek suretiyle hakim tarafından verilecek.
Şüphelinin aynı olayla ilgili olarak yeniden ifadesinin alınması ihtiyacı ortaya çıktığında bu işlem Cumhuriyet savcısı veya Cumhuriyet savcısının yazılı emri üzerine kolluk tarafından yapılabilecek.
Askeri mahallerdeki arama
Tutukluluğa itiraz ve tahliye talepleri, dosya üzerinden karara bağlanabilecek.
Tahliye talepleri, en geç 30'ar günlük sürelerle tutukluluğun incelenmesiyle birlikte dosya üzerinden karara bağlanabilecek.
Tutukluluğun incelenmesi en geç 30'ar günlük sürelerle dosya üzerinden, 90'ar günlük sürelerle kişi veya müdafi dinlenilmek suretiyle resen yapılacak.
Askeri mahallerde yapılacak arama, Cumhuriyet savcısının nezaretinde askeri makamların katılımıyla adli kolluk görevlileri tarafından yerine getirilecek.
Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde savcının yazılı emriyle de askeri makamların katılımıyla adli kolluk görevlileri tarafından arama yapılabilecek.
Askeri mahallerde yapılacak el koyma işlemi, savcının nezaretinde askeri makamların katılımıyla adli kolluk görevlileri tarafından yerine getirilecek. Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde savcının yazılı emriyle de askeri makamların katılımıyla adli kolluk görevlileri tarafından el koyma işlemi yapılabilecek.
Bir suç dolayısıyla yapılan soruşturmada, somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebeplerinin varlığı ve başka surette delil elde etme imkanının bulunmaması halinde, hakim veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde savcı tarafından şüphelinin kullandığı bilgisayar ve bilgisayar programlarıyla bilgisayar kütüklerinde arama yapılmasına, bilgisayar kayıtlarından kopya çıkarılmasına, bu kayıtların çözülerek metin haline getirilmesine karar verilecek.
Bilgisayar, bilgisayar programları ve bilgisayar kütüklerine şifrenin çözülememesinden dolayı girilememesi veya gizlenmiş bilgilere ulaşılamaması ya da işlemin uzun sürecek olması halinde, çözümün yapılabilmesi ve gerekli kopyaların alınabilmesi için bu araç ve gereçlere el konulabilecek.
Cumhuriyet savcısı tarafından verilen kararlar 24 saat içinde hakim onayına sunulacak. Hakim kararını en geç 24 saat içinde verecek. Sürenin dolması veya hakim tarafından aksine karar verilmesi halinde çıkarılan kopyalar ve çözümü yapılan metinler derhal imha edilecek.
Kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın etkin soruşturma yapılmadan verildiğinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kesinleşmiş kararıyla tespit edilmesi veya bu karar aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine yapılan başvuru hakkında dostane çözüm ya da tek taraflı deklarasyon sonucunda düşme kararı verilmesi üzerine, kararın kesinleşmesinden itibaren üç ay içinde talep edilmesi halinde yeniden soruşturma açılacak.
Kamu görevinden çıkarılan asker kişilerin askeri rütbeleri, mahkeme kararı aranmaksızın karar tarihinden geçerli olmak üzere geri alınacak.
Muhabir: Alp Özden-Yıldız Aktaş-Meltem Öztürk-Coşkun Ergül