Zoonoz hastalıklarla mücadelenin insan sağlığı için çok önemli olduğuna dikkat çeken Veteriner Hekim Melike Baysal, ” insan ve hayvanlarda hastalık etkenleri canlı mikroorganizmalardır ve virüs, bakteri, mantar, parazit gibi isimler alırlar. Bu etkenlerin bazı türleri sadece insanlarda, bazı türleri sadece hayvanlarda hastalığa neden olurken bazı türleri de hayvan-insan geçişli hastalıklara neden olur ki bu hastalıklara ”zoonoz” hastalıklar denir. Zoonoz hastalıklar, insanlara çoğunlukla gıda değeri olan hayvanların eti, sütü, yumurtası, vs gibi hayvansal ürünlerle ya da direk hayvana olan temasla bulaşır. Özellikle Uzakdoğu ülkelerinde, hayvanların büyük çoğunluğunun gıda olarak tüketilmesi ve genelde çiğ ya da az pişmiş tüketim tercih edilmesi ”zoonoz” hastalıkların çıkışına, kolay seyahat olanakları nedeniyle de bu hastalıkların kısa sürede yayılmasına neden olmaktadır” ifadelerini kullandı.
'CANLIDA HASTALIK YAPAR'
Tüm dünyada paniğe yol açan ”Corona’nın” bir virüs olduğunu ve Corona hastalığının solunum-sindirim sistemi hastalıklarının etkenlerinden biri olduğunu söyleyen Veteriner Hekim Melike Baysal, ”Hem insanlarda hem hayvanlarda hastalık yapan türleri vardır ve özellikle bilinmelidir ki ”Corona” hangi canlıdaysa çoğunlukla sadece o canlıda hastalık yapar. Her ne kadar, son günlerde ortalığı kasıp kavuran yeni Corona virüsün yılandan ya da yarasadan bulaştığı söylense de henüz netlik kazanmamıştır. 2019-nCoV’ların kökeni hala araştırılmaktadır. Bununla birlikte eldeki veriler, Huanan Deniz Ürünleri Toptan Satış Pazarında yasadışı olarak satılan vahşi hayvanları işaret etmektedir. Bununla birlikte, bu ilk kez görülen Corona virüs hastalığı değildir. Daha önce de, yine dünyada büyük yankı uyandıran SARS ve MERS hastalıkları da viral hastalıklardır ve etkeni yine bir Corona virüstür. (SARS etkeni SARS-Cov, MERS etkeni MERS-CoV ve son Corona hastalığı olan Novel/Wuhan etkeni 2019-nCoV olarak isimlendirilmiştir.” dedi
'SOLUNUM SİSTEMİNİ ETKİLİYOR'
Dünya Sağlık Örgütü (WHO/DSÖ)’nün ”acil durum” ilan ettiği 2019-NCoV‘un, şu anda sadece insandan insana bulaştığını belirten Veteriner Hekim Melike Baysal, kedi ve köpeklerden insana Novel virüsünün bulaştığına dair bir bulgu olmadığını, her iki türün corona virüslerinin birbirlerine bile geçmediğini söyledi. Kedilerde, özellikle son yıllarda sıkça rastlanan Corona virüsünün (FeCov-Feline Coronavirüs), hafif bir ishalle seyreden, çoğu zaman klinik belirti bile göstermeyen bir hastalık tablosu olduğuna vurgu yapan Melike Baysal ”ancak bu virüsün mutasyon ile ortaya çıkan bir varyantı, kedilerde çok büyük oranda ölümle seyreden Feline İnfectious Peritonitis (FİP) hastalığına sebep olur. Aynı şekilde, köpeklerde solunum sistemi belirtilerine sebep olan Canine Corona Respiratorik Virüs (CCoRV) ve sindirim sistemi belirtilerine neden olan Canine Corona Virüs(CCoV)’ün de sadece köpeklerde hastalığa sebep olduğu ve diğer türlere geçmediğini” söyledi.
'KORUNMAK ÇOK ÖNEMLİ'
Veteriner Hekim Melike Baysal ”Özellikle, son yıllarda iletişimin artması ve bilgiye ulaşmanın kolaylaşması, insanları araştırmaya itmekte ancak bilgi kaynaklarının fazlalığı ve güvenilirliği sorgulanmamaktadır. Bursa Veteriner Hekimler Odası olarak, özellikle ”zoonoz hastalıklar” konusundaki hassasiyetimizi her platformda belirtiyor ve TEK SAĞLIK konusuna mutlaka dikkat çekiyoruz. Bakanlık, birlikler, akademik odalar ve hekimler düzeyinde beşeri hekimlik-veteriner hekimlik işbirliği şarttır, zira dünyadaki tüm enfeksiyöz hastalıkların yüzde 60’ı zoonotik karakterdedir. Viral hastalıklar, tüm dünyada ve ülkemizde sıkça görülen, virüslerin diğer mikroorganizmalara göre daha çok mutasyona uğramaları nedeniyle tıbbi mücadelenin kolay olmadığı, çoğu zaman bir antiviral ajanla bile iyileştirilemeyen hastalıklardır. Bu nedenle korunma çok önemlidir. Hem hayvanlarda, hem insanlarda beslenme ve hijyen korunmada çok önemlidir. Elbette aşı ile korunma da mümkündür ancak özellikle 2019-NCov virüsü gibi yeni karşılaşılan virüslerde aşı geliştirilinceye kadar korunmak gerekmektedir” dedi.
'ELLER SIK SIK YIKANMALI'
Melike Baysal, son olarak şunları söyledi: ”Hayvanlarda da özellikle kalabalık gruplar halinde yaşayan kedilerde ve köpeklerde rastlanan Corona virüs, görülmüştür ki insanlarda da aynı şekilde yayılmaktadır. Bu nedenle, herkese kedi ve köpeklerden uzaklaşmak yerine alışveriş merkezlerinden uzaklaşmayı öneriyoruz. Özellikle kalabalık alanlarda (toplu taşıma araçları gibi), insanlara ve çevredeki materyalleri dokunmamayı, temiz bir mendille ağız ve burnu kapatmayı, elleri sık sık ve doğru yöntemlerle yıkamayı öneriyoruz. Hayvansal proteinin beslenmedeki önemini unutmamalarını, ancak güvenilir işletmelerden alarak, doğru pişirme yöntemleri ile tüketmelerini öneriyoruz. Bursa Veteriner Hekimleri Odası iletişim bilgileri internet ortamında mevcuttur. Bu konuda endişesi olan vatandaşlarımızın sorularını özellikle mail ortamında ya da mesaj yoluyla www.bursavho.org adresine yönlendirmelerini isteriz. En kısa zamanda bilgilendirileceklerinden emin olabilirler” ifadelerini kullandı.