ANKARA (AA) - Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Tacikistan Dışişleri Bakanı Sirojiddin Muhriddin ile Dışişleri Bakanlığı Resmi Konutu'nda ortak basın toplantısı düzenledi.
Çavuşoğlu, Beyaz Saray'ın, daha önce İran petrol yaptırımlarından muaf tutulan 8 ülkeye yeni muafiyet hakkı verilmeyeceğini açıklamasına ilişkin, Türkiye'nin en başından beri bu tür yaptırımların doğru olmadığını açık ve net belirttiğinin altını çizdi.
Bu yaptırımların, İran halkına verdiği zararı da anlatmaya çalıştıklarına işaret eden Çavuşoğlu, öte yandan bunun bölgenin istikrarı ve güvenliği bakımından da son derece tehlikeli adımlar olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Çavuşoğlu, "Bu süreçte, bu yaptırımları doğru bulmadığımız gibi katılmadığımızı da söyledik. Bu tür dayatmalara da karşıyız." diye konuştu.
Türkiye'nin ve diğer ülkelerin petrol konusunda kaynaklarını çeşitlendirmesinin kolay olmadığına dikkati çeken Çavuşoğlu, Irak'tan gelen petrol boru hatlarının terör örgütü DEAŞ'ın işgalinden sonra zarar gördüğünü ve tamir edilmesinin belli bir zaman alacağını söyledi.
Çavuşoğlu, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi üzerinden gelen petrol boru hattının kapasitesinin de sınırlı olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
"Onun dışında bir ülkeden petrol alındığı zaman yani pratikte de bunun zorluğunu ve mümkün olmadığını anlatmaya çalışıyorum. Bu sefer rafinelerin teknolojisini değiştirmek gerekiyor. Bunun için rafinelerin kapanması gerekiyor, ciddi bir masraf gerekiyor. Şimdi ABD tek taraflı bir karar alacak ve tüm ülkelere diyecek ki bunun bedelini siz ödeyin. Ayrıca bu, İran yerine bu petrolü herhangi bir ülkeden almayı teklif etmek de haddini aşmak demektir. Sen o ülkeler adına pazarlama mı yapıyorsun?"
"Türkiye bu tür adımlara da dayatmalara da karşıdır"Eski ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson'ın enerji sektöründen olduğunu ve bakan olduğu dönemde bu meselelere karışmadığını hatırlatan Çavuşoğlu, "Şimdi ABD Dışişleri Bakanının (Mike Pompeo) diğer ülkelere petrolü şu ülkeden ya da şu ülkelerden al demesi son derece yanlıştır. Hangi açıdan bakarsanız bakın doğru değildir." dedi.
Bakan Çavuşoğlu, ülkeleri birkaç ülkeye yönlendirmenin de doğru olmadığının altını çizerek, şöyle devam etti:
"O ülkelerden gelecek petrol fiyatlarının da son derece yüksek olduğunu onlar da biliyor, biz de biliyoruz. O ülkeler adına bir ülkenin Dışişleri Bakanının pazarlama yapmaya çalışması da son derece yanlıştır. O zaman insanlar ne düşünüyor, akla ne geliyor. 'İran ile o ülkeler arasında gerginlik var. İran'dan almayın, diğer ülkelerden alın.' yani ABD ile o ülkeler arasında yakın iş birliği var. Siyasi ve etik bakımdan doğru değildir. Ticari bakımdan hiç doğru değildir ve Dünya Ticaret Örgütünün kurallarına da aykırıdır. Bölgenin istikrarı için risklidir."
Çavuşoğlu, bu meseleden kimin yararı olacağına ilişkin, "ABD, İran'a İsrail'in desteğiyle düşmanlık yapacak. Diğer taraftan yakın çalıştığı ülkelerin de petrol satışlarını artıracak." diye konuştu.
Dünyada böyle bir yaklaşımın bugüne kadar görülmediğine dikkati çeken Çavuşoğlu, "Maalesef bu dönemde görmeye başladık ama başından beri söylüyoruz, Türkiye bu tür adımlara da dayatmalara da karşıdır." ifadelerini kullandı.
"FETÖ okullarıyla ilgili alınan tedbirleri memnuniyetle karşılıyoruz"Konuşmasında, kardeş ülke Tacikistan'ın Dışişleri Bakanı Muhriddin'i ağırlamaktan büyük mutluluk duyduğunu dile getiren Çavuşoğlu, bu ülkeyle ilişkileri her alanda geliştirmek için mevkidaşı ile gayret sarf ettiklerini söyledi.
Çavuşoğlu, iki ülke arasında güvenlik alanındaki iş birliğinin takdire şayan olduğuna dikkati çekerek, terör örgütü FETÖ konusunda Tacikistan'ın Türkiye'ye verdiği destek için mevkidaşına teşekkür etti.
Bakan Çavuşoğlu, "FETÖ okullarıyla ilgili alınan tedbirleri memnuniyetle karşılıyoruz. Bazı şahıslarla ilgili adımları da birlikte atıyoruz." diye konuştu.
Öte yandan, Tacikistan'ın güvenlikle ilgili hassasiyetlerini her zaman desteklediklerinin altını çizen Çavuşoğlu, bu konuda iki ülkenin içişleri bakanlıkları, istihbaratları ve diğer kurumları arasındaki iş birliğini devam ettireceklerini belirtti.
Çavuşoğlu, Türkiye ile Tacikistan arasındaki ticaret hacminin 500 milyon dolar seviyesine ulaştığına işaret ederek, bu rakamın bir milyar dolara çıkarılmasını hedeflediklerini kaydetti.
İlerleyen süreçte Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) Toplantısı'nın yapılacağı bilgisini paylaşan Çavuşoğlu, "Bu yıl içinde Cumhurbaşkanımızın ziyaretinin gerçekleşmesi için hazırlıkları bugün de yaptık. Tarih konusunda her iki tarafa uygun bir zamanda Cumhurbaşkanımız bu ziyareti gerçekleştirmek istiyor." ifadesini kullandı.
Görüşmede, iki ülke arasındaki yatırımların artırılması için yapılacak çalışmaların da ele alındığını belirtti.
"Tacikistan'ın Türkiye Maarif Vakfına desteğini bekliyoruz"Çavuşoğlu, iki ülke arasında eğitim ve kültür alanındaki iş birliğinin geliştirilmesi gerektiğinin altını çizerek, "Önümüzdeki süreçte eğitim alanında iş birliği anlaşmasını imzalayacağız. Bu, hem Yunus Emre Kültür Merkezinin Tacikistan'da açılmasına vesile olacak ve de Türkiye'de Tacik Kültür Merkezinin açılmasını istiyoruz." dedi.
Öte yandan Türkiye Maarif Vakfı (TMV) yetkililerinin kısa süre önce Tacikistan'ın Ankara Büyükelçisi Mahmadali Rajabiyon ile görüştüğünü belirten Çavuşoğlu, "(TMV) Mayıs ayında Tacikistan'ı ziyaret edecek. Tacikistan'ın, FETÖ'den devraldığı okullara öğretmen desteği dahil yeni okulların açılması gibi alanlarda Türkiye Maarif Vakfına desteklerini özellikle bekliyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Çavuşoğlu, iki ülkenin savunma sanayisi alanındaki iş birliğini de geliştirmesi gerektiğini belirterek, askeri çerçeve anlaşmasının imzalanması için müzakereleri sürdürdüklerini dile getirdi.
Muhabir: Tevfik Durul, Zuhal Demirci