Sanayi durma noktasında, evde elektrik ateş pahası’
“Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi’nden bu yana elektrik tarifelerindeki artışın sanayi ve ticarethanelerde yüzde 500’ü aştı. Tarımsal sulamada yüzde 423’e, mesken tarifesinde ise yüzde 262’ye ulaştı. Doğal gazda Ocak 2018’den bu yana elektrik üretici tarifesindeki artış yüzde 590’a, sanayi tarifesindeki artış yüzde 688’e ve mesken tarifesindeki artış yüzde 144’e vardı. Zamlar, sanayiyi durdurma noktasına getirmekle ve topyekûn bir yoksullaşmaya neden olmakla kalmayacak, ithalata bağımlılığı daha da artıracak. Elektrik evlerde ateş pahası oldu. Evlerde daha çok düşük kaliteli kömür, atık plastik ve orman ürünleri yakılacak. Sağlık ve çevre sorunlarının hızla büyümesi riskiyle karşı karşıyayız.”
‘Zamları neden bakan açıklamadı?’
“Yakın zamana kadar Sayın Enerji Bakanı övünerek zamların faturalara yansıtılmadığını açıklıyordu. Peki zamları neden bakan açıklamadı? Açıklama neden EPDK’ya yaptırıldı? Üstelik EPDK da denetleyici ve düzenleyici bir kurum gibi değil, siyasi bir aktör gibi açıklama yaptı. EPDK’nın açıklamasında siyasi otoritenin dilini gördük.”
‘100 milyar lira nasıl finanse edilmişti?’
“Devlet, 2021 yılında vatandaşları bu artışlardan koruma amacıyla elektrik faturalarının yarısını, doğal gaz faturalarının ise beşte dördünü karşılayarak toplam 100 milyar lira destekte bulunduğunu söylüyor. Öyleyse şu iki sorunun yanıtını bekliyoruz: Birincisi, bu destek nasıl finanse edilmişti? Hükûmeti doğruları söylemeye, şeffaflığa davet ediyoruz. İkincisi, madem elektrikte faturasının yarısını karşılıyordunuz, o zaman zammı neden yüzde 100’den fazla yaptınız?”
‘Doğal gaz fiyatının 250 dolardan 1200 dolara yükselmesi beklendi’
Zamların gerekçesinin sadece pandemi koşullarına ve hammadde fiyatları nedeniyle enerji maliyetlerindeki artışa bağlanmasına tepki gösteren Aydemir, iktidarı şu sözlerle eleştirdi:
“Sizin hiç mi kabahatiniz yok? Otoyol ve köprü projelerinde olduğu gibi enerji sektöründe de alım garantilerini dolara endeksli yapan kim? Hükûmet. Ekonomiyi kötü yöneterek Türk lirasının bir yılda yüzde 80 değer kaybetmesine ve maliyetlerin artmasına neden olan kim? Hükûmet. Doğal gazın 1000 metre küpü 250 dolarken yeni anlaşma için masaya oturmayan, 1200 dolara yükselmesini bekleyen kim? Hükûmet. Piyasayı bozan, yatırım ortamını kötüleştiren kim? Yine hükûmet. Kimse sorumluluğu başka yerde aramasın.”
‘Güneş ve rüzgâr yatırımlarının önü kesildi’
“Türkiye’de güneş ve rüzgâr yatırımlarının önü kesildi. Şu an 11 bin MW rüzgâr ve lisanssızlarla birlikte 8 bin MW güneş enerjisi santralleri bunun bir buçuk, iki katı olabilirdi. Yeterli yatırım yapılmasına imkân tanınmadı. Böylece teknolojik açıdan ve çevre yönünden artık emekliye ayrılması gereken santrallere muhtaç bırakıldık. Bu da yüksek maliyetlerle elektrik teminine neden oldu.”
‘EÜAŞ santrallerindeki su yanlış zamanda kullanıldı’
“Fiyatları yükseltmemek için önce EÜAŞ ve BOTAŞ milyarlarca TL zarar ettirildi; bu zararı KİT’lere yüklendi. EÜAŞ’ın hidroelektrik santrallerindeki kısıtlı su birkaç ay piyasa fiyatlarını düşürmek adına yanlış zamanda kullanıldı. İhtiyaç duyulan zamanda söz konusu santraller üretim yapamadığı için elektrik kesintileriyle karşılaştık. Hükûmet, ülkemizi elektrik sıkıntısının söz konusu olduğu 70’lere götürmeyi de başardı.”
‘Maliyetler son çeyrekte tedarik şirketlerinin üstüne yıkıldı’
“Yük o kadar ağır ki EÜAŞ ve BOTAŞ da karşılayamadı. 2021’in son çeyreğinde yükselen maliyetler 21 tedarik şirketinin üstüne doğrudan, sektördeki diğer aktörlerin üstüne dolaylı olarak yıkıldı. Sistemin tamamen çökeceği görülünce çare elektriğe yüzde 125, doğal gaza yüzde 50 zamda bulundu. Hani zamlar vatandaşa yansıtılmıyordu?”