'Atık avcıları' temiz bir dünya için iş başında

DİYARBAKIR - BESTAMİ BODRUK

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın himayesinde başlatılan, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yürütülen "Sıfır Atık Projesi" kapsamında "atık avcıları", temiz bir dünya, ekonomik katma değer ve mutlu yarınlar için gece gündüz çalışıyor.

Atıkların yerinde ayrıştırılarak geri dönüşüm işlemlerinin sağlanmasının amaçlandığı proje için Türkiye genelinde lisanslı 600'den fazla toplayıcı ve 40'dan fazla geri dönüşüm tesisi faaliyet gösteriyor.

Dönüşüm sayesinde atıklar yeniden hammadde haline gelerek piyasada yer alırken petrol türevi ürünlerin girdi oranını düşürüyor. Atık plastikten elde edilen dönüşüm granüller de Çin ve Almanya başta olmak üzere birçok ülkeye ihraç ediliyor.

Plastik, cam, metal ve kağıt olarak ayrıştırılan atıkların işlenmesi için kurulan tesislerin sayısı da her geçen gün artıyor. Tesis sayısı arttıkça "Sıfır Atık Projesi" istihdama da katkı sunuyor.

AA ekibi, "Sıfır Atık Projesi" kapsamında atıkların dönüşüm sürecini takip ederek, görüntüledi.

Atık toplama araçlarıyla alınan atıklar, toplama ayırma tesislerine getiriliyor. Burada çalışan işçiler tarafından ambalaj atıkları özelliklerine göre cam, kağıt, plastik ve metal olarak ayrıştırılıyor. Ayrıştırıldıktan sonra preslenen, balyalar halinde stok alanında biriktirilen ve çöp dağlarını andıran atıklar, kamyonlara yüklenerek dönüşüm tesislerine gönderiliyor.

Plastik atıklar da çeşitlerine göre ayrıştırılarak, kırma makinesinde kırılıyor ve çapak haline getiriliyor. Helezon makinesine gönderilerek şoklanan çapaklar, mercimek tanesi büyüklüğünde granüle dönüşüyor. Oluşan granül ürünü torbalara konarak paketleniyor ve ilgili fabrikalara gönderilerek belirli oranda karışımlarla, tarımsal sulama borularından, ambalaj ürünlerine, ev ve bahçe eşyaları gibi birçok ürüne dönüşüyor.

Bu dönüşüm sistemi cam, metal ve kağıt ürünler için benzer şekilde işliyor.

Diyarbakır Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Ufuk Nurullah Bilgin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Herhangi birimizin atığı diğer bir kişinin kazancı, serveti ve hammaddesidir" sloganıyla hareket ettiklerini, projenin yaygınlaşması ile kişi başı yeşil alan miktarının 15 metre kareye çıkmasının planlandığını söyledi.

Bilgin, 1 Ocak 2019'da plastik poşetlerin ücretli verilecek olmasıyla bez ve kağıt torbalara dönüşün doğaya büyük katkı sağlayacağını aktararak, plastik poşetlerin çevreye gelişi güzel atıldığını, ücretli hale gelmesiyle bu görüntülerin oluşmayacağını belirtti.

Dünyada geri dönüşümün ekonomik değerinin 600 milyar avro olduğunun varsayıldığını anlatan Bilgin, şöyle konuştu:

"Bunun yüzde 10'u 60 milyar, yüzde biri ise 6 milyar avro yapmaktadır. Yaşadığımız süreci göz önüne aldığımız zaman geri dönüşümün ne kadar büyük bir ekonomik kazanç ve istihdam kaynağı olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca bu projenin kağıt dönüşüm ayağı ile de 2017 yılında 24,6 milyon, 2018 yılının ilk yarısında 13 milyon ağacı kesilmekten kurtardık. Proje ülkemiz genelinde yaygınlaştırıldığında ekonomik değeri en az 12,5 milyar lira olacak, 100 bin kişilik istihdam sağlanacaktır. Kişi başı yeşil alan miktarı 15 metrekareye çıkmış olacak."

Diyarbakır'da geri dönüşüm ve ambalaj alanında faaliyet yürüten Mehmet Şirin Şimşek ise proje ile doğayı temizlediklerini söyledi.

Topladıkları ürünleri eritip hammaddeye dönüştürdüklerini ifade eden Şimşek, "Çok önemsiyoruz çünkü çok yararlı bir proje. Bu plastik ve petrol ürünlerinin geri dönüşümü olmazsa bir yıl içerisinde dünyayı poşetlerle, plastik ürünlerle kaplamış olursunuz ve işin içinden çıkamazsınız." dedi.

Şimşek, aylık olarak 150-200 ton arası toplanan plastik ürünü işleyip granüle dönüştürdüklerini ve ondan da ambalaj ürünleri elde ettiklerini sözlerine ekledi.

"Her şey geri dönüşüm sektörü sayesinde yeniden kullanılabilir"

Atık tesisinde sorumlu çevre mühendisi Nüjiyan İkincisoy da insanların doğayı sevdiği halde onu çöp batağına çevirdiğini söyledi.

Çöplerin, plastik şişelerin, poşetlerin canlı hayatı için tahrip edici etkisi olduğunu vurgulayan İkincisoy, "Artık aynı poşet içerisine çöp diye attığımız her şeyin geri dönüşüm sektörü sayesinde yeniden kullanılabildiği bir teknolojik çağda yaşıyoruz. Yeter ki bu maddelerin birbirinden ayrışabildiğini unutmayalım." diye konuştu.

İkincisoy, hem doğa için hem de ekonomi için büyük bir öneme sahip olan bu sistem içerisinde çalışanlara da "atık avcıları" dediklerini ifade etti.