Yerli kömür üretiminde ruhsat devri hamlesi

ANKARA

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Türkiye'de son yıllarda yapılan arama çalışmalarıyla kömür rezervlerinin yüzde 100'den fazla arttırıldığını belirterek, "Mevcut potansiyelimiz bu rakamın oldukça üzerinde. Şimdi bu yüksek potansiyeli hep birlikte harekete geçirme vakti geldi. Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) ve Türkiye Kömür İşletmeleri'ne (TKİ) ait söz konusu ruhsat devriyle kaynaklarımızı ekonomik, güvenli ve verimli bir şekilde değerlendireceğiz." dedi.

Dönmez, "TKİ-TTK Maden Ruhsatları Devri İmza Töreni"nde yaptığı konuşmada, enerjinin son yıllardaki büyümenin motor gücü olduğunu söyledi.

Dengeli bir portföy için enerjide bütün yükün eşit miktarda dağıtıldığı, her kaynağın birbirini sübvanse ettiği bir sistemi inşa ettiklerine dikkati çeken Dönmez, yerli kömür kaynaklarının bu sistemde taşıyıcı kolonlardan biri olduğunu vurguladı. Dönmez, şunları kaydetti:

"Bugün açıklayacağımız yeni modelle birlikte yerli kömür üretiminde yeni bir süreci başlatıyoruz. TTK ve TKİ'ye ait 7 sahanın ruhsat devriyle, potansiyeli yüksek bu alanları üretime açıyoruz, milletimizin hizmetine sunuyoruz. Son yıllarda artan arama çalışmalarıyla kömür rezervlerimizi yüzde 100'den fazla bir oranda artırdık. Ancak mevcut potansiyelimiz bu rakamın oldukça üzerinde. Şimdi bu yüksek potansiyeli hep birlikte harekete geçirme vakti geldi. TTK ve TKİ'ye ait söz konusu ruhsat devriyle kaynaklarımızı ekonomik, güvenli ve verimli bir şekilde değerlendireceğiz. TTK'ye ait alanlarda yıllık ilave 3 milyon ton, TKİ'ye ait alanlarda ise ilave 15,6 milyon ton üretim gerçekleştireceğiz. TKİ'nin ruhsatlarında 25 ila 30 yıl olarak öngörülen proje sürecince yaklaşık 72,3 milyar lira değerindeki yerli kömür ekonomiye kazandırılacak. Söz konusu dönemde sahalardan kamuya 21 milyar lira gelir akışı sağlanacak."

TTK'nin ruhsat alanlarında ise yaklaşık 203 milyon tonluk bir üretim sahasının yatırımcılara açılacağını aktaran Dönmez, "Böylece sözleşme süresince 25 milyar liralık ithal kömür ikamesi sağlayacağız. Yeni yatırım ve üretimler beraberinde yeni istihdamları da getirecek. Devredilen sahalarda toplamda 15 bin 500 kişilik yeni istihdam olanakları yatırımcılar tarafından sağlanacak." diye konuştu.

Türkiye'de mevcut kömür üretiminde yaklaşık 35 bin kişinin istihdam edildiğini belirten Dönmez, sahaların devriyle bu sayının yaklaşık yarısı kadar ilave istihdamın tek kalemde sağlanacağını söyledi. Bakan Dönmez, kömür sektöründe böylece 50 bini aşkın kişinin çalışma imkanı bulacağını ve dolaylı yoldan 500 bin kişilik bir istihdam imkanına kavuşulacağını bildirdi.

Yeni modelin cari açığın azalmasına da önemli katkılar sağlayacağını aktaran Dönmez, "Yeni sahalarda yıllık 7,5 milyar liralık ithal kömürün ikamesini yaparak, cari açığın kapanmasına önemli katkıda bulunacağız. Yani 7,5 milyar lira ithal kömüre ödediğimiz paranın tamamı yurt içinde kalacak ve yeni yatırımlar için değerlendirilecek. Türkiye geçen yıl toplam 37 milyon ton kömür ithal etti. Bu da yaklaşık 4 milyar dolara tekabül ediyor. Bu sözleşmeler sayesinde yerli kömür sahalarından yaklaşık 19 milyon ton kömür üreterek kömür ithalatına ödenen meblağı yarı yarıya azaltacağız." dedi.

Dönmez, tek bir işletmecinin bütün rezervi tek başına çıkarıp değerlendirmesinin teknik ve finansal açıdan mümkün olmadığını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu nedenle müstakil alanların yeni ruhsat alanları oluşturularak üretime açılması büyüyen ekonomimize can suyu olacak yeni yatırımların da devreye girmesini sağlayacak. Bütün bu yatırımlar genel ekonomik dengelere de pozitif bir şekilde yansıyacak. Enerjide dışa bağımlılığımızı azaltacak her adımı büyük bir kararlılıkla atıyoruz. Enerjide bizlere ayak bağı olacak her meseleyi milletimizin menfaatleri ve devletimizin çıkarları doğrultusunda çözüme kavuşturuyoruz. Bu kaynaklar hepimizin. Bu kaynaklar bütün milletimizin. Bu kaynakları milletimizin refahı ve ülkemizin kalkınması için ivedilikle ekonomiye kazandıracağız. Bizim için aslolan milletimizin refahı, huzuru ve selametidir. Bütün gayretimiz daha fazla üretim, daha fazla istihdam, daha fazla teknolojik yatırım ve daha fazla yerel kalkınmadır. Ekonomimize doğrudan müdahalelerin olduğu bu dönemde dışa bağımlılığımızı azaltacak, yerli üretimi artıracak her hamle bizleri daha güçlü ve daha bağımsız kılacaktır. Milli Enerji ve Maden Politikası Strateji Belgemizde hep şu hususun altını çizdik: Bağımsız Enerji, Güçlü Türkiye."

Söz konusu modelin en önemli kazanımlarından birinin de üretimde teknolojinin gelişmesine yönelik yatırımlar olacağına dikkati çeken Dönmez, verimliliği artırmak için teknolojinin bütün imkanlarından yararlanılacağını söyledi.

Dönmez, verimliliğin, daha fazla üretim, istihdam ve kaynak demek olduğunun altını çizerek, "Yılda 100 milyon ton ve daha üzerine çıkmayı hedefliyoruz. Bu iş sadece geleneksel üretim yöntemleriyle olmaz. Daha geniş alanlarda üretim yapabilmek için gerekli know-how'u ülkemize getireceğiz. Sektörün büyümesini istiyorsak, dışa bağımlılığı azaltmak istiyorsak yüksek rezerv ve daha geniş alanlara yayılmış sahalarda üretim yapmak zorundayız. İthal kömürü ancak bu şekilde azaltabiliriz." diye konuştu.

İş sağlığı ve güvenliği konusunda daha uzmanlaşmış bir çalışma sistemi ortaya koyacaklarını ifade eden Dönmez, sözlerini şöyle tamamladı:

"Bizim için önce insan, önce işçi kardeşlerimizin güvenliği gelir. Yerli kömür üretiminde ortaya koyduğumuz yeni modelle yerel kalkınmayı da destekleyeceğiz. Yapılacak sözleşmeler kapsamında üretilecek kömür bedellerinin belirli bir oranı bölgelerdeki sosyal sorumluluk projelerinde değerlendirilecek. Bölgenin potansiyeli ve toplam üretim miktarı göz önüne alındığında yaklaşık 30 milyon liralık bir bütçeyi sadece sosyal sorumluluk projelerine ayıracağız. Böylece sadece kömür sahalarında istihdam sağlamayacağız. Aynı zamanda her aile içindeki diğer bireylerin de iktisadi, sosyal ve kültürel hayatlarını zenginleştirebileceği yeni ortamlar ve iş alanları sunacağız. Bugünkü imza törenimizle hem devletimizin hem yatırımcılarımızın hem de vatandaşlarımızın karlı ve kazançlı çıkacağı bir sürece giriyoruz. Devletimiz kar edecek. Yatırımcılarımız yerli üretimi artıracak. Vatandaşlarımız da yeni istihdam ve yerel kalkınma imkanlarından daha fazla faydalanacak."

Daha sonra, TTK ile Erdemir Madencilik, TÜMAŞ ve Emsa Enerji yetkilileri ruhsat devir sözleşmesi imzaladı. Ayrıca, TKİ ile İmbat Madencilik, FERNAS, Koç Holding'e ait Demir Export AŞ ve Yapı-Tek arasında da sözleşmeler imzalandı.

Muhabir: Murat Temizer