İSTANBUL (AA) - BELGİN YAKIŞAN MUTLU - Nef Yönetim Kurulu Başkanı Erden Timur, 2019'da ağırlık verdikleri yurt dışı açılımını 2020'de de sürdüreceklerini belirterek, "Almanya'da biri Frankfurt'da biri Hannover'da olmak üzere iki proje için çalışmalara başladık. Bu şehirler dışında Almanya'da üç farklı proje daha geliştirmek istiyoruz. Bunun yanında New York ve Almatı'da da var olan projelerimize ilave olarak birer yeni projeyi daha hayata geçireceğiz." dedi.
Erden Timur, AA muhabirine Türkiye ekonomisi ve Nef açısından 2019'da yaşanan gelişmeleri değerlendirdi, 2020'den beklentilerini paylaştı.
Küresel anlamda 2019'un oldukça hareketli, sancılı ve gergin bir yıl olduğunu aktaran Timur, ticaret savaşlarının piyasaları ve ekonomik kararları olumsuz yönde etkilediğini söyledi.
Timur, tüm bunlara rağmen Türkiye özelinde işlerin özellikle 2019'un ikinci yarısında hızla normale döndüğünü vurgulayarak, "Büyüme, faiz ve enflasyon konusundaki toparlanma ciddi bir moral yarattı. Tüketici güvenindeki hızlı iyileşme ticarete de yansımış durumda. Dolayısıyla negatif döngü kırılmış gibi görünüyor. Son birkaç yılı düşünürsek; 2019'daki toparlanma en kötünün geride kaldığını gösterdi." diye konuştu.
Geçen yıl enflasyon ve büyüme göstergelerinde pozitif aşamalar kaydedildiğini anlatan Timur, şunları kaydetti:
"Büyüme hızındaki yavaşlama yeniden toparlanma eğilimine geçti. Mevcut büyüme elbette yeterli değil. Türkiye, daha fazla istihdam ve milli gelir yaratmak için yüzde 5'lik büyüme bandına girmeli. Bu açıdan, 2020 dengeli büyüme yılı olacak diyebilirim. Yapısal reformlar, alınan tedbirler ve verilen teşviklerin etkisiyle ekonomideki daralmanın geride kaldığı bir döneme giriyoruz. Ekonomik göstergelerde hükumetin belirlediği hedeflere yakın bir tablonun oluşması, 2020 için umutlarımızı artırıyor. Tablonun geneline bakacak olursak enflasyon ve faizdeki gerileme, ihracat ve sanayi üretimindeki artış, cari açıktaki iyileşme, tüketici güveninin yeniden yükselişe geçmesi, ekonomik büyümenin 2020'de daha hızlanacağını gösteriyor."
- "Gerek konut gerekse yurt üretimi konusunda yatırıma devam edeceğiz"
Nef Yönetim Kurulu Başkanı Erden Timur, son 4 yılda 18 projede 6 binin üzerinde konut teslimi gerçekleştirdiklerini, sadece son bir yılda yaptıkları konut teslimatının 2 bini aştığını bildirdi.
Geçen yılı 900 milyon liranın üzerinde bir ciroyla tamamladıklarını, 368 milyon lirası tahvil ödemesi olmak üzere bankalara son iki yılda 1,2 milyar liralık ödeme yaptıklarını anlatan Timur, "2020'de de yine 2 binin üzerinde konut teslim etmeyi hedefliyoruz. 14-15 Aralık 2019'da, sadece iki günde gerçekleştirdiğimiz 103 milyon liralık satış 2020'nin çok daha iyi geçeceğinin işareti. Bu yıl da ciromuzu yüzde 30'un üzerinde artışla 1,2 milyar liraya yükseltmeyi öngörüyoruz." diye konuştu.
Timur, 2019'da ağırlık verdikleri yurt dışı açılımını 2020'de de sürdüreceklerini vurgulayarak, şöyle devam etti:
"Yurt içinde gerek konut gerekse yurt üretimi konusunda yatırıma devam edeceğiz. Yurt dışı tarafında, Londra'da içinde bulunduğumuz projelerde teslimler yapılmaya başladı ve bu projelerde yaşam başladı. Bunun dışında Brooklyn'deki projemizde de inşaat başladı. Yurt dışında faaliyette bulunduğumuz bölgenin yerel geliştiricisiyle iş birliğine gitmeyi önemsiyoruz. Kazakistan’da yine böyle bir modelle proje geliştiriyoruz. Burada da inşaat başladı. Tüm bu projelerin toplam değeri 507 milyon dolar. Avrupa'da yeni dönem planlarımızda Almanya öne çıkıyor. Biri Frankfurt'da biri Hannover'da olmak üzere iki proje için çalışmalara başladık. Bu şehirler dışında Almanya'da üç farklı proje daha geliştirmek istiyoruz. Bunun yanında New York ve Almatı'da da var olan projelerimize ilave olarak birer yeni projeyi daha hayata geçireceğiz."
Bu yıl İstanbul'da ise iki proje hedeflediklerini belirten Timur, "Bunların biri Beykoz'da olacak. Bu iki projenin dışında Bebeköy'de de farklı bir konsept düşünüyoruz. Planımız restoran, otel, rezidans ve bir de ünlü bir sağlık merkezini içeren karma bir model kurmak. Bebeköy'de kiralamalara başladık. 2020'de diğer bir önemli işimiz Çekmeköy'de yeni bir projenin satışı olacak. Bunun dışında Bodrum'da da küçük metrekareli ama fiyat olarak daha ulaşılabilir bir proje için çalışıyoruz." bilgilerini verdi.
- "Bizim için bir numaralı teşvik, düşük faiz ortamıdır"
Erden Timur, 2019'un en çok konuşulan sektörünün tartışmasız gayrimenkul olduğunu belirterek, "satışların durduğu, şirketlerin zora girdiği" yönünde çok fazla spekülasyon yapıldığını söyledi.
Gayrimenkul müşterisinin bir numaralı hassasiyetinin faizler olduğuna dikkati çeken Timur, "Gayrimenkule talep hiç eksilmedi. Yaşanan; tüketici tarafında alım isteğinin ertelenmesiydi. Ne zaman ki faizler yeniden 2014 seviyelerini görmeye başladı, işte o an satış ve talep yeniden hareketlendi. O açıdan bizim için bir numaralı teşvik, düşük faiz ortamıdır. Bunun yanında 2020'de gayrimenkul sektörünün beklentileri arasında tapu harcı ve KDV indirimi gibi teşviklerin devam etmesi var." değerlendirmelerini yaptı.
Timur, 2019'da zorlu bir dönemden geçen gayrimenkul sektörünün, 2020'ye düşen konut kredisi faiz oranlarının oluşturduğu hareket sayesinde umutlu girdiğini dile getirdi.
Sektörde özellikle son çeyrekte yaşanan gelişmelerin moralleri yükselttiğini, tüketici tarafından ertelenen talebin satışa dönmeye başladığını anlatan Timur, şunları ifade etti:
"Kredi faizlerindeki yüksek seyir sektör üzerinde ciddi bir baskı yaratsa da finansal gücü yüksek firmaların bu süreci faizsiz, kredisiz, senetli satış kampanyalarıyla çok güzel yönettiğini düşünüyorum. Merkez Bankası'nın faiz indirim hamleleri ile konut kredi faizinde yeniden 2014'teki rakamlara dönüldü. Bankalar da bu anlamda elini taşın altına koydu diyebilirim. Bugün, konut alıcısı bankaya gidip cazip oranlarla konut kredisi çekebiliyor. Böylece hayalini kurduğu eve kavuşuyor. Markalı konut satışlarında son aylarda yaşanan hareketlilik de işte bunun meyvesi oldu. Kredi maliyetlerinin düşmesiyle krediyle konut almak pek çok insan için makul hale geldi."
- "Nef'in stratejisi reel getirisi yüksek ve döviz geliri getiren bölgelere odaklanmak"
Nef Yönetim Kurulu Başkanı Timur, 2019'da kur ve faiz bağlamında ekonomik olarak yaşanan dalgalanmaların etkilerinin giderek daha normalleştiğini gözlemlediklerini söyledi.
Dünya ölçeği ve Türkiye'nin potansiyeline baktıklarında, gayrimenkul sektörünün uygun konjonktürde daha fazla büyüme olanağı olduğunu vurgulayan Timur, geçen yıl yabancılara konut satışlarının ciddi artış kaydettiğini anımsattı.
Timur, kur ve emtia ile yükselen maliyetlerin ve daralan kar marjlarının gayrimenkulde markalı konut firmalarının stratejilerini gözden geçirmesine yol açtığını aktararak, "Nef'in stratejisi de reel getirisi yüksek ve döviz geliri getiren bölgelere odaklanmak." dedi.
Timur, 2018 ve 2019'da finansal piyasalarda yaşanan tüm olumsuz gelişmelere rağmen, bu alanda önemli başarılara imza attıklarına işaret ederek, şunları söyledi:
"Tahvil ödemeleri bizim için burada çok önemliydi. Son 2 yılda 368 milyon lira tahvil ödemesi yaptık. Buradaki en önemli unsur belki de bu ödemenin yüzde 90'ından fazlasını öz kaynakla yapmamış olmamız. Bunun dışında finansal kurumlara gerçekleştirdiğimiz ödemelerle birlikte toplam gerçekleştirdiğimiz ödeme 1,2 milyar lirayı aştı. Sektördeki şartları düşündüğümüzde gerçekten büyük bir başarı. Sermaye piyasalarından borçlanma alternatifini, kurumsallaşma ve alternatif fonlama kaynaklarına erişim açısından son derece önemsiyoruz. Tahvil ihraçlarımız oldukça volatil piyasa koşullarında gerçekleşmelerine rağmen büyük talep görmüştü. Hem finansal taahhütlerimizi hem de müşterilerimizin beklentilerini yerine getirmenin mutluluğunu yaşıyoruz."
- "Ülkemizdeki tedarikçilerin yurt dışına açılımını sağlayacağız"
Erden Timur, gayrimenkul sektöründe veri şeffaflığının yeterince sağlanamadığını savunarak, "Gayrimenkul sektörünün bankacılık sektörü gibi belirli düzenlemelere ve kriterlere sahip olması gerekiyor; çünkü bankalar gibi biz de tüketicinin tasarrufuna talibiz. Sektörün her şeyden önce insanların alım gücünü dikkate alması gerekiyor. Bu nedenle belirli düzenlemelere, kriterlere ve güvenilir verilere ihtiyacımız var." ifadelerini kullandı.
Nef olarak "ulaşılabilir lüks" mottosuyla yola çıktıklarını anlatan Timur, herkesin buna ulaşması için alternatif finansman modellerinin gelişmesini desteklediklerini söyledi.
Timur, bu kapsamda yenilikçi modeller geliştirdiklerini, lüks kavramının demokratikleşmesi gerektiğine inandıklarını belirterek, konuşmasını şöyle tamamladı:
"Nef olarak her zaman inovasyonu ön plana koyduk. Bu anlamda sektörde oyunu değiştirecek projeleri gündemde tutuyoruz. Hedefimiz yurt dışındaki küçük metrekareli evlerin iç dizaynını tamamen Türkiye'de üretip; bu evleri konteynırlarla yurt dışına götürüp orada montajını yapmak. Bunun için ilk pilot uygulamayı Almanya'da yapmayı hedefliyoruz. Bu konuda yaklaşık 2 yıldır dünyanın en ünlü tasarımcılarından birisiyle çalışıyoruz. Bununla ilgili detayları önümüzdeki günlerde paylaşacağız. Burada hedefimiz evlerde metrekareleri en küçük ayrıntısına kadar kullanmak. Bu yolla hem yurt dışındaki yüksek işçilik maliyetlerini aşağı çekecek hem de ülkemizdeki tedarikçilerin yurt dışına açılımını sağlayacağız. Bu ülkemizin katma değerli ihracat hedefine de büyük katkı sunacak."