ANKARA - MERVE ÖZLEM ÇAKIR
Türkiye'nin yeni dönemde ihracatta öncelikli ülkeler olarak belirlendiği Çin, Meksika, Rusya ve Hindistan'ın ithalat pazarının büyüklüğü 2,8 trilyon doları aşıyor. Türkiye, bu pastadan daha çok pay alabilmek için söz konusu ülkelere yönelik özel stratejiler belirleyecek.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, tüm dünyaya ticaret savaşı açan ve buna Türkiye'yi de dahil edenlere, yeni pazarlara, yeni iş birliklerine, yeni ittifaklara yönelerek cevap vereceklerini ifade etti.
Erdoğan, bu stratejilerinin ilk sinyalini geçen günlerde açıkladığı 100 günlük icraat programında vermiş, bu programda, Ticaret Bakanlığının hedefleri kapsamında, Çin, Meksika, Rusya ve Hindistan'a ihracatın öncelikli konular arasında yer aldığını bildirmişti.
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan da ihracat atağına geçeceklerini, özel pazarlara özel stratejiler uygulanacağını ve "ihracatla büyüme vizyonu" çerçevesinde "made in Turkey" yazısını bu coğrafyalarda yaygınlaştırmak için yoğun çalışma yürüteceklerini belirtmişti.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, 2017 itibarıyla Çin, Meksika, Rusya ve Hindistan'ın ithalat pazarının toplam büyüklüğü 2,8 trilyon doları geçti. Bunun 1,8 trilyon dolarını Çin pazarı oluşturdu.
Söz konusu ülkelere toplam ihracatı 7 milyar dolar seviyesinde bulunan Türkiye, bu pastadan daha çok pay alabilmek için söz konusu ülkelere yönelik özel stratejiler ve eylem planları belirleyecek.
Çin'e ihracatta mermer ve metal cevherleri başı çekiyor
Söz konusu ülkeler arasında dış ticaret rakamları en yüksek olan Çin ile Türkiye arasında birçok sektörde önemli fırsatlar bulunuyor.
Geçen yıl sonu itibarıyla Çin'in dış ticaret hacmi 2,3 trilyon doları ihracat, 1,8 trilyon doları ithalat olmak üzere 4,1 trilyon dolar olarak gerçekleşti. Çin'in dış ticaretinde ABD, Hong Kong, Japonya ve Güney Kore ilk sıralardayken, Türkiye yüzde 0,8'lik payla 28'inci sırada yer aldı.
Türkiye 2017 yılı itibarıyla Çin ile 2,9 milyar dolarlık ihracat, 23,4 milyar dolarlık da ithalat gerçekleştirdi. Bu sene 5 aylık verilere bakıldığında da 1,2 milyar dolarlık ihracat ve 9,9 milyar dolarlık ithalat kaydedildi.
Söz konusu ülkeye ihracat kalemlerine bakıldığında en çok metal cevherler dikkati çekti. Türkiye'nin Çin'e sattığı ürünlerin başında 943 milyon dolarla mermer, traverten, ekosin, su mermeri ve kireçli taşlar geldi. Bu ürünleri 258 milyon dolarla krom cevheri, 128 milyon dolarla tabii boratlar, 125 milyon dolarla kıymetli metal cevherleri, 109 milyon dolarla kurşun cevherleri takip ederken, radyatör, yün ve yapağı da önemli ihraç ürünleri arasında yer aldı.
Türkiye ise Çin'den en çok telefon, otomatik bilgi işlem makineleri, sentetik filament iplikleri, karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar ithal etti.
Çin pazarı, nüfusunun yüksekliği de göz önüne alındığında özellikle gıda sektörü açısından başta sert kabuklu meyveler, balık, dondurulmuş yengeç ve diğer su ürünleri, bebek mamaları, sade makarna, sosisler, işlenmiş meyve sebzeler, mineral sular, ilaçlar, kozmetik ürünler gibi çok önemli fırsatlar sunuyor ancak Çin'in çoğu gıda ithalatında belgeleme işlemleri son derece sıkı ve karmaşık kuralları bulunuyor. Gıdanın sevkiyatı öncesi ürünün kalite kontrol belgeleri, gıda sağlık sertifikası, karantina belgesi, menşei şahadetnamesi talep ediliyor.
Hindistan ilaç ham maddesi ve inşaat sektörü için büyük pazar
Hindistan'ın dış ticaret verilerine bakıldığında da 337,4 milyar dolarlık ithalat, 217 milyar dolarlık ihracat rakamı dikkati çekiyor. Net ithalatçı olan ve 2025 yılında nüfusunun 1,4 milyara ulaşacağı tahmin edilen bu ülkeye ihracat da bugün olduğu gibi gelecekte de büyük önem taşıyor.
Türkiye geçen yıl itibarıyla Hindistan ile 758,6 milyon doları ihracat, 6,2 milyar doları ithalat gerçekleştirdi. Söz konusu ülkeye en çok mermer ve traverten, demir ve çelik hurdaları, sığır veya at cinsi hayvanların derileri, altın, çamaşır ve kurutma makineleri ihraç edildi. Hindistan'dan ise petrol yağları, sentetik filament iplikleri, karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar ithal edildi.
İlaç sanayi çok gelişmiş olan Hindistan ilaç sanayisi ham maddelerinde, nüfus özellikleri nedeniyle zeytinyağı, sert kabuklu meyveler, kuru meyveler başta olmak üzere gıda ürünlerinde büyük ihracat potansiyeli taşıyor.
Öte yandan inşaat, müteahhitlik iki ülke arasında en fazla potansiyel arz eden sektör olarak öne çıkarken, kıymetli maden ve tekstil ham maddeleri ile makineleri ihracatı da öne çıkıyor.
Rusya'da inşaat sektöründe potansiyel var
Rusya'nın dış ticaret rakamlarına bakıldığında 357,1 milyar dolarlık ihracat, 226,9 milyar dolarlık ithalat yaptığı görülüyor. Rusya'ya en çok Çin, Almanya, ABD ve Belarus ithalat gerçekleştirdi, Türkiye Rusya'nın ithalatındaki ülkeler arasında 16. sırada yer aldı.
Geçen yıl Rusya'ya ihracat, önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 58 artarak, 2,7 milyar dolara ulaştı. Aynı dönemde ithalat ise yaklaşık yüzde 29 artarak 19,5 milyar dolar oldu. Söz konusu dönemde ticaret hacmi geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 32 artarak 22,2 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Rusya Türkiye'den en çok turunçgil satın alırken, ihracat kalemleri arasında bu ürünü kara taşıtları için aksam ve parçaları, üzüm, kayısı, kiraz ve şeftali takip etti.
Ruble ile ticaretin de yapılabildiği Rus pazarı ilaç, gıda ve inşaat sektörleri açısından önemli potansiyele sahip bulunuyor.
Meksika otomobil ve mücevher için önemli pazar
Meksika geçen yıl toplamda 409 milyar dolar ihracat, 420 milyar dolar ithalat gerçekleştirdi. Ülkenin ticaret partnerleri arasında ABD, Çin, Almanya başı çekerken, Türkiye bu ülkeye geçen yıl 441 milyon dolarlık ihracat, Meksika'dan da 772 milyon dolarlık ithalat yaptı.
Türkiye ile Meksika arasındaki ticaret, coğrafi uzaklık, nakliye masraflarının yüksekliği, kolay bozulabilir ürünlerin taşınmasındaki zorluklar, iki ülkenin de benzer üretim ve ihracat portföyüne sahip olması ve Türkiye’nin AB pazarına, Meksika’nın ise ABD pazarına odaklanması nedeniyle düşük hacimde seyretti.
Meksika'ya ihracatta önem arz eden başlıca ürünler, otomobiller, mücevherat, otomotiv yedek parçaları, fındık, kamyon-kamyonet, demir-çelik profiller ile teller olarak öne çıkarken, Türkiye'nin Meksika'dan ithal ettiği başlıca ürünler arasında da otomobiller, vinil klorür, telefon, medikal cihazlar, inorganik boyalar, kuru baklagiller, etilen polimerleri ve bilgi işlem makineleri başı çekti.
Meksika'nın ithalatında önemli paya sahip ve Türkiye'nin ihracatında potansiyel arz eden sanayi sektörleri/ürünleri, otomotiv yan sanayi, takım tezgahları, tekstil makineleri, gıda işleme makineleri, müteahhitlik hizmetleri, iş ve inşaat makineleri ve inşaat malzemeleri olarak öne çıkıyor. Tekstil, turizm, madencilik, yenilenebilir enerji (özellikle güneş enerjisi), çevre teknolojileri, tarıma dayalı sanayi, tarım makineleri, gübre, ambalaj malzemeleri ve ekipmanları, sağlık, havacılık ve uzay sanayi, bilgi teknolojileri ve TV dizileri gibi sektörlerde de iki ülke arasında iş birliği imkanları bulunuyor.