İSTANBUL (AA) - Anadolu Ajansının (AA) Global İletişim Ortağı olduğu, Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) tarafından bu yıl 17'ncisi gerçekleştirilecek MÜSİAD EXPO kapsamında, "Dünya Para Sisteminde Çoğulculuk ve Adalet" ana temasıyla düzenlenen 22. Uluslararası İş Forumu (International Business Forum-IBF) başladı.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, forumun açılışında yaptığı konuşmada, 150’den fazla ülkeden katılımcıların, firmaların bir arada bulunduğu böyle bir organizasyonun Türkiye için çok ciddi bir önem arz ettiğini ifade etti.
Organizasyona ev sahipliği yapan MÜSİAD yönetimini tebrik eden Albayrak, şunları söyledi:
"Dünya para sisteminde çoğulculuk ve adalet başlığı ile farklı başlıklarla düzenlenecek panellerin hem bizler hem de karar vericiler açısından ufuk açıcı olmasını temenni ediyorum. Bu panelleri ve tartışmaları özellikle içinden geçtiğimiz süreçte, özellikle bugünlerde, küresel ekonominin ciddi yapısal sorunlarla karşı karşıya kaldığı bir dönemde oldukça önemli görüyorum. Özellikle son yıllarda finansal maliyetlerin artmasının yanında korumacı politikaların yaygınlaşması ve gümrük duvarlarının yükselmesi gibi gelişmelere şahit oluyoruz. Özellikle bunun yanında son dönemde sıkça şahit olduğumuz ticaret savaşlarının küresel ekonomide istikrarsızlık riskini artırmasıyla karşı karşıyayız."
Bu olası istikrarsızlığın hem dünya ekonomisindeki hem de küresel ticaretteki büyüme oranlarını ciddi anlamda tehdit ettiğini anlatan Albayrak, bir yanda finansal maliyetlerin yükselmesinin, öte yandan korumacı ekonomi politikalarının özellikle gelişmekte olan ülkeler için ciddi riskler barındırdığını anlattı.
Albayrak, “Bu nedenle IBF gibi çok uluslu platformların ve MÜSİAD EXPO gibi uluslararası organizasyonların küresel geçiş sürecinde gelişmekte olan ülkelerin doğru stratejiler belirleyebilmeleri için büyük önem arz ettiğine inanıyorum. Birbiriyle büyük ticaret hacmine sahip IBF ülkelerinin geliştireceği iş birliği ve ortak akıl, küresel ekonomik istikrarsızlığın yaratacağı olumsuz etkilerden korunmak için son derece büyük bir önem taşımaktadır.” diye konuştu.
"(Sermaye piyasaları) Yeni bir finansal mimari çalışmalarını sürdürüyoruz"Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Türkiye’de sermaye piyasalarının yaygınlaştırılması ve derinleştirilmesi için yeni bir finansal mimari çalışmalarını sürdürdüklerini kaydetti.
Türkiye’nin son birkaç ayda yaşadığı sürecin, uluslararası para sistemindeki sorunların da açık bir yansıması olarak değerlendirilmesi gerektiğini aktaran Albayrak, sözlerine şöyle devam etti:
“Tek bir para biriminin egemen olduğu bu sistem, bölgesel ve ülkeler arasındaki iş birlikleri ile çeşitlendirilmeli ve bu sayede finansal riskler en aza indirilmelidir. Ağustos ve eylül ayında Türkiye’ye yönelik gerçekleştirilen ekonomik girişimler, doğrudan para birimimiz olan Türk lirasını ve ekonomik istikrarımızı hedef almıştır.
Bu operasyon karşısında Türkiye’nin ortaya koyduğu irade, tüm bu girişimlerin başarısızlıkla sonuçlanmasını sağlamıştır. Türkiye, eskiden olduğu gibi bir takım ekonomik ya da siyasal enstrümanlarla köşeye sıkıştırılacak ya da hedef alınabilecek bir ülke değildir. Güçlü ekonomik altyapısı, siyasal istikrarı ve liderliği ile Türkiye, daha da güçlenerek yoluna sağlam adımlarla devam etmektedir.”
"Türkiye normalleşme sürecine sağlam bir şekilde girmeye başladı"Bakan Albayrak, özellikle ekim ayından itibaren kurun ardından birçok alanda da diğer alanlarda da Türkiye’nin normalleşme sürecine sağlam bir şekilde girmeye başladığını vurgulayarak, “Kurda, ülkemizin CDS primlerinde ve tahvil faizlerinde son birkaç aylık spekülatif süreçlerin öncesi göstergeleri yakaladık. Daha da iyileşme sürecine hızla ilerliyoruz.” dedi.
Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP) ortaya koydukları gerçekçi hedeflerin, bu yılın son çeyreğinde kendini göstermeye başladığına işaret eden Albayrak, YEP’te ülke ekonomisi için çektikleri fotoğraf, piyasa ve yatırımcılar tarafından son derece olumlu karşılandığını ve olumsuz algının artık kendini iyimserliğe bırakmaya başladığı önemli bir dönüm noktası olduğunu dile getirdi.
Albayrak, bu hedefler bağlamında, maliye politikalarında, bütçe disiplininden taviz vermeden sıkı duruşu devam ettirdiklerini belirterek, “Bütçe gelirlerimiz, programda yer alan beklentilerimizin de üzerine çıkacak noktada iyi bir seviyeye ulaşmış durumda. Bu noktada, 630,5 milyar liralık vergi geliri beklentimiz aynı şekilde devam ederken, vergi dışı gelirlerde de 119 milyar lira hedefinin üzerine çıkacağımızı bekliyoruz.” diye konuştu.
Bakan Albayrak, şunları kaydetti:
"Ağustos ve eylül aylarının ardından ekim ayında cari fazla vereceğimizi birçok ortamda ifade ettik. Ağustos çok iyi geldi, eylül gayet iyi geldi, şimdi ekim açıklanacak gibi belki ekimde tüm zamanların rekorunu kıracak bir rakam çıkabilir. Kasım ayında şu 18 gün itibarıyla ihracatın ithalatı karşılama oranı noktasında çok güçlü rakamlar gelmeye başladı. Adını dengelenme koyduğumuz bu süreçte şu ana kadar beklentilerimizin dışında bir gelişme yaşamadık. Yeni Ekonomi Programımızı açıklarken, ithalat kaynaklı vergi gelirlerimizin düşeceğini ama ihracat noktasında çok daha iyi performans sürecini ortaya koymuştuk. Büyüme hedeflerimizi belirlerken de 3. ve 4. çeyrekte gerçekleşecek süreçleri detaylıca analiz ettik. 2019 yılına girerken, aylık ve çeyrekler bazında gerçekleşecek makroekonomik göstergeleri detaylı analiz ederek, stratejilerimizi ve hedeflerimizi buna göre belirleyeceğiz."
3 aylık sert kur ataklarının ardından bugün gelinen noktada politikalarının başına enflasyonla mücadeleyi koyduklarını ve iki ana meseleye odaklandıklarını aktaran Albayrak, şöyle devam etti:
"Temel alanlarımızın birincisi, reel sektör ve bankacılık sektörümüzün yapısının güçlendirilmesi. İkincisi ise bütçe disiplini. Bütçe disiplininden taviz vermeden, ülkemizin küresel piyasalar nezdinde sağladığı güçlü pozitif algıya zarar vermeden adımlarımızı atmaya devam edeceğiz. Bugün itibarıyla yıl sonu bütçe denge hedeflerimiz planlanan şekliyle güvenli bir şekilde devam ediyor. Diğer taraftan da Avrupa piyasalarındaki durgunluk ve yaşadığımız kur ataklarının reel sektörümüz ve bankalarımıza olan etkisini en aza indirecek adımlar atmaya devam ediyoruz."
Albayrak, enflasyon ile mücadelede, özellikle gıda enflasyonunda çok stratejik bir yol haritasını hazırladıklarını belirterek, daha önce yaklaşım olarak yaşanan gelişmelere karşı "kısa süreli" müdahaleleri önceleyen Gıda Komitesi'nde yaklaşımlarını değerlendirdiklerini söyledi.
Artık orta ve uzun vadeli stratejileri hayata geçireceklerini dile getiren Albayrak, bu kapsamda yaptıkları ilk toplantılarda yapısal değişimlere odaklandıklarını, "Tarımda Güçlendirilmiş Veri Altyapısı" ve "Erken Uyarı Sistemi"ni hızlı bir şekilde devreye alacaklarını bildirdi.
Albayrak, tarımsal ürünlerde fiyat istikrarı için etkin ve dinamik üretim planlaması yapabilmelerinin gerektiğini belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu çerçevede, Erken Uyarı Sistemi ile rekolte tahmini ve rekoltenin dinamik olarak takibine imkan sağlayacağız. Teknolojik imkanlardan da yararlanarak, tarım ve gıda ürünlerinde fiyat, arz ve arz zinciri gelişmelerini izleyecek, sistemden edilen sinyaller ile tarımsal üretim ve fiyatlardaki olası dalgalanmalara karşı gerekli tedbirleri zamanında devreye alacağız. Erken Uyarı Sistemi'nin yanında, Gıda Komitesi koordinasyonunda Hal Yasası'nı da en iyi şekilde uygulamaya sokacağız."
Albayrak, toptancı hali işletim modelini dünyadaki iyi uygulamaları örnek alarak kurgulayacaklarını, hal sayısının ve hal konumlarının yaş meyve-sebze toptan ticaretindeki verimliliği artıracak şekilde yeniden belirleneceğini anlattı.
Hallerin, Türkiye'nin mevcut ulaştırma, lojistik ve teknolojik altyapısıyla entegrasyonunu sağlayacaklarını dile getiren Albayrak, rekabet koşullarını optimize edecek, sağlıklı piyasa koşulları ve fiyat oluşumunu destekleyeceklerini vurguladı.
Bakan Albayrak, bu yapısal adımlarla, enflasyon konusunda çok büyük bir mesafe kat edeceklerini belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Yapısal adımları atarken, fırsatçılarla, stokçularla mücadelemizi de en üst seviyede sürdüreceğiz. İşte sadece son bir-iki günde Polatlı'da yapılan denetimlerde çıkan netice. Arkadaşlar 24 deponun sadece 3'ünde satış yapıldığını tespit ettiler. 24 depoda bakıyorsunuz 50 bin tondan fazla soğan depolanmış ve satılmıyor.
Yapılan incelemeler ve görüşmeler sonrasında, sadece Polatlı coğrafyasında 200 bin ton civarı soğanın 'fiyatlar yükselir' beklentisi ile depolarda tutulduğunu tespit ediyorlar. Bugün yine denetim devam ediyor. Bu manada fırsatçılığa ve stokçuluğa asla izin vermeyeceğiz.".
Albayrak, bakanlık koordinasyonunda, Ticaret Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı ile ilgili kurumlarla bu denetimleri artıracaklarını, her yerde süreci sıkı bir şekilde sürdüreceklerini söyledi.
Albayrak, sadece kuru soğan üzerinden değil sebze ve meyvede fırsatçılık yapanlara izin vermeyeceklerini altını çizdi.
Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak, ekim ayının ortalarında açıkladıkları Enflasyonla Topyekün Mücadele seferberliğinin, salondaki iş insanlarının da güçlü desteği ile ciddi bir ivme yakaladığını belirterek, "Özellikle kasım ve aralık ayı rakamlarında ciddi bir iyileşme yakalayarak enflasyon hedeflerimize çok yakın bir netice yakalayacağımızı düşünüyoruz." dedi.
"YEP'teki en temel önceliğimiz olan enflasyonla mücadele sürecinin başarıya ulaşmasıyla birlikte ülkemize yönelik ekonomik girişimlerin fiyatlamalara olan suni etkisini de bertaraf etmiş olacağız." diyen Albayrak, şu ifadeleri kullandı:
"Ekimde başlayan enflasyonda yavaşlama özellikle kasım ayı içerisinde, yakın takip ettiğimiz bu süreçte ki; sahada çok yakın bir takip süreci başlattık. Birçok sektörde, alandan gelen sinyaller bu sürecin yavaş yavaş pozitif netice vermeye başladığını ve kasımda bu neticeleri göreceğimizi yavaş yavaş ortaya koyuyor. Özellikle fiyatlardaki aşırı yükselişe neden olan kurdaki şokları ve belirsizliği geçmişte bıraktık. Kurun son bir aylık süre içerisinde geldiği seviye ve piyasaların beklentisi ortada. Hatta o kadar ciddi ve pozitif bir gelişme ortaya koyuldu ki ben iş dünyasındaki birçok temsilcisinden mesaj alıyorum; 'Sayın bakanım kur aşırı düştü, inşallah daha da düşmez değil mi?' şeklinde devamlı mesajları alıyorum, rekabetçi bir kur noktasında. Tabii bu güzel bir gelişme. Psikolojik olarak da piyasa olarak da maliyetler ve fiyatlamalar olarak da çok iyi bir gelişme."
Albayrak, kredi faiz oranlarında son dönemde yaşanan düşüşlere değinerek, "Kredi faizleri yüzde 40'lar, 45'ler, 50'lerin konuşulduğu bir ortamda bugün, ben gün gün BDDK'dan takip ediyorum. Kredi faizleri yüzde 30'un altına, yüzde 25'lere, yüzde 25'lerin altına inmeye başladı. Bu yüzde 25'lere ve altına doğru başlayan süreç, bu trend aralık ayında daha da düşecek inşallah." dedi.
Enflasyonda ve piyasada belirsizliğin kalkmasıyla enflasyonun daha da düşeceğini dile getiren Albayrak, son ÖTV ve KDV düzenlemelerinin etkisi ile çok pozitif bir kasım ayı enflasyonu tablosuna doğru ilerlediklerini söyledi.
Albayrak, bir taraftan fiyatlardaki enflasyonist baskıyı kırmaları, diğer taraftan sektör olarak içinden geçtikleri durgunluktan kurtulmaları nedeniyle mobilya, otomotiv ve beyaz eşya sektöründen aldıkları haberin kendilerini sevindirdiğini anlattı.
Sanayiciler ve üreticiler açısından bu gelişmelerin, finansmana erişimde ve üretim maliyetlerinde ciddi düzeltmeleri de beraberinde getireceğine inandıklarını söyleyen Albayrak, reel sektörle güçlü bir iş birliği ve koordinasyonla yürüttükleri bu mücadelenin, reel sektörün süreçten güçlenerek çıkmasını da sağlayarak Türkiye ekonomisinin dengelenme sürecine çok önemli bir katkı sağlayacağına dikkati çekti.
Bakan Albayrak, "YEP'te ilk faz olarak ilan ettiğimiz 'dengelenmeyi' hedeflediğimiz ölçüde ve başarılı bir şekilde gerçeklemesini sağlayarak ülke ekonomimize olan güveni güçlendirmeye başladık. Türkiye, ağustos ve eylül aylarında karşı karşıya kaldığı girişimlere rağmen güçlü duruşu ile yoluna devam etti." ifadelerini kullandı.
Gelinen noktada Türkiye'nin güvenli yatırım iklimini güçlendireceğini ve yatırımcı güvenini artırarak yoluna emin adımlarla devam edeceğini belirten Albayrak, bu süreçte Türkiye'nin, burada çok kıymetli temsilcileri bulunan ülkelerle ticaret hacmini artırarak, iş birliğini güçlendirerek kazan-kazan prensibi çerçevesinde politikalarını sürdüreceğini söyledi.
Albayrak, organizasyona katılan ülkelere hitaben, "Türkiye ile ticaret, iş, iş birliği yapan şirketler, firmalar, sermayedarlar hükümetimizin desteği ve güvencesi altındadır. Bugüne kadar Türkiye ile iş birliği yapıp ne kadar kazanan şirket ve ülke varsa her geçen gün sayısı artmaya devam etmektedir." dedi.
İş birliğini artırmanın önemine değinen Albayrak, bu sayede, küresel ekonomideki belirsizliklerden olabildiğince az etkilenerek uluslararası ticarette sahip oldukları payı daha yukarılara taşıyabileceklerini vurguladı.
Albayrak, Türkiye'nin ve İstanbul'un coğrafi konumunun avantajından bahsederek, Türkiye olarak ekonominin tüm alanlarında samimi ve hakiki bir karşılıklı kazan-kazan iş birliğine açık olduklarını bildirdi.
Türkiye'nin sadece ekonomik anlamda değil siyasi açıdan da istikrarlı bir şekilde bölgesine ve dünyaya örnek ve umut olmaya devam ettiğini dile getiren Albayrak, Türkiye'nin rol model, istikrar ve umut kapısı olmaya güçlenerek devam ettiğini sözlerine ekledi.
Muhabir: Elif Ferhan Yeşilyurt-Uğur Aslanhan