İSTANBUL (AA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından ekim ayına ilişkin Fiyat Gelişmeleri Raporu yayımlandı.
Rapora göre, ekim ayında tüketici fiyatları yüzde 2,0 artarken, yıllık enflasyon 0,71 puan azalarak yüzde 8,55'e geriledi. Enflasyondaki gerilemede gıda ve temel mal grupları öne çıktı, yıllık enflasyon enerji dışındaki tüm ana gruplarda düşüş kaydetti. Bu dönemde gıda enflasyonundaki yavaşlamada işlenmiş gıda fiyatları etkili olurken, temel mal grubundaki düşüşte diğer temel mallar grubu kaynaklı baz etkisi öne çıktı.
Hizmet yıllık enflasyonu ulaştırma dışındaki grupların desteğiyle gerilemeye devam etti. Öte yandan, enerji fiyatları geçen ayın ardından bu dönemde de yüksek bir oranda arttı.
Türk lirasındaki istikrarın yanı sıra enflasyon beklentilerindeki iyileşme ve iç talep koşullarının seyri çekirdek enflasyon göstergelerindeki düşüşü desteklemeye devam etti. B ve C göstergelerinin eğilimindeki ılımlı seviyeler korundu. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 1,26 ve 0,87 puan düşüşle yüzde 7,64 ve 6,67 olarak gerçekleşti.
Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre gıda, temel mal, hizmet ve alkol-tütün gruplarının katkıları sırasıyla 0,39, 0,29, 0,19 ve 0,06 puan azalırken, enerji grubunun katkısı 0,13 puan arttı. Mevsimsellikten arındırılmış ve vergi etkisi düzeltilmiş verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamalarına göre B ve C göstergelerinin eğilimi bir miktar geriledi. Bu gelişmede temel mal grubu etkili olurken, hizmet grubu eğilimi görece yatay seyretti
Haberleşme fiyatları cep telefonu görüşme ücretleri kaynaklı arttıRapora göre hizmet fiyatları ekim ayında yüzde 0,64 arttı, grup yıllık enflasyonu 0,53 puan azalarak yüzde 12,01 oldu. Yıllık enflasyon diğer hizmetler ve lokanta-otel gruplarında gerilerken, ulaştırma grubunda yükseldi, kira ve haberleşme gruplarında ise yataya yakın seyretti.
Bu dönemde, aylık bazda haberleşme ve ulaştırma gruplarındaki fiyat artışları öne çıktı. Haberleşme fiyatları cep telefonu görüşme ücretleri kaynaklı artarken, ulaştırma hizmetlerinde havayolu ile yolcu taşımacılığı fiyatları (yüzde 9,93) ile şehirlerarası tren ücretlerindeki (yüzde 20,64) artışın etkileri gözlendi. Ekim ayında lokanta-otel grubunda yemek hizmetleri fiyatları ılımlı bir artış kaydederken, konaklama hizmetleri fiyatlarındaki düşüş dikkati çekti.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu 1,06 puan düşerek yüzde 1,92'ye geriledi. Bu düşüşte, güçlü baz etkisi, iç talep koşullarındaki ılımlı seyir ve yakın dönemde Türk lirasında gözlenen istikrar ile fiyatları aylık bazda görece yatay seyreden diğer temel mal grubu belirleyici oldu. Bu dönemde, giyim grubu yıllık enflasyonundaki düşüş eğilimi sürerken, dayanıklı mallarda yıllık enflasyon arttı. Dayanıklı mal grubu fiyatları ekim ayında diğer elektrikli ve elektriksiz aletlerin fiyatlarındaki gerilemeye (yüzde 1,59) karşın, mobilya, otomobil ve beyaz eşya fiyatlarındaki artışların (sırasıyla yüzde 2,61, 0,75 ve 0,72) etkisi ile yüzde 0,75 yükseldi.
Çay fiyatlarında son aylarda gözlenen artış eğilimi yavaşladıEnerji fiyatları ekim ayında yüzde 4,82 arttı. Bu gelişmede yüzde 14,90 artan elektrik fiyatları öne çıktı, tüp gaz ve akaryakıt fiyatları ise sırasıyla yüzde 5,16 ve 2,67 yükseldi. Böylelikle enerji yıllık enflasyonu 1,14 puan artışla yüzde 6 oldu.
Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu ekim ayında 1,67 puan azalarak yüzde 7,85 oldu. Bu gelişmede işlenmiş gıda fiyatları etkili olurken, işlenmemiş gıda yıllık enflasyonu bu dönemde yüzde 2,96 ile yataya yakın seyretti. Ağustos ayından bu yana olumlu seyreden işlenmiş gıda fiyatlarında ekim ayında da ılımlı bir aylık fiyat artışı (yüzde 0,66) gözlendi ve grup yıllık enflasyonu geçen yıldan gelen yüksek bazın da etkisiyle yüzde 12,47'ye geriledi. Bu grupta ekmek ve tahıl fiyatlarındaki artış öne çıkarken, çay fiyatlarında son aylarda gözlenen artış eğiliminin oldukça yavaşladığı gözlendi.
Bu dönemde taze meyve-sebze grubunda yıllık enflasyon 4,83 puan yükselerek yüzde eksi 0,46 olarak gerçekleşti. Diğer işlenmemiş gıda grubunda ise kırmızı ve beyaz et fiyatlarındaki düşüşler öne çıktı. Bu gelişmelerle, taze meyve-sebze dışı gıda grubunda yıllık enflasyon yüzde 9,70'e geriledi.
Ana sanayi gruplarına göre fiyatlar ara malı grubunda gerilediRapora göre yurt içi üretici fiyatları ekim ayında yüzde 0,17 artarken, yıllık enflasyon yüzde 1,70 ile düşük seviyesini korudu. Bu dönemde petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimi negatif değerini sürdürdü.
Ana sanayi gruplarına göre fiyatlar ara malı grubunda gerilerken, dayanıksız tüketim malı grubunda ılımlı bir seyir izledi, diğer gruplarda ise artış gösterdi.
Ara malı grubu fiyatlarındaki gerilemede demir-çelik ve kağıt ürünleri ön plana çıkarken, dayanıksız tüketim mallarının seyrinde et ve et ürünlerindeki düşüş belirleyici oldu.
Dayanıklı mal grubu fiyatlarındaki artışta mobilya ve ev aletleri; sermaye mallarında metal yapı ürünleri ve motorlu kara taşıtları; enerji grubunda ise elektrik fiyatları öne çıktı. Sonuç olarak, tüketici fiyatları üzerindeki üretici fiyatları kaynaklı maliyet baskıları zayıf seyrini sürdürdü.
Muhabir: Murat Birinci