Fatih Sultan Mehmet’ten bugüne
Türkiye’nin yurtdışında açtığı okullarda hem imam hatip formatı var, hem de bölgelere göre değişik isimler alabiliyor. Özellikle Osmanlı’nın uzun yıllar varlık gösterdiği Balkanlar’da imam hatipler ‘medrese’ adıyla anılıyor. Bu çerçevede Makedonya’da İsabey Medresesi, Bulgaristan’da ise Nüvvab Medreseleri’nin bulunduğunu kaydeden Ahmet Kaan, “Bir kısım okulların Osmanlı’dan beri gelen bir tedrisatı var. Makedonya’daki İsabey Medreseleri, Fatih Sultan Mehmet döneminde açılmış, o günden beri devam ediyor. Bu okullar, dini ve fenni ilimlerin birarada olduğu okullar. Özellikle Balkanlar’da var. Osmanlı o bölgeden çıkınca orada da kesintiye uğramış” diye konuştu.
Avrupa’da 1950’den beri bulunuyoruz ama...
Balkanlar’da, Orta Asya’da, Afrika’da, Suudi Arabistan’da ve son dönemde de özellikle Avrupa bölgesinde imam hatiplerin açılmaya başladığını anlatan Ahmet Kaan, “Bunlar kolay olmadı. İmam hatip konusunu halen ülkemizde anlamayan kesimler var, yurtdışında da anlamıyorlar ve müsaade etmiyorlar. Avrupa’da biz 1950’lerden beri bulunuyoruz ama imam hatiplere müsaade edilmemiştir” dedi. Avrupa’da okulların son 4-5 yıldır açılmaya başlandığının altını çizen Kaan, Belçika’daki İbni Sina Kız İmam Hatip Lisesi’nin Avrupa’daki güzel projelerden biri olduğunu belirtti. Kaan, “Bu okul, 1990’lı yılların başında açıldı, bugün hala mezun veriyor” dedi.
Maryland’de açılacak
Avrupa bölgesinde, son dönemde Fransa, Danimarka, Hollanda ve Avusturya’da imam hatiplerin açıldığını belirten Ahmet Kaan, Avustralya ve ABD’de de imam hatip liselerinin açılacağı bilgisini verdi. Avustralya’daki okulun yapımının halen devam ettiğini ifade eden Kaan, “Devletimizin de desteklediği Amerika’da Maryland’da bir İslam Külliyesi var. Orada bir imam hatip açılacak. Onun hazırlıkları yapılıyor” ifadelerini kullandı. Şu anda mevcut okulların ülkelere göre dağılımı ise şöyle: Suudi Arabistan 12, Kırgızistan 2, Danimarka 2, Avusturya 1, Belçika 1, İskandinavya 1, Romanya 1, Azerbaycan 1, Bulgaristan 3, Somali 2, KKTC 1, Gürcistan 1, Kamerun 2, Burkina Faso 3, Mali 1, Nijer 1, Gana 1, Senegal 2, Makedonya 1, Arnavutluk 2, Fildişi Sahilleri 1.
75 ülkenin öğrencileri misafir
Yurt dışındaki imam hatiplerin yanı sıra, Türkiye’de eğitim veren uluslararası imam hatipler de bulunuyor. 2006 yılında açılmaya başlanan uluslararası imam hatiplerin ilki Kayseri’de Mustafa Germirli Uluslararası imam hatip lisesi adıyla eğitim ve öğretime başladı. Bugün 8’i proje okulu olmak üzere 13 uluslararası imam hatip lisesi var. Bu okullarda 75 farklı ülkeden binlerce öğrencinin eğitim gördüğünü belirten Ahmet Kaan, “Buradaki öğrencilerin çoğunluğunu yabancı öğrenciler oluşturuyor, bir kısmı da Türk öğrenci. Bu da Türklerle yabancıların bir arada yaşamasına, kaynaşmasına vesile oluyor. Türk öğrencilerin de uluslararası temaslar kurmasına yarıyor” diye konuştu.
Türkiye’de üniversite okuyorlar
Geçtiğimiz 11 yılda uluslararası imam hatiplerden binlerce mezun verdiklerini ve bu mezunların Türkiye’deki üniversitelerde okuduğunu belirten Ahmet Kaan, “Üniversitede okuyanların birçoğunun da, ülkelerine dönüp bu imam hatip ruhunu oraya taşıması önemli. Yapabiliyorsa orada imam hatip açılmasına vesile oluyorlar veya gittikleri yerlerde toplumu dönüştürebilecek konumda bulunuyorlar” dedi. Yabancı öğrencilerin Türkiye’de üniversite okuduktan sonra genellikle ülkelerine gittiğinin altını çizen Kaan şunları aktardı: “Bu öğrenciler, bulundukları yerlerde ağırlıklı olarak camilerde din görevlisi oluyorlar veya din kültürü öğretmenliğine başlıyorlar. Burada farklı fakülteler okuyanlar ülkelerinde devletin çeşitli kademelerinde yer alıyorlar.”
Kartal İmam Hatip ilk modeli
Uluslararası imam hatipler yokken, yabancı öğrencilerin diğer okullarda eğitim gördüğü bilgisini veren Ahmet Kaan, önceleri yurtdışından gelenlerin büyük ağırlığını gurbetçilerin çocuklarının oluşturduğunu söyledi. Kaan, “1980 ve 1990’lardaki vizyon buydu. 2000’lerde ise vizyon dünyanın birçok coğrafyasından gelen çocuklar oldu” dedi. Kaan, Kartal İmam Hatip Lisesi’nin de kurulmasının ana amacının Avrupa’ya göçen Türk toplumunun çocuklarını yetiştirmek olduğunu kaydetti.
Yurtiçi rakamlar
Şu anda Türkiye’de, 1482 imam hatip lisesi, 3 bin 142 imam hatip ortaokulu olmak üzere 4 bin 604 imam hatip okulu bulunuyor. Bu okullardaki öğrenci sayısı 1 milyon 346 bin 819. Bu rakama açık imam hatip liselerinde okuyan 100 bin öğrenci de dahil. İmam hatip liselerinde 524 bin 577, imam hatip ortaokullarında da 709 bin öğrenci var.