İngiltere’nin 29 Mart 2019 tarihinde AB’den resmen ayrılacağı, bunu takip eden geçiş döneminin de 2020 yılı sonunda biteceği hatırlatılan açıklamada, “İngiltere ve AB yeni bir ilişki içine girecek. Bunun, her iki tarafın da yararına olması, refahlarını ve güvenliklerini güçlendirmesi gerekir.” ifadeleri kullanıldı.
İngiltere’nin AB’ye Brexit müzakereleri kapsamında yapacağı teklifle ilgili önemli değişiklikler üzerinde kabinenin görüş birliğine vardığı belirtilen açıklamada, bununla birlikte müzakerelerde herhangi bir anlaşmanın sağlanamaması senaryosuna yönelik hazırlıkların da hızlandırılacağı kaydedildi.
İngiltere’nin, Brexit’in ardından AB ile ekonomi ve güvenlik ortaklığını sürdürme kararını muhafaza ettiğinin altı çizilen açıklamada, bugün bu konudaki pozisyonunu ayrıntılandırma ve inanılılır bir zemine oturtma kararı alındığı ifade edildi.
İrlanda sorununa "yeni çözüm"
Açıklamada yer verilen yeni teklife göre İngiltere ile AB arasında “mallar için serbest ticaret bölgesi” kurulacak. Bu bölge sayesinde AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti ile İngiltere’nin parçası Kuzey İrlanda arasındaki sınır ve ticaret probleminin çözülmesi öngörülüyor.
Yeni teklife göre İngiltere ile AB tarım ürünleri dahil bütün mallar için ortak kurallar içinde hareket edecek ancak İngiliz Parlamentosu yeni kuralları denetleme ve ihtiyaç duyması halinde İngiltere iç hukukuna dahil etmeme yoluna gidebilecek. İngiltere, hizmet sektöründe kendi çıkarlarını korumaya dönük bir esnekliği ise elinde tutacak.
İngiltere, rekabetin korunması konusunda AB ile ortak kurallar içinde hareket ederken, çevre ve tüketicinin korunması gibi alanlardaki uluslararası standartların mevcut düzeyinin altına düşmeyecek.
Taraflar, aralarındaki anlaşmaların tutarlı yorumu ve uygulanması için de bir ortak kurumsal çerçeve teşkil edecek. Anlaşmazlıklara İngiltere’de İngiliz mahkemeleri, AB topraklarında ise AB mahkemeleri yetkili olacak.
Yeni gümrük modeli
İngiltere ile AB arasında “Kolaylaştırılmış Gümrük Anlaşması” aşamalı olarak hayata geçirilecek. Bu anlaşma ile taraflar arasında “ortak bir gümrük alanındaymış gibi” gümrük denetimleri kaldırılacak. İngiltere, hedefi kendisi olan mallara kendi gümrük vergilerini ve ticaret politikasını, hedefi AB olan mallara AB’nin gümrük vergileri ile ticaret politikasını uygulayacak.
Bu düzenleme, taraflar hazırlıklarını tamamladıkça aşamalı olarak hayata geçirilecek. Düzenleme ile İngiltere’nin AB dışındaki ülkeler ile ticari ilişkilerinde kendi gümrük politikasını uygulaması öngörülüyor.
İngiliz hükümeti, AB'ye yeni teklifinin tüm ayrıntılarının gelecek hafta yayımlanacak Brexit raporunda yer alacağını da açıkladı.
Brexit
İngiltere, 2016 yılının haziran ayında yapılan referandumla yüzde 48'e karşı yüzde 52 oyla AB'den ayrılma kararı almış, 29 Mart 2017'de de Lizbon Anlaşması'nın 50. maddesini işleterek ayrılık sürecini resmen başlatmıştı.
2017 yılının haziran ayında başlayan müzakereler için AB Komisyonu'nun Brexit Başmüzakerecisi Michel Barnier ve İngiltere Brexit Bakanı David Davis başkanlığındaki teknik ekipler görevlendirilmişti.
Taraflar geçen yılın sonunda vatandaş haklarının da aralarında yer aldığı bir dizi konuda ön anlaşmaya varmıştı. Son aşamada tarafların gelecekte inşa edecekleri ticari ilişkiler, dış politika, terör ve uluslararası suçla mücadele, savunma ve güvenlik konularında iş birliğine yönelik müzakereler devam ediyor.