Merinos Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi;nde Bursa Büyükşehir Belediyesi ve
Osmangazi, Nilüfer, Mudanya Belediyeleri işbirliğiyle düzenlenen sempozyumda,
Prof.Dr. Sabahattin Özel (emekli-İstanbul Ü.), Prof.Dr. Ayten Sezer Arığ - Prof.Dr.
Yasemin Doğaner (Hacettepe Ü.), Prof.Dr. Nejla Günay (Gazi Ü.), Prof.Dr. Safiye
Kıranlar (Sakarya Ü.), Prof.Dr. Feyza Kurnaz Şahin - Gürsoy Şahin (Afyon Kocatepe
Ü.), Prof.Dr. İ.Arda Odabaşı (Mimar Sinan Güzel Sanatlar Ü.), Doç.Dr. F.Rezzan Ünalp
(Ufuk Ü.), Doç.Dr. Hadiye Odabaşı (29 Mayıs Ü.), Doç.Dr. Resul Babaoğlu (Katip
Çelebi Ü.), Doç.Dr. Betül Batır (İstanbul Ü.-Cerrahpaşa) ve Doç.Dr. Eminalp Malkoç
(İstanbul Teknik Ü.) konuşmacı olarak yer aldılar.
Türk çağdaşlaşma hareketini nihai hedefine taşımak doğrultusunda yaşamın her alanını
şekillendirecek temel uygulamaların hayata geçirildiği 1924’ü yüzüncü yılında
değerlendirme amacını taşıyan sempozyuma, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı
Mustafa Bozbey;in yanı sıra Mudanya Belediye Başkanı Deniz Dalgıç, önceki dönem
İYİ Parti Bursa Milletvekili Prof. Dr. İsmail Tatlıoğlu ve Bursa Barosu Başkanı Metin
Öztosun da katıldı.
Protokol düzeni gözetilen açılış konuşmalarında TKB Bursa Şubesi Başkanı Tijen
Sözeri, sözlerine sempozyuma katılan herkese teşekkür ederek başladı.
"Her türlü haksızlığa ve eşitsizliğe karşı mücadele etmeliyiz"
Konuşmasında Türk kadınına toplumsal kimlik kazandıran Gazi Mustafa Kemal
Atatürk;ü ve TKB;nin ilk mücadele ateşini yakan kurucu başkan Nezihe Muhittin;i
saygı ve rahmetle yad eden Sözeri, Türk kadınlarının uluslararası gidişatını izlemeyi ve
Türk kadınları hakkında projeler geliştirmeyi amaçladıklarını vurgulayarak;
"TKB aynı zamanda Avrupa Lobisi sekreterlik görevini de sürdürmektedir. 100 yıl önce
7 şubat 1924, tarihin en büyük kadın hareketinin başladığı tarihtir. Günümüze
gelindiğinde 2024&;ün ilk altı ayında hızla çoğalan çocuk istismarı, öldürülen kadınlar
haber olmaya devam etmektedir. Sesi duyulmayan kadınlarımızın sayısı
bilinmemektedir. Bu nedenle TKB olarak kadının özgür olmadığı bir toplumun özgür
olamayacağının da altını çizmek istiyorum. Kadına yönelik şiddet ve ayrımcılığın
sonlandığı, yaşanabilir bir toplum için kadın, genç, erkek, yaşlı herkes, her türlü
haksızlığa karşı demokrasi ve adaletle mücadelemize devam etmeliyiz. Kadınların daha
özgür ve eşit olacağı güne kadar mücadelemizden vazgeçmeyeceğiz" diye konuştu.
TKB Bursa Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Betül Batır ise tarihini
öğrenmeyenlerin onu tekrar yaşamak zorunda kalacağını kaydederek, "Tarihimizi
öğrenmek kaçınılmaz bir vatandaşlık görevidir… Kadın değişirse, toplum değişir"
açıklamalarıyla katılımcılara ve projeye destek verenlere teşekkür etti.
İstanbul Teknik Üniversitesi’nden Doç. Dr. Eminalp Malkoç, sempozyumun planlayıcısı
ve düzenleme kurulu başkanı olarak “Cumhuriyet’in en uzun yılı” yaklaşımı içinde
1924 senesinin önemini inceleyen paket program niteliğinde bir sempozyum dizisi
oluşturduklarını, kadın odaklı olarak Bursa’da ilk adımı attıklarını söyleyerek bir
kurumun 100. yılına ulaşmasının önemli değer ifade ettiğinin altını çizdi.
"Kadınlar eşitlik mücadelesinin sembolü olmuştur;
Programda konuşan Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey de,
Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk;ün, sadece bağımsız bir ülke inşa
etmekle kalmadığına aynı zamanda Türk kadınını hakkettiği yere taşımak için
devrimleri hayata geçirdiğine dikkat çekerek,
;Cumhuriyet Türkiye;sinin temel taşlarından biri olan TKB, kuruluşundan beri
kadınların hak arama mücadelesininin sembollerinden olmuştur. Birliğin kuruluşunun
ardından kadınların seçme ve seçilme hakķı gündeme geldi. 3 Nisan 1930;da çıkarılan
yasayla Türk kadını oy kullanma hakkı kazandı. 5 Aralık 1930 tarihinde ise oy
kullanma ve milletvekili seçilme hakkı tanındı. Siyasette kadının varlığı, eşitlik
konusunda duyarlılığı artırmakla kalmamış aynı zamanda toplumun her kesiminin sesini
duyurmayı ve anlamayı da amaçlamıştır. Kadınların, mecliste yeterli sayıda temsil
edilmemesini, toplumsal eşitliği yeterince yansıtmadığını görüyoruz. Kadınlar farklı
bakış açıları ve çözümlerle topluma farklı fikirler sunmaktadır ve sunmaya da devam
edecektir.; dedi.
Kadın eğitimine önem vermeliyiz;
Türkiye;de değişim talebi olduğunu ve değişimin ise kadınsız olamayacağının altını
çizen Mudanya Belediye Başkanı Deniz Dalgıç ise, kadının toplumdaki değişim ve
gelişimin sembolü olduğuna vurgu yaparak;
"Atatürk’ün ileri görüşlülüğü sayesinde Türk kadını eşit temsil hakkını birçok ülkeden
önce elde etmiştir. Kadın eğitimine önem verdiğimiz ölçüde istismar ve şiddetin önüne
geçilebilecektir. Ancak maalesef eğitimli kadınlarımız da istismara uğruyor. Ataerkil bir
toplumdan geliyoruz. Bir erkek fakat bir Atatürkçü ve Türk insanı olarak bu özel
etkinliği gerçekleştiren herkese teşekkür ediyorum; ifadelerini kullandı.
Önceki dönem İYİ Parti Bursa Milletvekili İsmail Tatlıoğlu da, kadın istihdamının halen
istenilen düzeye ulaşmadığını hatırlatarak şunları söyledi:
"Biz bir elmanın iki yarısı değil miyiz? Neden kadın siyasetçilerin sayısı az? Bize bir
yer açsınlar dersiniz, dünya yıkılır yer açılmaz. Siz kendiniz yer alacaksınız. Kendiniz
yerinizi alacaksınız; şeklinde konuştu.
Sempozyumun bir diğer konuşmacısı Bursa Baro Başkanı Metin Öztosun da,
değerlerimize sahip çıkmaya devam edeceklerini, bir çift mavi gözün ışığında muhasır
medeniyetler seviyesine hep birlikte ulaşılacağını kaydetti.
"Kadınlarımız son yıllarda büyük başarılar gösterdi"
Konuşmaların ardından sempozyumun açılış konferansını İstanbul Üniversitesi Atatürk
İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sabahattin
Özel gerçekleştirdi.
Kadının insanlığın beşiği, temel öğesi, ilk eğitimcisi olduğunu vurgulayan Özel,
kadınlar karşısında erkeklerin üstünlüğü iddiasının kandırmacadan öteye geçmediğini
belirterek;
"Üstünlüğü kaba kuvvete dayandırmak yanlıştır. Üstünlük kültürle olur, bilgiyle olur,
insani değerlerle ve onları işleyebilmekle olur. Son yıllarda kadın sporcularımızın
gösterdiği başarılar, güç bakımından da bir şekilde sportif alanda erkeklerin önünde
olduklarını gösteriyor. Son örnek olarak da Harp Okulları mezuniyet töreninde üç
kuvvette de kadın öğrencilerin birincilikle bitirmiş olmalarını tesadüfe bağlayamayız;
cümlelerine konuşmasında yer verdi.
;Türkiye;nin yükselmesi kadına verilen değerle mümkün;
Geçmişte kadınların yaşadıkları zorluklara da değinen Prof. Dr. Sabahattin Özel,
kadının çektiği çileleri örneklerle anlatarak;
;Zamanında bir erkek, eşinin kız çocuk doğurduğunu öğrendiğinde onu çok kötü bir
şekilde dövmüş ve bebeğiyle birlikte dışarı atmıştı. Bebek ölmüş, kadın sakat kalmıştı.
Mahkemede bir türlü boşanamıyordu. Mahmut Esat Bey;in Türk Medeni Kanunu;nu
hızlandırma konusundaki motivasyonu bu ve bunun gibi olaylardı. Kadın kaosu uzun
zamanlar devam etti. Kadınlar tıp fakültesine girebilir mi yargıç olabilir mi gibi
tartışmalar yapılırdı. Bu tartışmaları yapanların da erkek olduğunu unutmamak gerekir.
Eskiden kadın oyuncu bulunamıyordu, hep erkekler oynardı. Halk arasında kadınlar
;oyuncu&; olarak damgalanırlar diye kadınlara oyunculuk eğitimi verilemedi. Meclisin
açıldığı ilk gün mecliste ulema üyelerinden Hacı Süleyman Efendi, ;kız çocuklarının
eğitimine öncelik vermeliyiz. Çünkü çocuk anne kucağında büyür, anne eğitimli olursa
bu çocuğun niteliğine yansır ve ülke de böyle yükselir; demişti. Şimdi de aynı şeyi
söylüyoruz Türkiye;nin yükselmesi ve kalkınması, kadının yerini almasıyla gerçekleşir.
Bunun başında da eğitim gelir; diye konuştu.
Sayın Özel’in açılış konferansı ardından 3 Mart 1924 Kanunları, Halifeliğin
Kaldırılması, 1924 Anayasası, 1924 basını ve çok partili hayat denemesi gibi konulara
odaklı sempozyum sunumlarına geçildi.