BURSA- Bursa’daki dönüşüm çalışmalarını ‘Kentsel Dönüşüm Forumu’nda değerlendiren İMO Bursa Şube Başkanı Mehmet Albayrak, yüzde 65’i birinci derece deprem bölgesinde bulunan Türkiye’de kentlerin geleneksel yapı anlayışı ve denetimsizlik nedeniyle yaşanamaz hale geldiğini belirtti. ‘Kentler eskiyip yaşlanabilirler, şişmanlayıp hantallaşabilirler, zamanla oluşan nüfus yoğunluğunu taşıyamaz hale gelebilirler’ diyen Başkan Albayrak, 1980’ li yıllardan itibaren sanayileşmenin de etkisiyle sürekli göç alan Bursa’nın acil tedaviye ihtiyaç duyduğunu vurguladı.
Yapı Stokunun Yüzde 6 ile 12’si Yıkılacak
Bursa’daki yık-yap şeklindeki kentsel dönüşüm algısının doğru olmadığını ifade eden Albayrak, dönüşümün kent yenileme ve canlandırma çalışmalarını da içermesi gerektiğini dile getirdi. 1999 Marmara Depremi’nin 20 binden fazla can kaybına yol açtığını, yüzde 15 oranında milli gelir kaybına sebep olduğu hatırlatan İMO Bursa Şube Başkanı Mehmet Albayrak, “Bursa özeline baktığımızda, olası bir depremde yapı stokunun yaklaşık yüzde 6 ile 12’sinin deprem anında çökeceği varsayılmalıdır. Bu da ortalama 22 bin binanın yıkılması anlamına geliyor. Bu sonucu geçmiş depremlerde, geleneksel yapı karakterimizin davranışları ortaya koymaktadır ve istatistiki bir sonuçtur” dedi.
Doğru Kentsel Dönüşüm İçin Yapılması Gerekenler
İnsan hayatının maddi bir karşılığı olmayacağını ve oluşabilecek can kayıplarını hayal dahi etmek istemediğini ifade eden Başkan Albayrak, acil ihtiyaç olarak nitelendirdiği doğru kentsel dönüşüm için neler yapılması gerektiğini şöyle aktardı:
“Kentsel dönüşümün yık-yap anlayışından çıkması gerekmektedir. Güçlendirme kavramı ön plana çıkartılmalıdır. Zira tüm binalarımızı yıkmak ve yeniden yapmak yerine güçlendirerek depreme dayanıklı hale getirebiliriz. Bu şekilde deprem açısından birer çöküntü alanı olan kentimizin büyük bölümünü dönüştürebiliriz. Ülkemizin ekonomik durumu göz önüne alındığında yüzde 60 daha az maliyetli olan güçlendirme çalışmalarına öncelik verilmelidir. Mevcut 6306 sayılı kentsel dönüşüm yasası herhangi bir envanter çalışmasını kapsamamaktadır. Deprem yönetmeliği de hızlı değerlendirme teknikleri içermiyor. Bu nedenle hızlı değerlendirme alanında bilimsel olarak hazırlanan yeni bir yasaya ihtiyaç var. 17 Ağustos Marmara Depreminden sonra literatüre giren hızlı değerlendirme teknikleri geliştirilerek ve uygulanarak mevcut ruhsatlı yapı stokumuz incelenmeli ve depreme dayanıksız binalar tespit edilmelidir. Parsel bazında emsal artışı ile kentsel dönüşüm hedeflemek son derece yanlıştır ve olsa olsa müteahhitlere verilen bir teşvikten ibarettir. Bu şekilde kentsel dönüşümün olamaz. Bunun için zamanımız “hiç” yok. Bitişik nizam bölgelerde henüz bir emsal artışına rastlamadık. Dolayısıyla parsel bazında emsal artışıyla yapılan dönüşüm çalışmaları adil bir yöntem değil. Planlama ilkeleri doğrultusunda yeniden planlanan bölgelerde olabilecek hatta olması gereken emsal artışlarını bir ihtiyaç olarak görmekteyiz. Zira dönüşümün ekonomik ayağı var ve en önemli etkendir.”
17 Ağustos Depremi’nin üzerinden geçen 17 yılın doğru planlanmaması ve rantabl kullanılmamasını eleştiren Başkan Mehmet Albayrak, kentsel dönüşümün şehrin tamamının kapsayacak şekilde bütüncül, iyi planlanarak ve toplumun tüm dinamiklerinin katkısı sağlanarak kurgulandığında 25- 30 yıl içinde sonuçlanabileceğini dile getirdi.