Bağımsız düşünce kuruluşu Toplum Çalışmaları Enstitüsü, “Toplum 2024: Türkiye
Toplumsal Eğilimler Araştırması” raporunu yayınladı. 19 - 22 Eylül 2024 tarihleri
arasında bin 500’den fazla katılımcıyla gerçekleştirilen araştırmada toplumu
yakından ilgilendiren birçok konu ele alındı. Yayınlanan verilere göre, toplumun en
büyük mutabakat sağladığı konu göçmenlerle ilgili oldu. Cumhuriyet Halk
Partisi’nin (CHP) Avrupa’da Türkiye’ye biçilen “göçmen tutucu” pozisyona karşı
sesini yükseltmeye başlamasının altında büyük toplumsal tepki yattığı belirtilen
rapora göre, toplumun en büyük ortak politika önerisi “göçmenlerin geri
gönderilmesi” oldu.
ATATÜRK TOPLUMUN ORTAK PAYDASI
Cumhuriyetin kurucu lideri Mustafa Kemal Atatürk’ün toplumsal beğenisinin her
siyasi renkte oldukça belirgin olması da dikkat çeken verilerden oldu. Atatürk’ün
toplumun en büyük ortak paydası olduğunu ortaya koyan raporda, toplumun
yalnızca %5,8’i Atatürk’le ilgili olumsuz görüş bildirdiği kaydedildi. Raporda, söz
konusu verilere ilişkin “Toplumsal desteği hayli yüksek olmasına rağmen
‘cumhuriyetin ilanının’ toplumsal kabulünün bile Atatürk üzerinde sağlanan geniş
konsensüsün arkasında kaldığını görüyoruz” ifadeleri kullanıldı.
MUHALEFET VE İKTİDAR PARTİSİNDE ADAY YARIŞI
SÜRÜYOR
CHP ve AKP içindeki aday tartışmalarına ilişkin de anket verilerine yer verilen
ankette, şunlar kaydedildi:
“Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’a, CHP seçmeninden
yönelen destek oranında son genel seçimlerde İYİ Parti’ye oy verip artık CHP
seçmeni olan %33’lük kesimin ciddi bir katkısı olduğunu söylemek mümkün. Bu
kesimin CHP seçmeni olarak verdiği destek Yavaş’ı İstanbul Büyükşehir Belediye
Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gerisinde olsa da parti içinde potada tutmayı
sağlıyor. İmamoğlu’nun toplumsal beğeni düzeyini milliyetçi seçmenlerde
arttırmadan Yavaş’ın beğeni düzeyine ulaşması pek mümkün görünmüyor. Selçuk
Bayraktar’ın toplumsal beğeni düzeyinin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın
üstünde olması ve toplumun ülkeyi yönetenlerin gençleşmesine dair gösterdiği
yüksek tercih oranı birbirini destekler nitelikte”
“MUHALEFET AĞIR MAĞLUBİYETE KAPI ARALAYABİLİR”
Raporda, söz konusu veriler şu şekilde değerlendirildi:
“Ağır ekonomik koşulların, önümüzdeki 1 yıla dair umutsuzluğun ve azalan
dindarlığın iktidarı zorlayan etkenler listesinin üst sıralarında olduğu görülüyor.
Muhalefetin ‘çoklu aday’ tartışmalarını yönetirken göstereceği performans ve
iktidarın ‘ahmak’ davası başta olmak üzere sürece olası müdahaleleri toplumsal
dikkati yönlendirmesi bakımından Ak Parti’ye alan açabilir. Bu noktada
muhalefetin avantajlarının daha ‘hakiki’ iktidarın olası avantajlarının ise görece
‘yapay’ olması muhalefette erken zafer algısını beslerse 2023 genel seçimlerindeki
ağır mağlubiyete kapı aralanabilir.
EKONOMİK UMUTSUZLUK TIRMANIYOR, DİNDARLIK
AZALIYOR
Araştırma kapsamında katılımcılara yöneltilen “Sizce Türkiye’nin acilen çözülmesi
gereken en önemli iki sorunu nedir?” sorusuna yüzde 54.1 oranında “Ekonomi”
yanıtı verilirken, yüzde 27,9 oranında ise “Enflasyon, hayat pahalılığı, zamlar”
karşılığı verildi. Acilen çözülmesi gereken ilk 10 sorun listesinin ilk 2
sırasındakiler dahil olmak üzere 5’i doğrudan ekonomiyle ilgili. Araştırma
sonuçlarına göre önümüzdeki bir yıl içerisinde ülke ekonomisinin daha iyi
olacağını düşünenlerin oranı %23,3 iken ekonominin düzelmeyeceğini
düşünenlerin oranı %76,7. AKP seçmeninin %55,2’si ile MHP seçmeninin %55,5’i
de ekonominin önümüzdeki bir yıl içinde iyiye gitmeyeceğini düşünüyor.
Raporda dikkat çeken verilerden biri de, kişilerin dindarlıklarında yaşanan değişim
oldu, Son 5 yılda şahsi dindarlıklarının değişimine dair soruya katılımcıların
%22,5’i “Dindarlığım azaldı” şeklinde yanıt verirken %63,5’i herhangi bir
değişiklik olmadığı yanıtını veriyor. Son 5 yılda dindarlığının arttığını
söyleyenlerin oranı yalnızca AKP’lilerde (%17,9) azaldığını söyleyenlerden
(%13,7) fazla. Toplumun genelinde son 5 yılda dindarlık belirgin şekilde azalmış
görülürken memurlar arasında belirgin bir dindarlık artışı beyanı dikkat çekiyor.